Siz sorun, NTV BLM söylesin

Merak ettiklerinizi ‘aklinizatakilanlar@ntv.com.tr’ adresine gönderin, uzmanlarımızın cevaplarıyla birlikte derginiz NTVBLM'de yayınlansın.

Siz sorun, NTV BLM söylesin

IŞIK HIZINA SAHİP CİSİM İÇİN ZAMAN NEDEN DURUR YA DA ÇOK YAVAŞ AKAR?
(Pelin Or)


Hareket eden cisimlere yerleştirilen saatlerin görünürde yavaşlamasını, bu saatlerde meydana gelen fiziksel değişimle açıklayamayız. Çünkü bu cisimlerdeki gözlemcilere göre, bu saatler normal şekilde işliyor. Üstelik işi daha da garipleştirecek şekilde, hareket eden saatler duran gözlemcilere göre nasıl yavaşlıyorsa, bunun tersi de geçerli; yani duran saatler de hareket eden gözlemcilere göre yavaşlar. Görelilik kuramındaki bu garip etkilerin tek sorumlusu, olayların, farklı gözlemcilere göre farklı yer ve zamanlarda meydana gelmesi ve Einstein’ın ortaya çıkardığı “uzayzaman” ın hiç de basit olmayan yapısı. Soru üzerinde küçük bir düzeltme: İki tür parçacık var: (1) Işık fotonları gibi kütlesiz parçacıklar. Bunlar boşlukta her koşul altında ışık hızıyla yayılır; yavaşlamaları ve durmaları mümkün değildir. Bunların içine bir gözlemci veya bir saat yerleştiremeyiz. Dolayısıyla bunların içinde “zamanın durması” anlamlı değil. (2) Diğerleri, yani elektron, proton gibi kütleli parçacıklar ve bunlardan oluşan madde. Bunlar da hiçbir şekilde ışık hızına erişemez. Bunların içine saat ve gözlemci yerleştirebiliriz. Buradaki saatler başka gözlemcilere göre görünürde yavaşlayabilir, ama hiçbir şekilde durmaz.
Doç. Dr. Sadi TURGUT
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü'nde öğretim üyesi.


Sayfa Yükleniyor...