Mücadeleden doğan bayram: 1 Mayıs

1 Mayıs Emek ve İşçi Bayramı, ABD'de işçilerin günlük çalışma süresinin 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadeleyle ortaya çıktı. Dünyanın birçok ülkesinde emek ve işçi bayramı adıyla kutlanan 1 Mayıs Türkiye'de ilk kez 1912 yılında İstanbul'da kutlandı.

ABD'de işçilerin günlük çalışma süresinin 8 saate indirilmesi için 1884'te başlattığı mücadeleyle ortaya çıkan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde emek ve işçi bayramı adıyla kutlanıyor.

1 Mayıs, 1886'da başlatılan kitlesel grevlerle yaygınlaşarak küresel nitelik kazandı.

Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889 Paris Kongresi'nde (II. Enternasyonalin 1. kongresi), işçilerin dayanışmaları amacıyla yılda bir gün, işçilerin ortak bayramı ilan edildi. Amerikalı sendikacıların önerisi üzerine o gün ''1 Mayıs'' olarak belirlendi.

İşçilerin, günlük çalışma süresi konusunda küresel ölçekte dayanışmayla verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs, dünyanın birçok ülkesinde ''Emek Bayramı, İşçi Bayramı ve 1 Mayıs Bayramı'' adıyla resmi tatil olarak kutlanmaya başladı.

İLK KEZ 1923'TE RESMİ OLARAK KUTLANDI

Dünyada 1890'lı yıllara kadar uzanan İşçi Bayramı, Osmanlı Devleti sınırlarında ilk olarak 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlanırken İstanbul'daki ilk kutlama 1912 yılında gerçekleşti.

Türkiye Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri çerçevesinde, Ankara'da 1 Mayıs 1922'de işçi bayramı kutlandı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez 1 Mayıs 1923'te resmi olarak işçi bayramı kutlamaları yapıldı.

Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programı üzücü olaylara sahne oldu. Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında açılan ateş sonrasında 36 kişi yaşamını yitirdi.

Yaşanan bu olay gerekçesiyle 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs'ın bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.

Milli Güvenlik Konseyince 12 Eylül döneminde resmi tatil olmaktan çıkarılan 1 Mayıs, 2009 yılında "Emek ve Dayanışma Günü" olarak resmi tatil ilan edildi.

100 İŞÇİDEN 14'Ü SENDİKALI

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş kollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin Ocak 2021 istatistiğine göre, Türkiye'de 14 milyon 371 bin 96 işçiden 2 milyon 69 bin 476'sı sendika üyesiyken, sendikalaşma oranı yüzde 14,40 düzeyinde.

1 milyon 131 bin 749 ile en fazla üyeye sahip konfederasyon unvanını koruyan Türk-İş'i, 711 bin 295 üye ile Hak-İş, 193 bin 866 üye ile DİSK izliyor.

En fazla üyeye sahip işçi sendikaları ise 238 bin 666 üyeyle Hizmet-İş, 209 bin 529 üyeyle Türk Metal, 185 bin 370 üyeyle Öz Sağlık-İş, 144 bin 68 üyeyle Genel-İş, 107 bin 823 üyeyle Tez Koop-İş ve 104 bin 308 üyeyle Koop-İş olarak sıralanıyor.