Narenciyenin genleri artık biliniyor

Amerika'nın Florida Üniversitesi'nden bilimcilerin öncülük ettiği uluslararası bir ekip, ilk kez tatlı portakal ve klemantin mandalina ağaçlarının gen haritasını çıkarmayı başardı. Bilimciler böylece, dünyada narenciye sanayini tehdit eden yeşillenme gibi bazı hastalıklarla mücadelenin yanı sıra meyvenin kalite ve lezzetinin iyileştirilmesinde de ileri bir adım atıldığını öne sürüyorlar.

Böcekle yayılan yeşillenme hastalığı, meyvenin yetişememesine ve ağacın birkaç yıl içinde ölmesine neden oluyor. Narenciye ağaçlarının şifresinin çözülmesiyle bilimciler, ağaçların genlerini değiştirerek hastalığa dirençli, daha lezzetli ve fazla meyve veren, verimsiz toprağa ya da aşırı sıcak/soğuğa dayanıklı ağaçların yetiştirilebileceğini söylüyorlar.

Ancak çıkarılan gen haritalarının kamu malı mı olduğu, üniversiteler veya firmalarca alınıp alınamayacağı tartışmaları bu bilimsel gelişmeyi gölgeleyecek gibi. Zira pek çok tarım ürününün genetik yapılarını patentlerle kontrol altına alan firmalar, bunların izinsiz yetiştirilmesini yasaklatarak pazarda fahiş fiyatlar oluşmasına neden oluyor.