Bir örneği de CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’ndaki CMS (Compact Muon Solenoid) olan parçacık detektörleri, nükleer bozunma, kozmik radyasyon veya bir parçacık hızlandırıcısı içindeki tepkimeleri saptamada, tespit edilen radyasyonun sahip olduğu enerjiyi belirlemede ve parçacıkların momentum, yük ve dönüşlerini ölçmede kullanılıyor.
Şu an için Dünya üzerindeki en büyük parçacık detektörü olan ‘buz Küpü’, sahip olduğu üç boyutlu yerleşime sahip algılayıcılar sayesinde evrenin en kuvvetli kaynakları olarak düşünülen ve genellikle radyoaktif parçalanma ve nükleer tepkimeler sonucu ortaya çıkan nötrinoları saptayabilecek.
Işık hızına yakın hızlarda hareket eden ve elektrik yükü olmayan nötrinoların kütleleri sıfıra yakın olduğundan, yıldızlar ve gezegenlerle dahi etkileşime girmeden genellikle maddenin içinden geçebilirler. Fakat atomların çekirdeğiyle çarpışarak nükleer parçacık duşları yaratırlar. Bu olay donuk mavi ışık izleri meydana getirir ki Buz Küpü, sahip olduğu 5160 algılayıcı sayesinde bu izleri yüksek hassasiyetle takip edebilecek şekilde tasarlandı.
Buz Küpü’nün başkanı olan Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden teorik fizikçi Francis Halzen, bir milyon nötrinodan ancak birinin bir protona çarptığını söylüyor ve ekliyor, “Bizler, parçacık detektörü ile bu nükleer tepkimelerin enerjilerini ve yönlerini ölçerek gökyüzünün nötrino temelli bir haritasını yapmak üzere çalışıyoruz. 100 milyon dolarlık proje bugüne kadar gerçekleştirilen en zorlu süreçlerden biri oldu ve böyle olacağını bilseydik inanın buna kalkışmazdık.”
- Etiketler :
- Haberler
