Düşünce kuruluşu Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Diyarbakır il sınırları içersinde faaliyet gösteren sanayi ve hizmet firmalarının teşvik ve hibe alma hususundaki deneyimlerini, tercihlerini, sorunlarını ve aldıkları desteklerin etkilerini belirlemek ve aynı zamanda firmalara kredi veren bankaların krediler kullandırma konusundaki yaklaşım, tutum ve davranışlarını ortaya koymak amacıyla bir araştırma yaptı. Doğu ve batı arasındaki gelişmişlik farkının ortaya konduğu "Yerel ve bölgesel kalkınmada teşvik ve kredilerin etkisi: Diyarbakır örneği" başlıklı araştırmanın sonuçları kamuoyu ile paylaşıldı.
Sosyo ekonomik gelişmişlik sıralamasında İstanbul ile Muş arasındaki farkın 11 katın üzerinde olduğunu belirten Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi Başkanı Mehmet Kaya, “İlçeler bazında bakıldığında Van’ın Bahçesaray ilçesi ile Ankara ve İstanbul’un merkez ilçeleri arasında 100 katı geçen fark bulunmaktadır” dedi.
Cumhuriyet tarihi boyunca 18 teşvik paketinin çıkarıldığını ve hiçbirinin tam anlamıyla amacına ulaşamadığını anlatan Kaya, şöyle dedi:
"Türkiye’de yıllar itibarıyla uygulanan teşvik sistemleri incelendiğinde bölgesel önceliklere dayalı uygulamaların ağırlık kazandığı görülmektedir. Tarihi 1913 yılına dayanan teşviklerin asıl amacının bölgelerarası gelişmişlik farkını gidermek olmasına rağmen çıkarılan teşvikler sağlıklı ve objektif bir ölçüm yapılmadan sunulduğu için bölgelerarası kalkınmışlık farkını gidermemiş, aksine bölgeler ve kentler arasındaki gelişmişlik farkı daha çok artmıştır."
Teşviklerin amacına ulaşması için bazı önerilerde de bulunan Kaya, bankaların bölgedeki uygulamalarını eleştirdi. Kaya, şöyle devam etti:
"2007-2011 döneminde verilen teşviklerin durumu incelendiğinde, Marmara bölgesi yüzde 35 ile dağıtılan teşviğin üçte birini alırken, Güneydoğu Anadolu Bölgesi yüzde 5, Doğu Anadolu Bölgesi yüzde 4 ile son iki sırayı almaktadır. 2007-2011 arasındaki 5 yılda Diyarbakır'ın durumuna baktığımızda, alınan teşvik belgesi sayısı bakımından 16. sırada, istihdam açısından 25. sırada, yatırım tutarı bakımından 41. sırada yer almaktadır. Kişi basına düşen teşvik acısından ortaya çıkan durum çok daha kötüdür. On bin kişiye düşen teşvik belgesi ve istihdam sayısı bakımından Diyarbakır, Türkiye'de 67. sırada, yatırım tutarı bakımından 76. sırada yer almaktadır. Bölgede özkaynak yetersizliği önemli bir gerçektir ve teşviklerin başarıya ulaşmamasının en önemli nedenlerinden biridir, bu nedenle özkaynak ve sermaye desteği önemli bir teşvik aracı olarak hayata geçirilmelidir. Bölgede bankaların olumsuz uygulamalarını takip etmek ve önlemek amacıyla BDDK’nın bölge yapılanması oluşturulmalıdır."
- Etiketler :
- Haberler
