Bitki yiyen avcı dinozorlar

Yeni çalışmaya göre dinozorlardaki gaga, basit yapısına karşın İsveç çakılarını aratmayacak kadar farklı işlevlere sahip olan ve bilinenin aksine etobur dinozor gruplarında da görülebilen doğal bir alet.

Bitki yiyen avcı dinozorlar

Çalışmanın ortak yazarı olan Amerika Saha Müzesi’nden Lindsay Zanno, zamana bağlı olarak bir çok etçil dinozor türünün, inci gibi dizilmiş olan sivri dişlerini bitkiyle beslenmeye uygun olarak gagayla değiştirdiğini söylüyor.

“Günümüzde kaplumbağalar ve kuşlar gibi gaga yapısına sahip olan canlılara baktığımızda, meyve, fındık, yaprak ve et gibi farklı besinlere yönelik farklı gaga tiplerinin bulunduğunu görüyoruz" diyen Zanno'ya göre dinozorlardaki gaga yapısı adeta yeni bir icat niteliğinde. Çünkü o döneme kadar iki ayak üzerinde yürüyen canlılarda böylesi bir yapı bulunmuyordu ve bu sayede farklı besinlerle birlikte farklı ortamlara da ulaşmaları mümkün oldu.

Zanno ve çalışma arkadaşı Peter Makovicky bu sonuca, iki ayakları üzerinde yürümeleri nedeniyle teropod olarak adlandırılan ve genellikle avcı dinozorları içine alan grubun beslenme alışkanlıklarına ilişkin verileri değerlendirdikten sonra varmışlar.

Teropodların beslenme alışkanlıklarına yönelik fosilleşmiş kanıtlara rastlamak oldukça zor olduğundan bugüne kadar hemen hepsinin etçil dinozorları barındırdığı düşünülüyordu.

Ünlü teropodlardan olan Tyrannosaurların en yakın akrabalarına ait 90 örneğin fosilleşmiş dışkıları, mide içerikleri, diş izleri ve mide taşları üzerinde yapılan incelemeler, bu canlıların nasıl beslendiklerine ilişkin yeni ipuçları sunuyor. Bunun sonucunda da bitki temelli beslenmeye yönelik iki düzine kadar anatomik özellik tespit edilmiş durumda.

Bunlar arasında dişlerin yok olması, gaga yapısının gelişmesi ve uzun boyun  en çok öne çıkanlar denilebilir. Bu da bilinenin aksine iki ayaklı bu avcı grupların bir bölümünün otçul beslenmeyi tercih ederek bu yönde ilerlemiş olduklarını gösteriyor.

Zanno, kuşlara köken teşkil eden dinozor gruplarında da diş bulunabildiğinden, dişlerini kaybetmiş ve gaga yapısı geliştirmiş tüm dinozor gruplarını kuşların atası olarak kabul etmenin yanlış olduğuna da dikkat çekiyor. Bugün yaşayan kuşların da etçil, otçul ve hem et hem de otla beslenen oldukça farklı tipleri bulunduğundan, bunları geçmişteki uzak akrabalarının adeta birer yansıması olarak düşünmek mümkün.

Özgün bilimsel makaleye ulaşmak için tıklayın.

Sayfa Yükleniyor...