BURSA -Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Can Bilgin, biyolojik çeşitlilik açısından oldukça zengin bir ülke olan Türkiye'de birçok canlı türünün çeşitli nedenlerle tehlike altında olduğunu belirtti.
Çengel boynuzlu dağ keçisinin de tehlike altındaki türlerden biri olduğunu ifade eden Bilgin, özellikle Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu'daki dağlarda yaşayan bu hayvanın, dünyada toplam 11 alt türü bulunduğunu belirtti. Alpin ekosisteminin vazgeçilmezi olan çengel boynuzlu dağ keçisinin, Türkiye'de özellikle Anadolu'ya özgü ''Rupicapra rupicapra asiatica'' alt türünün yaşadığını kaydeden Bilgin, türün karşı karşıya olduğu en büyük tehlikenin özellikle Rize-Fındıklı-Ardeşen-Çamlıhemşin, Trabzon Karçal Dağları'nın bazı yaylalarında ve Erzurum-İspir, Verçenik, Bingöl, Erzincan Munzur Dağları ve Sansa Deresi civarında rastlanan kaçak avcılık olduğuna dikkati çekti. Bilgin, şunları söyledi:''Bakanlığın tüm koruma çabalarına karşın, çengel boynuzlu dağ keçilerini günümüzde en çok kaçak avcılık tehdit ediyor. İkinci tehdit ise Kaçkarlar'da turizm şirketlerinin bazı etkinlikleri... Son yıllarda Kaçkar Dağlarında heliski denen ve 2500-3000 metre yükseklikte kayakçıların helikopterlerden atlayışı sırasında bu hayvanlara çok yaklaşılması onları rahatsız ediyor. Bazen helikopterler veya kayakçının kendisi çığ düşmesine sebep olabiliyor.
Kesin olarak belirlenemeyen diğer bir tehdit ise heliskinin hayvanların düşük yapmalarına neden olduğu... Öte yandan bu helikopterler Çevre ve Orman Bakanlığı ekipleri tarafından kışın hayvanlara ot atmak için de kullanılıyor. Yapılan çalışmalara göre özellikle son 20 yılda türün yaşadığı birçok alanda sayılarının azaldığı, kimi yerlerde yok olduğu ve özellikle kışın görülen grup büyüklüğünün küçüldüğü saptanmıştır. Hem Kaçkarlar'da hem de Karçal Dağları'nda tespitlerimiz ve gözlemlerimiz var. Eskiden birbirine bağlı olan popülasyonlarda, birçok yayla ya da mezrada yanlış yol yapımı, büyük barajların yol açtığı habitat bozulması ve parçalanması nedeniyle belirgin olarak izole olma söz konusu.''
''AZALMALARI, BESİN ZİNCİRİNİ BOZAR''
Doç. Dr. Bilgin, eko sistemde birincil otçul tüketici olarak besin piramidinin tabanında yer alan ve bu yüksekliklerde yaşayan tek otçul memeli olan çengel boynuzlu dağ keçisinin, vaşak, kurt ve parsın avları arasında bulunduğunu belirterek, ''Yok olmaları, besin kaynaklarından biri azalan yırtıcıların da sayısının azalmasına ve onların evcil hayvanlara zarar vermesine yol açabilir'' dedi.
Avrupa Komisyonu tarafından desteklenen ''Kaçkar Dağları Sürdürülebilir Orman Kullanımı ve Koruma Projesi'' kapsamında popülasyonunun korunma, kullanma dengesinde varlığını sürdürmesine yönelik çabaların sürdüğünü anlatan Bilgin, türün dünya ölçeğinde tehlike altında olmadığını, ancak Türkiye'de sayıların azaldığını belirterek, şöyle devam etti: ''Merkez Av Komisyonu kararlarına göre bu hayvanlar, av turizmi dışında tam koruma altındalar. Yerelde köylüler veya kaçak avcılar tarafından avlanan hayvan sayısı, resmi olarak avlattırılan hayvan sayısından çok fazla. Örneğin geçen yaz Rize İl Çevre ve Orman Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı denetimde, çengel boynuzlu keçilere ait 27 kesik bacak bulunmuştu. Kaçak avcılık, daha çok kış aylarında yapılıyor.Yerel halka ve özellikle kaçak avlananlara bu türün eko sistemdeki
öneminin anlatılması ve kaçak avcılığın azaltılması gerekiyor. Çengel boynuzlu dağ keçilerinin yaşadığı en önemli coğrafyalardan biri olan Kaçkarlar'ın Altıparmak bölgesinde türün korunmasına yönelik çabalar Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü (DKMP) ile işbirliği içindeyiz. Uzmanlarla birlikte geliştirilecek bir stratejiyle türün uzun vadeli korunması için gerekli önlemlerin alınabileceğini düşünüyoruz.''
- Etiketler :
- Haberler
