Melatoninin artması kış depresyonunu tetikliyor!

Artık yüzünü göstermek istemeyen güneş, insanları kalın giysiler içine hapseden soğuk ve yağışlı hava, ruh hallerini de olumsuz etkiliyor. Uzmanlar, soğuk ve kapalı havaların insan psikolojisi üzerindeki etkisine ve kış depresyonuna dikkat çekiyor.

Melatoninin artması kış depresyonunu tetikliyor!

Kış aylarında güneş ışığını daha az almak, beyindeki bazı hormonların işleyişinde bozulmalara neden olabiliyor ve depresif duygular artıyor.

Psikiyatri Uzmanı Dr. Mirvari Özaltay, gecelerin uzun, gündüzlerin kısa ve sisli olduğu kış aylarında insan organizmasının normal olarak uyanık-uyku ritminin ihtiyaç duyduğundan daha fazla melatonin ürettiğini söyledi.

hormonu melatoninin fazla olmasının, sadece bedensel aktiviteyi frenlemekle kalmayıp ruhsal durumu da etkilediğini söyleyen Özaltay, şöyle konuştu:

MELATONİN ARTINCA SEROTONİN AZALIYOR

“Melatonin hormonu hareketsizleştirir, ruh halini olumsuz yönde etkiler, uykulu ve yorgun yapar. Çoğu zaman on, on iki saat uyuduğumuz halde dinlenemeyiz, zihinsel ve bedensel verimlilik bitme noktasına gelir. Dahası durmadan bir şeyler yemek isteriz, özellikle de tatlı şeyler. Ve bu hormon sadece karanlıkta üretilir.

Buna karşılık olarak güneşli havalarda ise gözün kornea tabakası tarafından alınan ve sinir yolları ile epifiz bezine iletilen ışık melatonin üretimini azaltır. Melotonin hormonun artması, serotonin hormonunun azalmasına neden olur.

SERATONİN HORMONU NE İŞE YARIYOR?

Serotonin sadece ruhsal yönden kendimizi iyi hissetmemizde önemli bir rol oynamaz, kanda ne kadar fazla serotonin varsa, ruhsal durum o kadar sağlıklı ve dayanıklı olur. En yeni araştırmalara göre serotonin azlığı giderek artan açlık hissine ve karbonhidratlara duyulan isteğin artmasına neden olur.

Melatoninin artması kış depresyonunu tetikliyor! - 1

KARBONHİDRATLAR SERATONİN ÜRETİYOR

Ekmek, makarna, patates ve tatlılar yeteri kadar serotonin ürettiğinden bizi moral bozukluğundan kurtarırlar. Ancak sadece kısa bir süre için. Ne var ki, uygulanan bu diyet programı uzun sürede depresyona yol açmanın yanı sıra kilo da aldırır.”

KIŞ DEPRESYONU BU BELİRTİLERLE ORTAYA ÇIKIYOR

Kış depresyonunun yarattığı ruhsal etkiler arasında isteksizlik, azalan enerji, huzursuzluk, artan iştah ve uyku isteği bulunuyor.

KUZEY AVRUPA ÜLKELERİNDE İNTİHAR ORANLARI NEDEN YÜKSEK?

Dr. Özaltay’ın verdiği bilgiye göre, kışları uzun süren Kuzey Avrupa ülkelerinde intihar oranlarının yüksek olduğunu bildiren çalışmalar ile sonbaharda depresyona girme ve hastaneye yatma sıklığının arttığını ortaya koyan araştırmalar, güneş ışığıyla ruhsal durumumuzun fazlasıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor.
Kış depresyonunda ise anksiyeteli ve huzursuz olan kişilerde nadiren intihara eğilim de görülüyor. Anksiyete ve huzursuzluk 2–3 haftadan uzun sürdüğünde ve belirtilerde artma görüldüğünde depresyondan söz etmek gerekiyor.

VİTAMİN D3 SENTEZİNİN AZALMASI DA ETKİLİ

Stresli yaşam olaylarından herkesten daha fazla etkilenen, morali çabuk bozulan ve alıngan kişilerin kış aylarında daha fazla depresyona girdiğini belirten Özaltay, “Ayrıca güneş ışığının azalması vücutta Vitamin D3 sentezinin azalmasına da neden oluyor ki bu da psikolojik duruma negatif yönde etki ediyor. Bazı çalışmalarda kış aylarında doğan çocuklarda psikiyatrik hastalıkların daha çok gelişmesine neden olan bilgiler vardır” dedi.

Melatoninin artması kış depresyonunu tetikliyor! - 2

KIŞ DEPRESYONU NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?

Kış mevsiminin neden olduğu depresyonda, ışık terapisinin (foto terapi) uzun süredir kullanıldığını söyleyen Uzmanı, “Sabah 06–08 arasında yapay gün ışığı, özel spektrumlu lambalar aracılığıyla 30 dakika–3 saat süreyle depresyonda olan kişiye uygulanmaktadır” dedi ve kış depresyonundan korunmak için yapılması gerekenleri şöyle aktardı:

KIŞ DEPRESYONUNDAN KORUNMANIN YOLLARI

“Güneşli günlerden mutlaka yararlanın, açık havada bol ışık almaya çalışın. Kapalı havalarda, iç mekanları bol bol ışıklandırın. Kış boyunca sizi zihinsel ve ruhsal olarak tatmin edecek, zevkli uğraşlar planlayın. İsteksiz bile olsanız mutlaka belli bir fiziksel aktiviteyi hayatınıza katın. Spor veya yürüyüş endorfinlerimizin (moralimizin yüksek tutulması için olan hormonlar) sentezine neden olmaktadır. Gerekli durumlarda doktor tavsiyesi ile ilaç tedavisine bile başvurulabilir. Ruhsal bir çöküş ve kontrol kaybı hissedildiğinde fazla beklemeden profesyonel yardım alınması gerekir.”

Fotoğraflar: Getty Images Turkey

Sayfa Yükleniyor...