Yaz saati tarihe karışacak mı?

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında yıl boyunca aynı saat diliminde kalınması (yaz saati uygulamasının kaldırılması) ve zamanın belirlendiği referans meridyenin değiştirilmesi konusunda çalışmalar sürdürülüyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığında yıl boyunca aynı saat diliminde kalınması (yaz saati uygulamasının kaldırılması) ve zamanın belirlendiği referans meridyenin değiştirilmesi konusunda çalışmalar sürdürülüyor.

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 77'si (yaklaşık 4,5 milyarı) yaz saati uygulaması yapmıyor. Avrupa’da İzlanda hariç bütün ülkeler; Amerika kıtasında ABD, Kanada, Meksika, Küba, Brezilya, Şili; Asya’da Ermenistan, Azerbaycan, İran, Pakistan; Afrika’da Mısır, Fas ve Tunus yaz saati uygulamasını kullanan ülkeler arasında bulunuyor. Halen yaz saatini en az bir bölgesinde uygulayan ülke sayısı 83, bütün bölgelerinde yaz saati uygulayan ülke sayısı 74.

Yaz saati 153 ülkede ise hiç uygulanmıyor. ABD, Kanada, Avustralya ve Brezilya gibi yaz saati uygulayan ülkelerde ise bazı eyalet ve bölgelerinde yaz saati uygulaması yapılmıyor. Her ülke kendisine uygun bir meridyeni saat uygulamasında referans meridyeni olarak alıyor. Dünya üzerindeki ülkelere bakıldığında, mümkün olduğunca ülkenin doğusundan geçen meridyenleri referans olarak aldıkları görülüyor (Örneğin, Yunanistan ve Bulgaristan İzmit'ten geçen 30 derece doğu boylamını referans olarak alıyor. Yaz saati uygulaması yaparken de Iğdır'dan geçen 45 derece doğu boylamını kullanıyorlar). ise dünyadaki durumun tersi olarak AB ülkelerine uyum sağlamak için batı bölgesinden geçen 30 derece doğu meridyenini referans olarak alıyor.

Türkiye'de yılın 5 ayı kış saati, 7 ayını ise yaz saati uygulaması yapıyor.

225 YILDIR TARTIŞILIYOR
Yaz saati uygulaması fikri ilk kez 1784’te ortaya atıldı, ilk olarak 1916’da uygulandı. Ancak faydası hâlâ tartışmalı. Gün ışığından daha fazla yararlanma fikri ilk kez 1784’te ABD’nin Fransa elçisi olan Benjamin Franklin tarafından ortaya atıldıysa da modern yaz saati uygulaması projesi hem Yeni Zelandalı böcek bilimci George Vernon Hudson’a hem de İngiliz müteahhit William Willet’e atfediliyor.

Hudson, 1895’te yazdığı bir makalede gün ışığından daha fazla yararlanmak için iki saatlik bir ayarlama yapılmasını tavsiye ediyordu.

Willet de Hudson’dan bağımsız olarak 1907’de yazdığı makalede, insanların yaz günlerini uyuyarak geçirmemeleri için yaz aylarında saatlerin ileri alınmasını önerdi.

Ancak yaz saati uygulaması ilk kez 1916’da Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’ndaki müttefikleri ve bu ülkelerin işgal ettiği topraklarda, savaş zamanında kömür kaynaklarını daha verimli kullanmak amacıyla uygulanmaya başladı.

Sonra birçok Avrupa ülkesi ve Rusya da yaz saati uygulamasını başlattı. ABD de 1918’de bu uygulamayı kabul etti.

FAYDALI MI DEĞİL Mİ?
Yaz saati uygulamasının faydalı olup olmadığıysa halen tartışılıyor. Bu uygulamayı savunanlar, güneş ışığından daha fazla faydalanılması sayesinde elektrik ve yakıt kullanımının azaltıldığını belirtiyor.

Brezilya ve Japonya’da yapılan iki ayrı araştırmada uygulamanın enerji ve yakıt tüketiminde tasarruf sağladığını ortaya koydu. Ancak uygulamanın elektrik ve yakıt tüketimini azaltmadığını, hatta artırdığını gösteren araştırmalar da var.

Örneğin 1999’da yapılan bir araştırma, yaz saatinin AB’deki eğlence sektörünün gelirinde yüzde 3’lük bir artış yarattığını gösterdi.

Bu arada, güneş ışığından daha fazla faydalanmanın sağlık açısından faydalı olacağı kadar zararları da bulunabileceği belirtiliyor.

Bilimadamları güneş ışığı sayesinde vücudun D vitamini üretiminin arttığını, ancak zaten çok güneş alan bölgelerdeki insanlarda bunun cilt kanserine yol açabileceğini vurguluyorlar.

Bu konuda bir başka tartışma başlığı ise; depresyon. Yaz saati uygulandığı dönemde erken kalkmanın depresyon riskini azalttığı belirtilirken, bunun tam tersini savunanlar da var.

Sayfa Yükleniyor...