1967 yılında Türkiye'de sadece 70 adet kalan yaban koyunlarını Bozdağ'a gelen yetkililere göstererek koruma altına alınmalarını sağlayan, bugün 74 yaşındaki Recep Kaya, Anadolu'daki adıyla ceranların kurtuluş öyküsünü anlattı.
Eşiyle birlikte Konya kent merkezindeki evlerinde yaşayan Recep Kaya, Konya'nın doğusunda, Bozdağ yakınlarındaki Divanlar köyüne doğduğunu ve uzun yıllar burada çiftçilik yaptığını söyledi.
Avlanmaya, özellikle de Bozdağ'da doğal olarak bulunan ceranlara (yaban koyunu) çok meraklı olduğunu belirten Kaya, 31 yaşındayken, Ankara'dan gelen Orman Bakanlığı inceleme heyetinin kendisine yönlendirildiğini söyledi.
Köye gelen Bakanlık heyetinin kendisine, çevrede bulunduğunu öğrendikleri az sayıda yaban koyununa ulaşmak ve onları fotoğraflamak istediklerini söylediklerini anlatan Kaya, ''Bu işlere ve özellikle yaban koyunlarına meraklı olduğum için bu teklifi kabul ettim ve onlarla birlikte Bozdağ'da yaban koyunlarının peşine düştüm'' dedi.
''SENDEN ÇOK MEMNUN OLDUK BİZ DE SENİ MEMNUN EDECEĞİZ''
''Daha önceki av deneyimlerim nedeniyle son derece ürkek olan, insanların bulunduğu yerin yakınına bile yaklaşmayan bu ceranların yattığı, otladığı yerleri az çok biliyordum'' diyen Kaya, yaban koyunlarının adeta kurtuluşunu sağlayan hikayeyi şöyle anlattı:
''O zaman nesli kesilmek üzereydi. Ekiple birlikte çıktığımız ilk gün ceranlara rastlayamadık. 2 günlük uğraş sonunda yaban koyunlarını bir vadinin içinde bulup ekibe gösterdim. Fotoğraflarını çektiler, 'Senden çok memnun olduk biz de seni memnun edeceğiz' dediler. Daha sonra da beni ilk koruma bekçisi tayin edip ceranları korumaya, Ankara'dan ara ara gelip ceranları kontrol etmeye başladılar. Birkaç yıl içinde çevre köylerden de benim gibi 2-3 koruma bekçisi daha görevlendirdiler. Her bekçi kendi mıntıkasını korumaya başladı. 26 yıl ceranları korumak için hizmet ettikten sonra 2003 yılında emekliye ayrıldım ancak bu hayvanları hala çok seviyorum. Emekli olduktan sonra da Orman idaresiyle bir araya gelmedim. Oraya gidip, koruma sahasındaki ceranları yerinde görmek, 26 yılda edindiğim tecrübelerimi aktarmak isterim. Ben bu işe çok meraklıyım, merakım bu yaşımda halen devam ediyor.''
Yaşar Kaya, o dönemde vahşi avcılığın bu kadar yaygın olmadığını, bilinçsizce avlanmanın son dönemde silah ve saçma üretiminin yaygınlaşmasıyla arttığı belirterek, ''Bu hayvanlar önce biz bekçiler tarafından, daha sonra Bozdağ'ın etrafı tel örgüyle çevrilen alanda koruma altına alınmasaydı bugün ceran nesli tükenirdi. 70 adetken koruma altına alınan ceranların sayısı ben emekli olduğumda yaklaşık 1500'u bulmuştu'' diye konuştu.
ANADOLU YABAN KOYUNLARI
1967 yılında sayıları 70'e kadar düşerek nesli tehlike altına giren Anadolu yaban koyunları, Konya ile Aksaray arasında yer alan Bozdağ'da etrafı tel örgüyle çevrili 3 bin 500 dekar alanda koruma altına alındı.
Bozdağ Yaban Koyunu Koruma ve Üreme Sahası'nda korunan yaban koyunlarının sayısı 2003 yılındaki sayımda yaklaşık 1700 olarak tespit edilmişti. Ortaya çıkan paratüberküloz (hayvan veremi) hastalığına bağlı ölümler nedeniyle 2007 yılında helikopterle yapılan sayımda ise yaban koyunu sayısı yaklaşık 700 olarak tespit edilmişti.
Genetik çeşitlilik için 300'ü Bozdağ'dan alınarak Ankara Nallıhan, Karaman-Karadağ ve Malatya'da doğal yaşama bırakılan yaban koyunlarının 2010 yılı itibariyle Konya-Bozdağ'da yaklaşık 700 civarında yaşadığı tahmin ediliyor.
- Etiketler :
- Haberler
