Na’viler Türk mü Kürt mü?

Avatar için bugüne kadar pek çok yorum yapıldı. Filme antiemperyalist dendi, savaş karşıtı dendi, çevreci dendi... Hatta Na’viler Iraklılar’a bile benzetildi. Ama hiç Türk mü, Kürt mü tartışması yapılmamıştı.

Na’viler Türk mü Kürt mü?

James Cameron’ın filmi Avatar tüm zamanların en çok kazanan yapımı oldu. Pek çok bakımdan da en çok tartışma yaratan, konuşulan ve anlattığı hikaye çok çeşitli yönleriyle yorumlanan bir film... Avatar nasıl bir filmdi? Solcu mu, antiemperyalist mi, antimilitarist ya da çevreci mi? Hikaye Irak Savaşı’na bir eleştiri mi?

Bu ve benzeri sorulara pek çok yerde rastlamak, benzer tartışmaları farklı yerlerde izlemek mümkün. Ama film hakkında yapılan iki farklı yorum, ’nin son dönemin gündemi ile yakından ilişkili.

Türk Solu Dergisi’nin son sayısında Gökçe Fırat imzalı yazıda, ülkeleri insanlar tarafından istila edilen yerli Na’vi halkının Türkler’le ilişkili olduğu iddia ediliyor. Newede Dersim (Yeniden Dersim) sitesinde Cengiz Kapmaz ise Na’vileri Kürtler’le ilişkilendiriyor.

NA’VİLER TÜRK MÜ?
Gökçe Fırat’ın ‘Na’vi’ler Türk mü? başlıklı yazısında Na’vi halıkının kutsal ağacı ile eski Türkler’deki Gök Ağacı ya da Hayat Ağacı arasında bağlantı kuruluyor:

“Kur’an’da geçen 'Tuba ağacı'nı anımsatsa da aslında bu ağacın kökleri çok çok daha eskilerdedir ve Türk mitolojisinden alınmadır.

Türklere göre dünyanın bir direği vardır. Yer ile göğü birleştiren bu direk aynı zamanda atalarımızın yaşadığı tipik Türk çadırının da direğine benzer.

Na’viler Türk mü Kürt mü? - 1

Bu, yer ile göğü birleştiren Gök Ağacı, Hayat Ağacıdır. Bu ağaç dünyanın direğidir.

Göğün direğine ‘Bay Terek’ de denir ve kimi kavimlerde bu bir kayın ağacıdır. O nedenle “Bay Kayın” adı da verilir.

Abakan Türklerine göre ise dünyanın ortasında bir demir dağ vardır. Bu dağın üzerinde ise 7 dallı beyaz bir Huş ağacı bulunmaktadır.

Yakut Türklerine göre ise tüm insanlar tek bir ulu ağaçtan beslenir. Doğum tanrısı Kübey Han da bu ağacın kovuğundadır.

Avatar’da seçilen sahne Türk efsanelerinde ve destanlarında açıkça tarif edilen dünyanın direği olan Hayat Ağacıdır.

Bu ağacın içinde yaşayan mavi derili klan da insan dışı yeni ve farklı bir canlı türünden çok Türkleri andırmaktadır.

Na’viler Türk mü Kürt mü? - 2

‘İNANÇLARI TÜRKLERDEN’
İnanç sistemi ise kesinlikle Türk anlayışını yansıtmaktadır. Na’viler, o ağacın içinde doğanın bir parçasıdır. Ağaç da tıpkı Na’vi gibi canlıdır, o nedenle kutsaldır, el sürülmez, kesilmez.

Hatta vahşi ve korkunç yaratıklar olarak canlandırılmış olan hayvan benzeri yaratıklar da canlıdır ve Na’viler onlara da dokunmaz.

Kısacası Na’viler doğanın içinde kendilerini de doğanın bir parçası olarak görürler, doğayla, bitki örtüsüyle, toprakla, suyla, ateşle ve hareket eden tüm canlı türleri ile birlikte, kimseye zarar vermeden yaşarlar.

Filmin yönetmeni filmin çevreci ve antikapitalist mesajları olduğunu söylerken bu bakımdan haklıdır ama bu tür bir sistem insan dışı bir türde değil, biz Türklerde zaten vardır.”




NA’Vİ KLANI VE TÜRK KLANLARI
Gökçe Fırat’a göre Na’viler ile Türkler arasındaki tek benzerlik ağaç değil;

“Na’vi Klanı'nın bir reisi vardır ama klan sınıfsızdır.

Klanın Şamanı vardır ama ruhbanlık yoktur.

Kadınlar ve erkekler birlikte yaşar, harem selamlık yoktur.

Hatta Klan reisi olan erkek öldüğünde reisliği kızına devreder. Yani bir kadın tüm klanın reisi olur.

Zaten Şaman olan din görevlisi de bir kadındır.

Bu açılardan Na’viler Türklerin anaerkillikten ataerkilliğe geçiş halindeki eşitlikçi yapısını andırır.

Hatta ad verme töreni çok tipik bir biçimde Türklerde yiğitlerin yiğitliklerini ispat ettikten sonra bir isme kavuşmalarını anlatır. Birden Boğaç Han’ı hatırlarız.

Na’vilerin savaş silahları oklardır. Bu okları hem yerden atarlar hem de at benzeri hayvanlarının sırtında dolu dizgin uçarcasına giderken atar ve tam isabet kaydederler.

Oklu, atlı, kadınlı, erkekli bu savaş sistemi de yine Türklere aittir.

Hatta çok fantastik, uçaktan büyük kuşlar bile Türk mitolojisinden alınmadır.

Tarihimizi bilmediğimiz, mitolojimizi bilmediğimiz için pek çoğumuz bu filmi gelecekte geçen bir bilim kurgu olarak izledik.

Oysa yok edilen bir Türk uygarlığının tarihi filmi olarak da izleyebilirdik.”

Na’viler Türk mü Kürt mü? - 3

AVATAR’DA ‘KÜRT’ TİLİLİSİ
Newede Dersim (Yeniden Dersim) sitesinde yazan Cengiz Kapmaz’a göre ise Na’viler ile Kürtler arasında benzerlikler bunuyor. Kapmaz yazısında şunları yazmış:

“Ben Pandora’da yaşayan Navileri Kürtlerle irtibatlandırdım. Çünkü iki halk arasında o kadar büyük benzerlikler var ki, insana bu kadar mı olur dedirtiyor. Navilerde doğaya tapınmak, doğanın canlı olduğunu düşünmek düşüncesi var. Kürtlerde de benzer duygu ve düşünceler sözkonusu. Kürtlerde yaşanan bu rütieller kaynağını Zerdüştlük inancından almaktadır.

Naviler de tıpkı Kürtler gibi kendi toplumsal doğalarına yönelinmesini kabullenemiyorlar. Kendi toplumsal doğalarına yönelinmesini meşru savunma strateji kapsamında görüyorlar. Meşru savunmayı kendi özgürlüklerine yönelik tehditi bertaraf etmek olarak değerlendiriyorlar.

Avatarlar ile Kürtler arasında benzerlik kurulabilececek bir diğer nokta da mücadeleye öncülük eden kadrolar arasında azımsanmayacak oranda “dışardan” (Türkler) kadrolar vardı. Bu kadroların Kürt mücadelesine katkıları büyük oldu Avatar filminde de Navilere öncülük yapan önemli isimler dışardan o topluluğa dahil olan kişiler. Ve bu kişiler çok güçlü bir savaş strateji geliştirerek işgalcileri dumura uğratıyorlar.

TİLİLİ KARDEŞLİĞİ
Şimdi asıl önemli noktaya geliyorum. Naviler ile Kürtler arasındaki korelasyonun nirengi noktasına. Navi kadınları da tıpkı Kürt kadınlar gibi tilili çekiyor.

Na’viler Türk mü Kürt mü? - 4

Sayfa Yükleniyor...