Bosna Emir Kusturica'yı tartışıyor

Uzun yıllar aradan sonra ilk kez Bosna basınında önceki gün yazısı yayımlanan Emir Kusturica, ülkede yeniden tartışılmaya başlandı.

Ülkenin en çok satan gazetelerinden Oslobocenye'de önceki gün "Facebook'a Mektup" (Pismo Faceebook) başlığı altında Kusturica'nın yazısının yayımlanmasının ardından, aynı gazete ''Kusturica Saraybosna için, Saraybosna Kusturica için ne anlam ifade ediyor'' başlıklı tartışma başlattı. Ülkenin sanat ve kültür camiasının önemli isimleri bu tartışmayla ilgili görüşlerini kamuoyuyla paylaştı.

Bosna savaşı sırasında, savaş mağduru kadınlara yönelik "tecavüz olaylarını abartıyorsunuz" sözleri ve Çetniklerle işbirliği yapması nedeniyle Bosna-Hersek'te yıllardır eleştirilen, Mayıs 2005 yılında ise vaftiz edilerek Ortodoks olan Kusturica'yla ilgili görüşlerini açıklayan sinemacılar, Kusturica'yı ''Emir'' ve ''Nyemenya'' olarak iki ayrı kişi olarak tanımladı.

Kusturica'nın "Babam İş Gezisinde" filminin oyuncularından ve Bosna-Hersek'in ünlü sinema oyuncusu Emir Hacihafızbegoviç, kendisinin Kusturica'nın öğrencisi olduğunu söyledi.

"Hangi Kusturica'yı soruyorsunuz bilmiyorum?" diyen Hacihafızbegoviç, şu görüşleri dile getirdi:

"Ben bir Kusturica'yı tanıyordum, benim üniversite hocamdı. Çok iyi futbol oynuyordu. Renault-4 araba kullanıyordu ve 'Dolly Bell'i hatırlıyor musun' ve 'Babam iş gezisinde' gibi iki harika filmin yönetmeniydi. İşte o nadir Saraybosnalı, her zaman güçsüzlerin yanında olan, insanları seven Kusturica, 90'lı yılların başında Saraybosna'dan kaçtı. Bugün bile o Emir Kusturica'nın nereye kaçtığı bilinmiyor. O Kusturica'nın nerede olduğunu bilmiyoruz, ama hepimiz Saraybosna'ya tekrar gelmesini istiyoruz. Buradan gitmeden önce kendisinden ödünç aldığım Marquez'in 'Yüzyıllık yalnızlık' kitabını geri vermek istiyorum. Eğer Emir Kusturica'nın kimliğini çalan 'Nemanja Kusturica'yı soruyorsanız, Aliya İzetbegoviç'i kötüleyen, Miloşeviç'i büyüten zavallıyı soruyorsanız benim söyleyeceğim birşey yok."

"Özgür Bosna" dergisinin baş editörü Senad Avdiç ise ''yalan söyleyen adam'' hakkında söyleyecek hiç birşeyi olmadığını vurgulayarak, "Önümde Emir Kusturica'nın 9 Aralık 2009 yılında 'Press' adlı gazeteye verdiği röportaj var. Altbaşlıkta 'Bosna-Hersek toprakları Saraybosna'dan Zenica'ya kadardır' yazıyor. Kendisi Saraybosna'nın kuşatma altına alınmasının 20. yıldönümü nedeniyle düzenlenen törende kırmızı sandalyelerin Sırbistan'da üretildikleriyle ilgili hakkında çıkan söylentileri yalanlamadan önce gitsin 'Press' gazetesinin yazdıklarına baksın" dedi.

Bosna-Hersek'in ödüllü yönetmenlerinden Dino Mustafiç ise ne Kusturica'nın Saraybosna için ne de Saraybosna'nın Kusturica için bir anlam ifade ettiğini belirterek, "Emir Kusturica şimdiye kadar Saraybosna hakkında yalan ve nefret içerikli yorumlarda bulundu. Ayrıca Saraybosna bombalar altındayken Emir Kusturica, Miloşeviç rejimine hizmet edenlerden biriydi" diye konuştu.

"Özgür Bosna" dergisinin üst düzey yöneticisi ve Kusturica'nın lise arkadaşı Erbein Reşidbegoviç, Emir Kusturica ile lise dönemlerinde aynı sınıfta okuduğunu ve çok iyi arkadaş olduklarını belirtti.

Lise yıllarında "Valter Saraybosna'yı savunuyor" adlı filmi birlikte izledikleri sırada Kusturica'nın kendisine "yönetmen" olmak istediğini söylediğini ifade eden Reşidbegoviç, şunları dile getirdi:

"Ancak kendisiyle savaş zamanında ve sonrasında hiçbir görüşmemiz olmadı. Hakkında hiçbir olumlu düşüncem yok. Ona sadece 'yönetmen' olarak saygı duyuyorum ve harika bir yönetmen olduğunu düşünüyorum, film dünyasında büyük bir isimdir. İnsan olarak ise hakkında hiç bir olumlu düşüncem yok. Saraybosna onun için belli ki hiçbir şey ifade etmiyor, buraya gelmekten korkuyor, ama bence korkması için hiçbir sebep yok. Saraybosna onu kabul eder mi etmez mi bilmiyorum?. En iyisi gelsin, bakalım."

"Dolly Bell'i hatırlıyor musun?" ve "Babam iş gezisinde" adlı Emir Kusturica'nın en meşhur iki filminin senaristi olan ve Bosna-Hersek'in yaşayan "en iyi şairi" olarak da bilinen Abdullah Sidran, Kusturica ile ilgili görüş beyan etmek istemediğini açıkladı.

Bu arada, Bosna-Hersek'in en meşhur gazetecisi ve savaş döneminde yaptığı önemli haberlerle tanınan Senad Hacifeyzoviç de kendisine ait olan "Face Tv"de sunduğu haber programında, Arjantin'de bulunan Emir Kusturica'ya canlı yayında telefonla sorular yöneltti.

Hacifeyzoviç, "Ben Saraybosna'dan asla vazgeçemeyeceğim" şeklindeki sözlerini Kusturica'ya hatırlattı. Kusturica ise, "Bu cümle, benim Saraybosna içindeki durumumu ifade ediyor. Ben Saraybosna'yı yıkmadım, onun dağıtılmasına da sebep olmadım. Saraybosna çok daha önceden bölünen bir şehirdi" ifadesini kullandı.