Umberto Eco’dan çağdaş yapıt poetikalarına yön vermiş bir klasik: Açık Yapıt

Umberto Eco, ilk kez 1962 yılında yayımlanan ve dünya çapında büyük yankı uyandıran Açık Yapıt’ta müzik, edebiyat ve görsel sanatlardan örnekler üzerinden dönemin avangard üretimlerinin poetikalarının izini sürer ve bu tür yapıtlara eleştirel yaklaşımı olanaklı kılacak bir metodoloji öneriyor.

Umberto Eco’dan çağdaş yapıt poetikalarına yön vermiş bir klasik: Açık Yapıt - 1

Umberto Eco, yelpazesini geniş tuttuğu bir bilimsel ve metodolojik zeminden yola çıkarak avangard sanat estetiğinin belkemiğini oluşturan “açıklık” kategorisi ekseninde sanat yapıtının anlamlandırılma süreçlerini analiz eder. Bu çerçevede “çokluk”, “çoğulluk”, “çok anlamlılık” kavramlarına özel bir vurgu yaparak yapıtın anlamlandırılma sürecinde odağı “yaratıcı”dan okura/yorumcuya kaydırır. Yapıt ile okur/yorumcu arasındaki etkileşimin dinamiklerinin öne çıkarıldığı bu çalışma, yirminci yüzyılın poetika literatürüne önemli bir katkı olarak kabul ediliyor.

Açık Yapıt’ın farklı baskılarının önsözlerinin de yer aldığı bu yeni çeviri İtalyanca aslından Türkçeye Tolga Esmer tarafından kazandırıldı.

UMBERTO ECO KİMDİR?

UMBERTO ECO, 1932’de Milano yakınlarındaki Alessandria kasabasında doğdu. 1950’lerde İtalyan Radyo-Televizyonu RAI’nin kültür programlarını yönetti, 1959-1975 arasında Bompiani Yayınevi’nin edebiyatdışı yayınlar editörlüğünü üstlendi; La Stampa, Corriere della Sera, La Repubblica, L’Espresso gibi gazetelere makaleler yazdı. 1970’lerden itibaren Bologna Üniversitesi’nde göstergebilim dersleri vermiş olan Eco, Gülün Adı, Önceki Günün Adası ve Baudolino gibi romanlarıyla; Açık Yapıt, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, Beş Ahlak Yazısı, Ortaçağ Estetiğinde Sanat ve Güzellik, Ortaçağ’ı Düşlemek, Somonbalığıyla Yolculuk, Yanlış Okumalar, Yorum ve Aşırı Yorum, Günlük Yaşamdan Sanata gibi deneme kitaplarıyla günümüzün en saygın yazarları arasındadır. Yazar, 2016 yılında aramızdan ayrılmıştır.