Yeni bir araştırma, yıldızımızı bir küre gibi çevreleyen Oort Bulutu’ndaki yüzmilyarlarca kuyrukluyıldızın çok büyük çoğunluğunun, Güneş tarafından doğduğu küme içindeki yüzlerce kardeşinden çalınmış olduğunu gösteriyor.
Gökbilimdeki yaygın kabul gören modellere göre yıldızlar, dev moleküler gaz bulutlarının kütleçekimsel dengesizlikler nedeniyle çöken bölümlerinde yüzlerce bireylik kapalı kümeler halinde doğuyorlar. Kümedeki yıldızların büyük çoğunluğu, gaz ve toz disklerinin içinde oluşuyor. Diskin oluşma aşamasındaki yıldıza yakın iç kesimlerinde gezegenler ortaya çıkarken, soğuk dış kesimlerdeyse toz ve buzdan oluşmuş, birkaç kilometre çaplı “kirli kartopları” oluşuyor. Bunlardan bazıları yerlerinden kopup Güneş çevresinde kısa ya da uzun periyotlu yörüngelere yerleşiyorlar. Güneş’e yaklaştıklarında ısınarak püskürttükleri gaz ve toz zerrecikleri Güneş rüzgarı tarafından geriye savrulup ışıdığı için Türkçe’ye has güzel bir benzetmeyle bunlara “kuyrukluyıldız” diyoruz.
ABD’deki Southwest Research Institute’dan Harold Levison yönetimindeki araştırmacılar, “yabancı kökenli” kuyrukluyıldızlarla ilgili şaşırtıcı iddialarını, kümelerde yıldız oluşumu ve hareketleriyle ilgili olarak yaptıkları 26 ayrı bilgisayar simulasyonuna dayandırıyorlar.
Simulasyon sonuçlarına göre küme içindeki yüzlerce yıldızın oluşum aşamasında her birini çevreleyen gaz ve toz disklerinde, gözlemlere dayanılarak yapılan hesaplara kıyasla çok daha az sayıda kuyrukluyıldız ortaya çıkıyor. Bunlar, başlangıçta hepsi Oort Bulutu’nun içine girebilecek kadar birbirine yakın yıldızlar arasındaki kaotik kütleçekim etkileşimleri nedeniyle disklerinden koparak küme içine dağılıyor.
Kütlesi daha büyük olan yıldızlar, bu “avare” gezginleri kendilerine bağlarken, bazen hırsızlık daha doğrudan oluyor. Çok sık görülmese de bazen yıldızlar birbirlerine çok yaklaşıyorlar ve bu sırada büyük yıldız küçüğün çevresindekileri ele geçiriyor.
Dev yıldızların yaydığı şiddetli ışınım ve rüzgar (uzaya savurdukları elektrik yüklü parçacıklar), kümedeki gazı dağıtınca yıldızlar birbirlerinden uzaklaşıyor ve küme dağılıyor.
Anlaşılıyor ki Güneşimiz, bu alışverişte çok karlı çıkanlardan. Çünkü, Güneş’ten 2000 Astronomik Birim (Astronomic Unit – AU; Güneş-Dünya mesafesi = 150 milyon km) uzaklıktan başlayıp 50.000 AU’ya kadar (kimilerine göre 100.000 hatta 200.000 AU) uzanan Oort Bulutu’nda en az 400 milyar kuyrukluyıldız olduğu hesaplanıyor. Bazı araştırmacılara göreyse Oort Bulutu’nda çapı 1 km çaplı cisimlerin sayısı trilyonları buluyor. Bu sayılar, yıldız oluşumuyla ilgili kuramların öngördüğüyle karşılaştırılamayacak kadar büyük. Hatta Levison ve ekibine göre Güneş, sahip olduğu kuyrukluyıldız stokunun %90’ını kardeşlerinden devşirmiş olabilir.
Oort Bulutu’ndan koparak Güneş çevresinde uzun eliptik yörüngelere yerleşen ve belli aralıklarla Güneş’e yaklaşanlara “Uzun Periyotlu Kuyrukluyıldızlar” deniyor. (Birkaç yıl gibi kısa periyotluların kaynağıysa, Neptün gezegeninin dışındaki Kuiper Kuşağı adlı disk). Halley, Hale-Bopp gibi ünlüler, Oort Bulutu’ndan gelen ziyaretçiler olduklarından, yeni araştırmanın ışığında bunlara “Güneş’in kayıp kardeşlerinden çaldığı ganimetler” olarak bakabiliriz.
- Etiketler :
- Haberler
