Prof.Dr.Akman, özellikle osteoporozu (kemik kırılganlığında artma) olan kişilerde düşmelerin sıklıkla kırıklarla sonuçlanması nedeniyle çok tehlikeli olduğunu söyledi.
Gelişen kırıkların çoğunlukla cerrahi tedavi, uzun süreli hastanede yatış, bakım/rehabilitasyon ihtiyacı ve yüksek maliyet gerektirdiğinden kişinin ve ailesinin yaşamını ciddi şekilde etkilediğini ifade eden Akman, “İstatistiksel verilere göre yaşlılarda kalça kırıklarının yüzde 95’i basit bir düşme sonucu gelişir ve yüzde 20 hastada ölümle sonuçlanır. Geri kalan hastaların büyük çoğunluğunda da günlük yaşam aktivitelerinde kısmi yada tam bağımlılık, dolayısıyla bakıcı ihtiyacı gelişir. Dikkat çekici bir araştırma sonucuna göre düşme sonucu hastaneye yatırılan hastaların sadece yarısının bir sonraki yıl hayatta kaldığı ortaya çıkmıştır. Düşme sıklığı, yaş artışı ile doğru orantılı olarak artar. 65 yaş üzerindeki her üç kişiden birinde sık düşme/sendeleme öyküsü vardır. 70 yaş üzerinde ise gerek düşme ve gerekse düşmeye bağlı ölüm riski iki kat artar. Düşmelerin büyük çoğunluğu ev içinde ve yakın çevresinde meydana gelmektedir” şeklinde konuştu.
YAŞLILARIN DÜŞMESİNDE KİŞİYE AİT NEDENLER
- Hareket sistemi ve sinir sistemi hastalıklarına bağlı kuvvet kaybı,
- Denge bozukluğu ve yürüme bozukluğu (Parkinson, nöropati, inme, uzun süreli yatış, vb)
- Kan basıncı düşmeleri
- Kan şekeri düşmeleri, yan etki olarak baş dönmesi/sersemlik yapan ilaçlar (Örn: antidepresanlar)
- Vestibüler (iç kulak ve işitme/denge siniri ile ilgili) bozukluklar
- Görme sorunları
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
- Uygun yerleştirilmemiş eşyalar
- Eşikler
- Merdivenler
- Kaygan zemin (özellikle banyo, tuvalet)
- Kayabilen halı/kilim
- İyi aydınlatılmamış ortam
- Alışık olunmayan mekan
- Uygunsuz ayakkabı kullanımı
DÜŞMELER ÖNLENEBİLİR YA DA AZALTILABİLİR Mİ?
Geleneksel rehabilitasyon teknikleri ve son yıllarda kullanıma giren “kompüterize” sistemlerle denge ve vücut stabilitesini artırarak düşme riskini azaltmanın mümkün olabildiğini belirten Akman, “Öncelikle kişinin nöroloji ve Kulak Burun Boğaz (KBB) uzman hekimlerince değerlendirilip, varsa nedene yönelik özel tedavisinin yapılması, daha sonra fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman hekimince değerlendirilip uygun rehabilitasyon programının düzenlenmesi gerekir” dedi.
Tespit edilmiş bir patolojisi olsun yada olmasın denge bozukluğu/düşme riski olan hastaların hem klinik hem de stabilometrik (denge bozukluğu ve düşme riskini bilgisayar destekli olarak belirlemeye yardımcı olan cihaz) incelemesi yapıldıktan sonra rehabilitasyon programına geçilmesi gerektiğine değinen Akman, şöyle devam etti : “Amaç sık tekrarlarla ve yavaş yavaş artan şiddette denge geliştirici, tepkisel hareketleri oluşturmak, vücut pozisyonunu algılama yeteneğini artırmak ve gövde, bacak kaslarının kuvvet ve koordinasyonunu artırmaktır. Gerekli olduğunda, baş dönmesi ve denge kaybı yaratan pozisyonlara yavaş yavaş sinir sisteminin adaptasyonunu sağlamak da ilk adım olmalıdır. Kişiye farklı zamanlarda giderek artan hız ve şiddette çok tekrarlı hareketler yaptırılarak statik ve dinamik dengesi geliştirilir. Ayrıca giderek artan dirence karşı yaptırılan egzersizler, kasları güçlendirerek kontrollü ve güvenli hareket yeteneğini artırır”
BASİT ÖNLEMLER HAYAT KURTARABİLİR!
Amerikan Geriatri Derneği’nin, Düşme Önleme Rehberi’ne dikkat çeken Akman, yürürken yardımcı cihaz (baston, yürüteç gibi) kullanımı, dengeyi etkileyebilen ilaçların mümkün olduğunca elimine edilmesi, kan basıncı düşmelerinin engellenmesi, çevresel risklerin ortadan kaldırılması ve bireysel denge eğitiminin önerildiğini dile getirdi. “Çevresel düzenlemeler pratikte büyük önem taşır” diyen Akman, öncelikle yaşlıların kullandığı tüm mekanların çok iyi aydınlatılması gerektiğini söyledi.
Akman, banyo ve tuvaletlerin zemininin kaymayı önleyici vasıfta olması gerektiğini ve destek tutamaklarının takılması gerektiğini bildirdi. Akman, dar ve dönen merdivenlerin çok tehlikeli olduğunu, düzgün olmayan zemin ve gereksiz eşiklerin özellikle ortadan kaldırılması gerektiğini ifade etti. Akman, takılmaya neden olabilecek TV ve elektrik kablolarının duvarlara monte edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Sorularınız için: ntvmsnbc@bayindirhastanesi.com.tr
www.bayindirhastanesi.com.tr
- Etiketler :
- Haberler
