Maganda ne anlama geliyor? Kime denir?

Deniz Baykal, Başbakan Erdoğan’ın konuşmalarını eleştirirken 'Bu üslup maganda üslubu' dedi ve siyasette 'Maganda' tartışması başladı. Mizahçılar 'Maganda'nın anlamını NTV’ye anlattılar.

CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, partisinin Sinop mitingde yaptığı konuşmada “Bu iyi bir üslup değil. Bu üslup maganda üslubu. Bu üslup Başbakan üslubu değil. 'de böyle başbakanlara alışık değiliz. Bu külhanbey, maganda üslubu. Ona yakışıyor olabilir ama Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı'na yakışmıyor'' dedi.


Recep Tayyip Erdoğan’da Kayseri'de yaptığı konuşmada, “Benim aldığım terbiye, benim aldığım edep dersi sana cevap vermeye müsaade etmez. Yoksa, sana çok iyi cevabı veririm ama siyaseti bıraktıktan sonra. Bu makamda değil. Bu makamı bana emanet eden milletime bu denli saygısızlık yapan bir insanı da hukuk devleti ülkemde tabii ki yasal haklarımı kullanarak hukuka götüreceğim'' diyerek, Baykal hakkında 100 bin TL manevi tazminat davası açtı.

Peki siyasette tartışmalara yol açan “Maganda” ne anlama geliyor? Kimlere “Maganda” denir. Mizah yazarı ve karikatürist Metin Üstündağ ve Karikatürist Nuri Kurtcebe NTV’ye anlattılar.

Metin Üstündağ (Mizah Yazarı-Karikatürist)
İlk kez sanıyorum Limon dergisinde çıktı. Maganda ve zonta 87-88 yıllarında Özal döneminde yeni türeyen zenginlerle ilgiliydi. Yolsuzluk yapanlar, adaptan uzak, kaba saba olanlar, etik ve estetik bilmeyenler için kullanılırdı. Ama daha çok zengin kesim için kullanılan bir deyimdi. Sanırım Güneri İçoğlu arkadaşımızın bir köşesi vardı ve maganda, zonta yazdığı için hakkında dava açıldı; tutuklandı.

Özal döneminde Limon dergisine çok davalar açıldı. Sadece maganda lafı yüzünden değil. 'Ana muhalefet dergisi' deniyordu bizim dergiye. Direkt davalar olmuyordu ama böyle yakaladıkları yerden açıyorlardı davaları. Maganda kelimesi o zamanlar çıktı.

MAGANDANIN ANLAMI DEĞİŞTİ
Sonradan görme, türedi zengin, stokçu vesaire gibi, zamanla evrim geçirerek yani maddi karşılığına manevi ya da giysi, stil, tarz olarak uyum sağlayamayan insanları eleştiren bir şeydi. Sonra çok değişti ve çığrından çıktı. Yani yoksul kesimin üstüne kaldı. Aslında oradaki amaç dün fakirken parayı bulup, yolu bulup, zengin olan insanlardı. Hatta karikatürlerde arabaların arkasına büyük anfiler koyup cıstak cıstak müzik dinleyen o tip insanlarla dalga geçilirdi. Giyim-kuşam, yeme-içme bilmeyen insanlara maganda denirdi.

ÇEVRESİNE ZARAR VERMİYORSA MAGANDA OLABİLİR
Asıl magandalar bunu sahiplenmedi kendi üstlerine almadılar. Ve o kadar aşağılara indi ki mesela çorabının içinde sigara saklayanlara indi. Ama bizim kastettiğimiz maganda tipi çevresine zarar veren insanlardı. Kişi çevresine zarar vermiyorsa herkesin maganda olma özgürlüğü var. Çevresine zarar verdiği zaman maganda ya da zonta deniyor.

Recep İvedik magandanın oğlu olabilir. Aslında dedesi de Kemal Sunal “Salako”, “Hanzo” tipi filmleri olabilir. Bu malzemesinden çalınmış insan tipinin, kentleşme gibi çarpık insanlaşmış, evrimini tamamlayamamış insanların modern hali Recep İvedik diyebiliriz.

Maganda küfür müdür? Algılayana bağlı. Başbakan herşeyi yanlış anlıyor. Yani “küfür değil” desem “niye küfür değil” diyebilir.  Bir davamız vardı meşhur. Tayyipler alemi davası o bitti. Bizim lehimize çözümlendi ama böyle 80’lerden itibaren biz dergileri hükümetler olarak görüyoruz. Mesela Limon’un karşılığı Özal, Mesut Yılmaz, Tansu Çiller. Penguen’in karşılığı Tayyip Erdoğanlar vesaitre. Genelde bu kavgalı gürültülü dil biraz belden aşağıya indiği zaman finaller, uzatmalar oynanıyor gibiydi. Hatırlarsınız Özal’ın teyzem halam şekli vesaire. Bunlar aslında zil çalıyor yani tahammül azalıyor iki tarafında burada bir geçiş olduğunu gösteriyor genel seçimlerde başka şeyler olabilir diye düşünüyorum.





Nuri Kurtcebe (Karikatürist)
Maganda kelimesini ilk benim kullandığımı söylüyorlar. Ben geliştirdim ama magandanın öncesi var. Baştanda şunu söyleyim maganda hakaretamiz bir kelime değil. Dünya masumu bir kelime. Maganda önceleri askerlikte ortaya çıktı. Biz kaba bir harekete maruz kalınca bizim abilerimizden büyüklerimizden duyduğumuz laf bir hayvan ismiyle çağrıştırılırdı. Önüne baksana... öküz, ayı falan. Bunları biz söyleyemiyoruz çünkü “önüne baksana” diyeceğim adam benim sekiz katım onu söylediğim an biz a harfi çıkıyor ama abicim ma.... söyleyemiyosun kalıyosun ucunda sopa var çünkü. Mağara gibi adam, mağara kelimesi 60 yıllarda magandadan önce vardı.

MOGORE, MAGAREN, MAKAK, MAGANDA...
Hakaretamiz anlaşıldığı zaman biz bu sefer sopa yememek için mağaralardan değiştiriyoruz mogore, magaren, makak... Biz insanlara hakaret edelim diye söylenmiş bir laf değil . Adam ayağına basıyor yolda yürürken, aferdesiniz tükürüyor paçana geliyor tükürük. Bir tepki göstereceksiniz insanlara ama gücünüz yetmiyor ufak ufak abi makaklaşma, makak gibi hareket etme. Makak kelimesini ben buldum zannediyordum birgün arkadaşlarım geldi. Nuri abi senin makaklar televizyona çıktı. Afrika’da Makak diye maymun varmış.

Sayfa Yükleniyor...