Düzce’deki 31 Aile Sağlığı Merkezinde, Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Uzmanı Dr. Muammer Yılmaz ve arkadaşları tarafından yapılan araştırma ile hekimlerin akılcı ilaç kullanımı ile ilgili bilgi düzeyleri ve pratikleri değerlendirildi.
Araştırma sonucunda hekimlerin yüzde 91,5’inin mezuniyet sonrası meslek içi eğitimlere katıldığı, akılcı ilaç kullanımı konusunda ise yüzde 85,8’inin eğitim aldığı görüldü.
Medimagazin’in haberine göre, araştırmaya katılan hekimlerin 10’u aile hekimi uzmanı, 1’i diğer uzmanlık iken 95’i pratisyen hekim olarak görev yapıyor. Mezuniyet sonrası meslek içi eğitimlere katılma düzeyi sorulan hekimlerin yüzde %91,5’i “mezuniyet sonrası eğitimlere katıldığını” belirtirken yüzde 7,5’i “vakit bulamadığı” yüzde 0,9’u ise “bulunduğu bölgede eğitim düzenlenmediği” için katılmadığı tespit ediliyor.
Veri toplama aracı olarak Sağlık Bakanlığının hazırladığı 17 sorudan oluşan Hekim Değerlendirme Formunun kullanıldığı araştırmada mesleğinde 10 yıldan az çalışanlar ile 10 yıldan fazla çalışanlar arasında akılcı ilaç kullanımı eğitimi alma konusunda bir fark gözlemlenemediği bulgusuna varılıyor.
AİLE HEKİMLERİ REÇETELEME YAPARKEN ‘İNTERNET’İ KAYNAK ALIYOR
Katılımcılardan 100 aile hekiminden reçeteleme yaparken faydalandığı bilgi kaynakları soruluyor. Katılımcıların, yüzde 71’i interneti kullandıklarını, yüzde 63’ü ise tanı ve tedavi rehberlerini kullandıklarını belirtiyor.
Reçeteleme yaparken 10 yıldan az çalışan hekimlerin yüzde 59,6’sı, 10 yıldan fazla çalışan hekimlerin yüzde 58,1’i vademecumdan (ilaç bilgilerini içeren kitap) yararlandığını belirtiyor. Bunun yanı sıra 10 yıldan az çalışan hekimlerin yüzde 57,9’u, 10 yıldan fazla çalışan hekimlerin yüzde 44’ü meslektaşından bilgi aldığı yönünde beyanda bulunuyor.
KRONİK HASTALAR REÇETE TALEP EDİNCE DOKTOR YAZIYOR
Hastalar tarafından talep edilen ilaçları reçete edip etmediği sorulan aile hekimlerinin yüzde 62,3’ü “Sadece kronik hastalıkların ilaçlarını reçete ederim” seçeneğini işaretlerken, yüzde 13,2’si “Reçete etmediğim takdirde tartışma çıkıyor”, yüzde 24,5’i ise “Hayır, hiçbir zaman muayene etmeden ilaç reçete etmem” cevabını veriyor.
Hastaya ilaç ile ilgili bilgi verdikten sonra, hastanın anlayıp anlamadığını kontrol eder misiniz?” sorusuna aile hekimlerinin; yüzde 43,4’ü “Evet, hasta ilacı nasıl kullanacağını tam olarak anlamalıdır” cevabını veriyor. Hekimlerin yüzde 47,2’si “bazen, kullanımı özen isteyen ilaçlar için” seçeneğini işaretlerken yüzde 2,8’i “Hayır, eczaneden ilacını alırken tekrar anlatılacaktır” ve yüzde 6,6’sı ise “Hayır, vakit yeterli değil” şeklinde yanıt veriyor.
İNTERNETTE GÜVENLİ İLAÇ BİLGİ KAYNAKLARI OLUŞTURULMALI
Çalışma sonucunu değerlendiren uygulayıcılar, “tıp fakültelerinin akılcı ilaç kullanımı eğitimine katkısı yeterli değildir” kanısına varırken örgün eğitim sırasında tıp fakültelerinin akılcı ilaç kullanımı eğitimine verdiği önemin artırılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca aile hekimlerinin reçeteleme yaparken çoğunlukla İnterneti kullandığı tespit edildiği için internette güvenilir kaynaklar oluşturulması gerektiği öneriliyor.
