'1 Mart’ı anlayanlar olmuştu ama bu...'

BM Güvenlik Konseyi daimi üyelerinin İran’a yeni yaptırımlar konusunda anlaşmaya varması, bugün yapılacak oylama öncesi Türkiye’nin takınacağı tavrı gündeme getirdi. Türkiye konseyde 'hayır' derse ne olur?

'1 Mart’ı anlayanlar olmuştu ama bu...'

Rusya ve Çin’in de ikna edilmesiyle BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi İran’a yeni yaptırımlar üzerinde anlaşmaya vardı. Konsey bugün TSİ 17.00'de yaptırımları oylayacak.


Kritik oylama öncesi, Gazze’ye yardım götüren gemilere yapılan kanlı saldırı ardından da Hamas konusunda ABD yönetimiyle ayrı düşen Ankara’nın takınacağı tavır merak ediliyor.

Eski dışişleri bakanlarından İlter Türkmen’in, "Ben gidişatın o kadar ciddi olduğunu sanmıyorum. Çekimser oy vermek lazım. Hayır dememeli; tahrik edici olur. Çekimser oyun nedenlerini anlatacak deliller var ’nin elinde" şeklinde görüş belirttiği oylamayla ilgili, Brooking Enstitüsü Direktörü ve gazeteci Ömer Taşpınar canlı gaste’ye konuştu.

ABD’de Gazze konusunda yönetimle halk arasında farklılıklar olduğunu belirten ve kamuoyunun İsraie karşı öfke duyduğunu söyleyen Taşpınar, "Operasyonun beceriksizce hatta basında çıkan yorumlara göre aptalca yapıldığı algısı var. Nedeni anlaşılamayan operasyonun İsrail’i zor durumda bıraktığı konuşuluyor. Yönetimde de kapalı kapılar ardından İsrail’e karşı kızgınlık duyuluyor.

Yarın BM’de İran’a yaptırımlar konuşulacak. ABD yönetimi, 8 ay emek verdiği bu konu yerine kamuoyunda Gazze’nin konuşulmasına kızıyor. Bunun paralelinde, operasyon nedeniyle israil’e, konuyu gündemde tutuması ve İsrail’e karşı tavrı nedeniyle de Türkiye’ye kızgın.

'1 Mart’ı anlayanlar olmuştu ama bu...' - 1

ABD - Türkiye ilişkilerinde BM’de yapılacak oylama çok önemli. Türkiye, İran’a yaptırımlar konusunda ABD’nin karşısda durup hayır derse ABD’nin karşı karşıya kalacağı durum şu olur: BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ki bunların arasında ikna edilen Çin ve Rusya’da var, ABD’nin yanında yer alırken, Türkiye gibi bir NATO ülkesi sadece ABD’nin değil İngiltere, Fransa, Çin ve Rusya’nın karşısında bir yerde; Brezilya ve Lübnan’la birlikte olacak.

ABD yönetiminden yükselen sesler, bu durumun 1 Mart tezkeresinden de kötü bir krize neden olabileceği görüşünde. ABD’de 1 Mart’ı anlayanlar olmuştu. İran’da ABD’nin savaş istememesi, sadece ekonomik yaptırımlar talep etmesi ve durum böyle iken Türkiye’nin desteğini alamıyor olması...

Türkiye aleyhine oluşan bu durum, uzun dönemde Ermeni soykırımı iddialrı ya da PKK’ya karşı verilen desteğin sorgulanmasına neden olacaktır. 'Türkiye İran’da yardım etmedi, Ermeni ve PKK meselesinde biz niye yardım edelim' sorusunu gündeme getirecektir."

BÜYÜKELÇİ APAKAN
Türkiye'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ertuğrul Apakan, BM Güvenlik Konseyi toplantısı sonrası gazetecilerin Türkiye'nin yaptırımlar tasarısı oylaması sırasında ne yönde oy kullanacağının sormaları üzerine, ''Bu şu anda tartışılması gereken konu değildir'' şeklinde konuştu.

OLASI YAPTIRIMLAR
Taslak, İran'ın nükleer programıyla ilgili olabilecek kargo taşıdığından şüphe duyulan gemi, uçak ve araçların kontrolünü, İran'a silah satışının yasaklanmasını, yatırım ve banka faaliyetlerinin kısmen kısıtlanmasını ve Devrim Muhafzıları’na ait malvarlığının dondurulması gibi adımları öngörüyor.

'1 Mart’ı anlayanlar olmuştu ama bu...' - 2 Susan Rice - arşiv

Yaptırımlarla ilgili biraz daha ayrıntılı açıklama, Türkiye ve Brezilya'nın talebiyle, BM Güvenlik Konseyi'nin BM'ye üye diğer ülkelerin de katılımıyla yapılan toplantı sonrası, ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice'dan ve diplomatlardan geldi.

Rice, karar tasarısında yer alan yaptırımlar arasında, İranlılar'ın yurtdışında uranyum tesisleri ve faaliyetlerine yönelik yatırımlarıyla ilgili olarak bağlayıcı yaptırımların ve silah ambargosunun bulunduğunu, çok önemli yeni mali önlemler getirildiğini de belirtti.

40 ŞİRKET VE CEVAD RAHİKİ
Batılı diplomatlardan edinilen bilgiye göre, karar tasarısında, İran'ın nükleer programıyla ilgisi olan, aralarında bir de bankanın bulunduğu 40 şirketin ve bir kişinin yaptırımlar listesinde yer alacağı belirtiliyor. BM kulislerinde bu kişinin İsfahan'da bir nükleer merkezin başında bulunan Cevad Rahiki olduğu konuşuluyor.

Yaptırımlar listesinde yer alan kişi ve kuruluşların uluslararası alanda mal varlıkları donduruluyor ve ayrıca seyahat yasağı getiriliyor.

TÜRKİYE, BREZİLYA VE LÜBNAN SOĞUK
Konsey'in daimi üyeleri olan ABD, İngiltere, Fransa, Çin, Rusya ile Almanya (5 1 ülkeleri) arasında 5 aydır müzakere edilen ve İran'ın nükleer programına yönelik yeni ve daha sıkı yaptırımlar getiren tasarıya Türkiye, Brezilya ve Lübnan'ın soğuk baktığı biliniyor.



BM Güvenlik Konseyi'nin BM'ye üye diğer ülkelerin de katılımıyla İran'ın nükleer meselesini ele aldığı "özel toplantı" sona erdi.

Türkiye ve Brezilya'nın talebiyle, sadece Güvenlik Konseyi üyelerinin değil, BM'ye üye diğer devletlerin de katılıp dinleyebildikleri toplantının ardından ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Susan Rice gazetecilere açıklama yaptı.

Konsey'in BM daimi temsilcilerinin, İran'ın uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden nükleer programı hakkında bir kez daha görüş alışverişinde bulunduklarını belirten Rice, ülkelerin tutumlarında bir değişiklik olmadığını söyledi.

Konsey'in İran'a yaptırım getiren kararını görüşeceğini söyleyen Rice şöyle konuştu:

"Bu, İran'a son derece güçlü, anlamlı ve önemli yaptırımlar getirecek bir karar olacak. Bizim hala amacımız İran'ı nükleer programını durdurmaya ve yapıcı şekilde müzakere etmeye ikna etmek. Bu kapsamda hem baskı uygulamaya hem de diplomatik kanala önem veriyoruz. Bu kapsamda kararın hem güçlü bir çoğunlukla kabul edilmesini, hem de tam ve etkili bir şekilde uygulanmasını istiyoruz."

Rice bir soru üzerine, yeni kararın İran üzerinde son derece etkili olacağını belirterek "Bu yüzden İran bu kararın kabul edilmesini engellemeye çok çalıştı" diye konuştu.

Sayfa Yükleniyor...