Buluş yapan çalışan, yaptığı buluşu açıklamalı olarak işverenine bildirmekle yükümlü. İşveren de ‘patent’ ya da ‘faydalı model’ belgesi olan buluş için, belgelerin geçerli olduğu süre çalışana ödeme yapmalı...
YÖNETMELİK HÜKÜMLERİ YOL GÖSTERİYOR
Çalışma hayatında soru işareti yaratan konulardan biri de çalışanların buluş yapmaları durumunda işverenin bu buluşun bedelini ödeyip ödemeyeceği. Bu anlamda, özellikle yüksek katma değer yaratan sektörlerde yüksek nitelikli işgücü tarafından yapılan ve işverenin kârlılık düzeyini önemli ölçüde etkileyen buluşların bedelinin ödenmesi işveren ve çalışan arasında ihtilafa yol açabiliyor. İki yıl önce çıkan, Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmelik ile buluşlar için çalışanlara ödenmesi gereken bedel ve uyuşmazlık durumunda başvurulacak hukuki süreçlere ilişkin adımlara ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş durumda.
BİLDİRİMDE NASIL OLDUĞU AÇIKLANMALI
Yönetmeliğe göre, buluş yapan çalışanın, teknik problemi, çözümünü ve hizmet buluşunu nasıl gerçekleştirdiğini bildiriminde açıklaması zorunlu. Ayrıca, buluşun daha iyi açıklanması açısından gerekli diğer bilgi ve belgeleri de vermesi gerekiyor.
Buluş yapan çalışan, bildiriminde, kendisine işiyle ilgili olarak verilen yazılı ve sözlü talimatları, yararlanmış olduğu işletme deneyim ve çalışmalarını, varsa buluşun gerçekleşmesinde katkısı olan diğer çalışanları, bu çalışanların katkılarının türünü ve kapsamını ve ayrıca kendisinin ve diğer çalışanların buluştaki katkı paylarını belirtmek zorunda.
BİLDİRİMDE BULUNMAYAN ÇALIŞAN ZARARDAN SORUMLU
Diğer taraftan, çalışanın belirtildiği şekilde bildirim yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle işveren aleyhine doğan zararlardan sorumluluğu var. Bu açıdan, işverene bildirimde bulunulmaksızın hizmet buluşuna ilişkin patent başvurusu yapılması veya patent alınması halinde, patent başvurusu sahibine veya patent sahibine karşı dava açılabiliyor.
ANLAŞMAZLIK OLURSA TAHKİM YOLU AÇIK
Tarafların anlaşamaması halinde uyuşmazlık tahkim yoluyla çözümleniyor. Çalışan ve işverenin, yönetmelik hükümlerine göre ödenecek bedelin miktarı ve ödenme şekli üzerinde, işveren hizmet buluşu üzerinde tam hak talebinde bulunmuşsa patent veya faydalı model verildiği tarihten, kısmi hak talebinde bulunmuşsa işverenin buluştan yararlanmaya başladığı tarihten itibaren iki ay içinde anlaşamamaları halinde uyuşmazlığın yönetmelikteki hesaplamalar kapsamında tahkim yoluyla çözümlenmesi söz konusu.
Yazılı şekilde tahkim sözleşmesi bulunma şartı aranmaksızın Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun tahkime ilişkin hükümleri uygulanıyor. Yabancılık unsuru taşıyan ihtilaflarda ise Milletlerarası Tahkim Kanunu dikkate alınmakta.
Diğer taraftan, çalışan ve işverenin iş ilişkisinin, patent veya faydalı model verilmeden önce sona ermiş olması halinde, yönetmelik hükümlerine göre ödenecek bedelin miktarı ve ödenme şekli üzerindeki uyuşmazlıkların çözümünde yukarıdaki hükümler geçerli. Çalışan ile işveren arasında ve çalışanların kendi arasında doğan uyuşmazlıklar tahkim yoluyla çözümlenmekte. Ayrıca, tarafların tahkim yoluna başvurmadan önce uyuşmazlığı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu kapsamında da çözmeleri mümkün.
YENİ BULUŞ İŞVERENE ACİL OLARAK VE YAZILI BELGE İLE BİLDİRMELİ
Yönetmelik gereğince, çalışan, bir buluş yaptığında, buluşunu yazılı olarak ve geciktirmeksizin işverene bildirmekle yükümlü. Bildirim, işveren tarafından belirlenen birim yetkilisine ya da yetkilendirme yapılmamışsa buluşu yapan çalışanın birim yetkilisine, varsa işveren tarafından bildirimin yapılmasına ilişkin belirlenmiş usul ve esaslara göre yapılması gerekiyor. Buluş birden çok çalışan tarafından gerçekleştirilmişse bu bildirim birlikte yapılabiliyor. İşverenin de bu bildirimi kaydetmesi ve bildirimin kendisine ulaştığı tarihi, bildirimde bulunan kişi veya kişilere geri bildirimde bulunması gerekiyor.
BULUŞUN BEDELİ İÇİN 3 KRİTER ÇOK ÖNEMLİ
Bedelin belirlenmesinde dikkate alınacak üç husus var. Bunlar, hizmet buluşunun ekonomik değeri, çalışanın işletmedeki görevi ve işletmenin hizmet buluşunun gerçekleştirilmesindeki katkısı. Bununla birlikte, bedelin miktarı, buluştan elde edilen kazanç ile yönetmelikte yer verildiği üzere buluşun ait olduğu gruplar esas alınarak ve verilen katsayılar çarpılarak bulunuyor. Çalışanın hakkının verilmesi açısından objektif kriterlerin esas alındığını söylemek mümkün. Buluştan elde edilen kazancın, asgari ücretin net miktarının 150 bin katını aşan miktarı için işverenin bedel ödeme zorunluluğu yok.
Hizmet buluşunun birden çok çalışan tarafından gerçekleştirilmiş olması durumunda, bedel ve bedelin ödeme şekli, yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda her bir çalışan için ayrı ayrı belirleniyor.
ASGARİ ÜCRETİN KATLARINA DENK GELEN KATSAYILARLA HESAPLANIR
Aksi yönde karar yoksa bedel, işletmenin buluştan elde ettiği kazancın muhasebeleştirildiği dönemdeki net asgari ücret miktarının katlarına denk gelen katsayılar dikkate alınarak hesaplanıyor. Bedelin yıllık dönemler halinde ödenmesi gerekiyor. Buluşun birden çok çalışan tarafından gerçekleştirilmiş olması halinde her bir çalışan için ödenecek bedel, çalışanın kendi buluş grubuna göre verilen katsayılara göre hesaplanan bedel miktarı ile çalışanın kendi katkı payı çarpılarak bulunuyor.
Bedelin hesabında esas alınan süre, patent hakkının sona ermesiyle son bulur. Patentin hükümsüzlüğünün ileri sürülmesi halinde, işverenin bedel ödeme yükümlülüğü, yargı merciinin patentin hükümsüzlüğüne ilişkin kesinleşmiş kararına kadar devam ediyor. Ancak patent hakkının ekonomik etkisi işverenin bedel ödeme yükümlülüğünü kaldıracak ölçüde kaybolmuşsa çalışanın bedel talebinde bulunması söz konusu değil.
VIDEO: ÇALIŞANLARIN TAZMİNAT HAKKI
İş yerinin bir bölümü devredilebilir mi?
Eğitim alan çalışan işi bırakabilir mi?
Her çalışana rekabet yasağı getirilemez
Yazının DevamıÇalışmadan emekli olmak mümkün mü?
Toplam vergi matrahı yeni işverene söylenmeli
İş kalitesi sizi memnun ediyor mu?
Sendikacılığımız sınırlarımızı aşıyor…
İşsizlik parası nasıl alınıyor?
İşsizlik parası nasıl alınıyor?
Yazının DevamıBuluş yapan çalışana bedel ödenir mi?
Buluş yapan çalışana bedel ödenir mi?
Yazının Devamıİşveren, işçi ücretinden ‘keyfi kesinti’ yapamaz
İşveren, işçi ücretinden ‘keyfi kesinti’ yapamaz
Yazının DevamıKüçük ekonomik birimler birer istihdam deposu
Küçük ekonomik birimler birer istihdam deposu
Yazının Devamıİş hayatının Davos’u 5 yeni vizyon belirledi
İş hayatının Davos’u 5 yeni vizyon belirledi
Yazının DevamıHaftalık izin hakkında bilmeniz gerekenler
Haftalık izin hakkında bilmeniz gerekenler
Yazının DevamıMalülen emekli olma şartları neler?
Malülen emekli olma şartları neler?
Yazının DevamıKullanılmayan yıllık iznin hakkı kaybolmaz!
Kullanılmayan yıllık iznin hakkı kaybolmaz!
Yazının Devamıİklim değişikliğine karşı Türk-İş harekete geçti…
İklim değişikliğine karşı Türk-İş harekete geçti…
Yazının Devamıİş deneyimiyle mezun olan maça 1-0 önde başlar
İş deneyimiyle mezun olan maça 1-0 önde başlar
Yazının DevamıÇalışan emekliye kıdem ödenir mi?
Çalışan emekliye kıdem ödenir mi?
Yazının DevamıBulaşıcı hastalık işten çıkarma sebebi değil
Bulaşıcı hastalık işten çıkarma sebebi değil
Yazının DevamıÇalışma hayatına yerli Davos yolda
Çalışmadan emekli olmak da mümkün!
İşyeri değişikliği iyiniyetli olmalı
İşyeri değişikliği iyiniyetli olmalı
Yazının DevamıÇalışma hayatında eşitlik şart
Çalışma hayatında eşitlik şart
Yazının Devamıİşçi hafta tatilinde ‘Ben çalışırım’ diyemez
İşçi hafta tatilinde ‘Ben çalışırım’ diyemez
Yazının DevamıEmekli aylığını yükseltmenin yolları
Emekli aylığını yükseltmenin yolları
Yazının DevamıAttığın iki Tweet işine mal olmasın
Attığın iki Tweet işine mal olmasın
Yazının DevamıRaporda kritik detayları atlayan ceza öder
Kritik detayları atlayan ceza öder
Yazının DevamıYıl sonuna kadar hastane kapısından dönmek yok
Yıl sonuna kadar hastane kapısından dönmek yok
Yazının DevamıRobotu kullanmak mı önemli, yapmak mı?
Robotu kullanmak mı önemli, yapmak mı?
Yazının DevamıMevsimlik işçilere koruma kalkanı
Mevsimlik işçilere koruma kalkanı
Yazının DevamıKüresel ısınma iş hayatını zorluyor
Doğum borçlanması hakkı nedir?
Doğum borçlanması hakkı nedir?
Yazının DevamıArabulucu sonrası aranız bozulursa
Engelli aylığı ve evde bakım parası zamlandı
Sağlığınızı bozan iş tazminata sebep olur
Sağlığınızı bozan iş tazminata sebep olur
Yazının DevamıStaj hakkında bilinmesi gereken her şey
İşte yüksek emekli aylığının formülü
İşte yüksek emekli aylığının formülü
Yazının DevamıBahşiş ücrete eklenir ve tazminat hesabına girer
Bahşiş ücrete eklenir ve tazminat hesabına girer
Yazının DevamıToplu sözleşmede yapıcı zemin oluştu
Toplu sözleşmede yapıcı zemin oluştu
Yazının DevamıÜniversite mezununa ‘sağlık’ 2 yıl ücretsiz
Üniversite mezununa ‘sağlık’ 2 yıl ücretsiz
Yazının DevamıFazla çalışma mı primli ücret mi?
Fazla çalışma mı primli ücret mi?
Yazının Devamı‘Mevsimlik sözleşmede’ kıdem ve ihbara dikkat
‘Mevsimlik sözleşmede’ kıdem ve ihbara dikkat
Yazının DevamıFesih veya geri dönüşte gecikme değil 'niyet' önemli
Bayram tatilini birleştirmek için telafi formülü
Bayram tatilini birleştirmek için telafi formülü
Yazının DevamıEmeklinin bayram ikramiyesi ne zaman yatıyor?
"İşten çıkarılan arabulucuya gitsin"
İşte iyi koşullar herkese yarar
İşte iyi koşullar herkese yarar
Yazının DevamıOruçlu çalışan erken paydos edebilir mi?
Ramazan ayında çalışma hayatındaki uygulamaları Cem Kılıç yazdı
Yazının DevamıTerfi ettirilmeyen fark ücreti alır mı?
Terfi ettirilmeyen fark ücreti alır mı?
Yazının DevamıMeslek hastalığı iş kazasına davet çıkarıyor
Meslek hastalığı iş kazasına davet çıkarıyor
Yazının DevamıYeni mezunlar 2 yıl sağlıktan ücretsiz yararlanır
Yeni mezunlar 2 yıl sağlıktan ücretsiz yararlanır
Yazının DevamıSendikacıların sosyal hakları neler?
Sendikacıların sosyal hakları neler?
Yazının DevamıSendikal tazminat nasıl alınır?
Sendikal tazminat nasıl alınır?
Yazının DevamıKıdem tazminatında nerede kalmıştık?
Kıdem tazminatında nerede kalmıştık?
Yazının DevamıGSS borçluları hastane kapısından dönmeyecek
GSS borçluları hastane kapısından dönmeyecek
Yazının DevamıBelediye başkanı ve muhtar ne kazanıyor?
Belediye başkanı devlet memuru mu?
Belediye başkanı devlet memuru mu?
Yazının DevamıEvde çalışanlar işçi sayılır mı?
Evde çalışanlar işçi sayılır mı?
Yazının DevamıKimler isteğe bağlı sigortalı olabilir?
Kimler isteğe bağlı sigortalı olabilir?
Yazının DevamıDüşük ücret zammı tazminat sebebi
Düşük ücret zammı tazminat sebebi
Yazının DevamıÜcret desteğine ilişkin teşvikin detayları
İşverene ücret desteğinin şartları
Yazının DevamıTarım işçisi sigortaya tabi mi?
Yabancı çalıştıran işverenler dikkat
Yabancı çalıştıran işverenler dikkat
Yazının DevamıEvlenme ödeneği hakkında tüm merak edilenler
Evlenme ödeneği hakkında tüm merak edilenler
Yazının Devamı8 Mart'a doğru cinsiyet eşitliği
8 Mart'a doğru cinsiyet eşitliği
Yazının DevamıRekabet yasağına karşılık tazminat alınabilir (Rekabet yasağı nedir?)
Rekabet yasağına karşılık tazminat alınabilir (Rekabet yasağı nedir?)
Yazının DevamıKüresel istihdamda kötü koşullarla mücadele
Küresel istihdamda kötü koşullarla mücadele
Yazının Devamıİşyeri değişince sosyal haklarda kayıp olur mu?
Emekli olunca acaba ne kadar aylık alırım? (Emekli maaşı nasıl hesaplanır?)
Emekli olunca acaba ne kadar aylık alırım? (Emekli maaşı nasıl hesaplanır?)
Yazının DevamıMalul ve engelli nasıl emekli olur?
Malul ve engelli nasıl emekli olur?
Yazının DevamıNe zaman ve hangi şartlarda emekli olursunuz? (SSK ve Emekli Sandığı)
Ne zaman ve hangi şartlarda emekli olursunuz? (SSK ve Emekli Sandığı)
Yazının DevamıKalıcı istihdamda işbaşı eğitimi şart
Kalıcı istihdamda işbaşı eğitimi şart
Yazının DevamıKışın yıllık izin almak yazın üzebilir
Kışın yıllık izin almak yazın üzebilir
Yazının DevamıEngelli ve maluller nasıl emekli olacak?
Engelli ve maluller nasıl emekli olacak?
Yazının DevamıÇağrı üzerine çalışmada sınırlar nereye uzanıyor?
Çağrı üzerine çalışmada sınırlar nereye uzanıyor?
Yazının DevamıKıdem tazminatı tavanı yükseldi
Kıdem tazminatında, yılbaşında ve Temmuz ayında tavan arttı. Peki bu ne anlama geliyor?
Yazının DevamıFazla primler geri alınabilir!
Fazla primler geri alınabilir!
Yazının DevamıDünya yeni yıla eşitsiz giriyor
Dünya yeni yıla eşitsiz giriyor
Yazının DevamıFazla çalışma ücreti yerine prim ödenir mi?
Fazla çalışma ücreti yerine prim ödenir mi?
Yazının DevamıSonradan emeklilik iddiası kıdem tazminatı kazandırmaz
Sonradan emeklilik iddiası kıdem tazminatı kazandırmaz
Yazının Devamı2019'da BES’in kapsamı genişliyor (BES'te cayma hakkı nedir?)
Yeni yılda BES’in kapsamı genişliyor
Yazının DevamıYıllık izinde başka işte çalışmak yasal mı?
Yıllık izinde başka işte çalışmak yasal mı?
Yazının DevamıSon 1261 gün emekliliği belirler
Çalışanın e-postası okunabilir mi?
Kısa çalışmaya yeni ayar geldi
Zor anda işçi çıkarmak yerine ‘kısa çalışma’ya geçilmesiyle ilgili yeni düzenleme yapıldı...
Yazının Devamıİşsizlik parası için mahkeme yolu açık
İşsizlik parası için mahkeme yolu açık
Yazının DevamıKıdem tazminatı hakkında bilinmesi gerekenler
İşyeri devri kıdem tazminatına hak kazandırmaz
Potansiyelimizin ne kadarını kullanırız?
Çalışanların internet kullanımı takip edilebilir
Doğum borçlanması emekliliği nasıl etkiler?
İş kazası geçiren işçinin hakları neler? (SGK'ya göre hangi haller iş kazası?)
İş kazası geçiren işçinin hakları neler?
Yazının DevamıHer ekonomik güçlük fesih nedeni değil
Kadroya geçen taşerona ikramiye (Tediye ödemeleri ne zaman yapılacak?)
Kadroya geçen taşerona ikramiye
Yazının DevamıÇalışan 'emekli'nin aylığı ve tazminatı
Çalışan 'emekli'nin aylığı ve tazminatı
Yazının DevamıÖnemli olan ekonomik değil, insani gelişme
Önemli olan ekonomik değil, insani gelişme
Yazının Devamı‘İşi korumak’ için kısa çalışma formülü
Bayramda çalışanın ücreti zamlı olacak
Bayramda çalışanın ücreti zamlı olacak
Yazının DevamıArife günü tatil edilebilir mi?
Arife günü tatil edilebilir mi?
Yazının DevamıSilinen bağkur borcu emekliliği etkiler mi?
Emekliler ‘1000 TL’ bayram ikramiyesi için gün sayıyor
Emeklilere ‘1000 TL’ bayram ikramiyesi ne zaman ödenecek?
Yazının Devamıİstihdam arttı ücretler durgun
İstihdam arttı ücretler durgun
Yazının DevamıSürekli belirli süreli sözleşme yapılamaz
OECD'ye göre ‘sosyal asansör’ arızalandı
OECD'ye göre ‘sosyal asansör’ arızalandı
Yazının DevamıAlt işverenlik (taşeron) her işte olmaz
Alt işverenlik (taşeron) her işte olmaz
Yazının DevamıOrtaklık emeklilikte sorun olabilir
Kadın işgücüne ana engel: Ücretsiz bakım
Kadın işgücüne ana engel: Ücretsiz bakım
Yazının Devamıİstihdamın görünmeyen yüzü: Çocuk işçiler
İstihdamın görünmeyen yüzü: Çocuk işçiler
Yazının DevamıKadın istihdamı artsın diye birçok destek var
Son 1261 gün emekliliği belirler
Son 1261 gün emekliliği belirler
Yazının Devamıİzin hakkında bilmek istediğiniz her şey...
İzin hakkında bilmek istediğiniz her şey...
Yazının DevamıOECD’de ücretlerin dörtte biri vergiye gidiyor
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatındaki yenilikler
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatındaki yenilikler
Yazının Devamıİş yerinde ücretler gizli tutulamaz
İş yerinde ücretler gizli tutulamaz
Yazının DevamıHerkes kolaylıkla işsizlik parası alır mı? (İşsizlik maaşı nasıl alınır?)
Herkes kolaylıkla işsizlik parası alır mı? (İşsizlik maaşı nasıl alınır?)
Yazının DevamıEkonomi yeşerdikçe işler açılacak
Ekonomi yeşerdikçe işler açılacak
Yazının Devamıİki taraf anlaşınca işten çıkmak kolay mı? (İkale sözleşmesi nedir?)
İki taraf anlaşınca işten çıkmak kolay mı?
Yazının DevamıMalulen emekli olmak için gerekli şartlar
Malulen emeklilik için gereken şartlar
Yazının DevamıKreş desteğinden nasıl yararlanılır?
Kreş desteğinden nasıl yararlanılır?
Yazının DevamıDünyada her 10 işçiden 6’sı ‘kayıt dışı’
Dünyada her 10 işçiden 6’sı ‘kayıt dışı’
Yazının DevamıEvde bakım parası ve engelli aylığı nasıl alınır?
Evde bakım parası ve engelli aylığı nasıl alınır?
Yazının Devamıİşletmede iş yeri toplu iş sözleşmesi yapılamaz
İşletmede iş yeri toplu iş sözleşmesi yapılamaz
Yazının DevamıÇalışmadan emekli olmak mümkün mü?
Çalışmadan emekli olmak mümkün mü?
Yazının DevamıÇalışan gençlerin yetim aylığı artık kesilmeyecek
Çalışan gençlerin yetim aylığı artık kesilmeyecek
Yazının DevamıÇalışma hayatında köklü değişiklik
"Süreye uymayan tazminatı öder" (Emekli olana ihbar tazminatı ödenir mi?)
"Süreye uymayan tazminatı öder" (Emekli olana ihbar tazminatı ödenir mi?)
Yazının DevamıKadınların çalışma yaşamları erkeklere eşit olmaktan uzak
Fazla primleri geri alabilirsiniz
Haftada 45 saati aşan fazla çalışıyor
Haftada 45 saati aşan fazla çalışıyor
Yazının DevamıAskerlik borçlanması sigorta girişini öne çeker
Askerlik borçlanması sigorta girişini öne çeker
Yazının Devamıİş yerinde yaşanan ilişkilerin sonuçlarına dikkat
İş yerinde yaşanan ilişkilerin sonuçlarına dikkat
Yazının Devamı‘Torba’dan çalışana ne çıkacak?
‘Torba’dan çalışana ne çıkacak?
Yazının Devamı'İlk kez evlenen' çeyiz desteğini unutma (Kimler çeyiz hesabına devlet desteğinden yararlanabilir?)
'İlk kez evlenen' çeyiz desteğini unutma (Kimler çeyiz hesabına devlet desteğinden yararlanabilir?)
Yazının DevamıDünyada 192 milyondan fazla işsiz var
Dünyada 192 milyondan fazla işsiz var
Yazının Devamıİşinizi kaybetmemek için bunlara dikkat
Kişisel veriler sürekli saklanamaz
Kişisel veriler sürekli saklanamaz
Yazının DevamıTaşeron işçilerin yüzleri artık gülecek
Kamu sektöründeki taşeron işçilerin yüzleri artık gülecek
Yazının DevamıDoğum borçlanması emekliliği etkiler mi?
Sosyal güvenlik herkes için şart
İstihdam artışında OECD'yi 5'e katladık
Evde çalışanlar bağımsız çalışan mı sayılıyor?
Malulen emeklilik şartları nelerdir?
Kıdem tazminatı almak için istifa edenler dikkat (15 yıl ve 3600 gün çalışma şartı)
Çalışanların emeklilik koşulları hangi statü ile çalıştıklarına bağlıdır...
Yazının Devamı