Iridium’a ait haberleşme uydusuyla Rusya’nın eski askeri uydularından biri yörüngelerinde çarpışarak yok oldu. Amerikan Uzay ve Havacılık Ajansı NASA’dan konuya ilişkin yapılan açıklamada, uyduların önceki gün, Sibirya’nın 805 kilometre kadar üstünde çarpıştıkları bildirildi.
NASA yetkilileri, iki çok büyük enkaz bulutu meydana getiren çarpışmadan, uydulardan daha aşağıda bir yörüngede bulunan Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (UUİ) zarar görme riskinin düşük olduğunu söyledi.
NASA’dan yapılan açıklamada, çarpışmanın 1997 yılında uzaya fırlatılan Iridium isimli uydu telefon şirketinin Iridium 33 uydusu ile, 1993’de yörüngeye oturan ve artık kullanılmayan Rus askeri uydusu Cosmos 2251 arasında meydana geldiği söylendi. NASA, çarpışma sonrasına ilişkin ayrıntıların birkaç hafta içinde belirleneceğini söylerken, diğer uzay faaliyetlerine olası etkisine düşük bir ihtimal veriyor.
Uydulardan birinin 560, diğerinin ise 950 kilogram olduğu belirtilirken, çarpışmanın saatte 30 bin kilometreden fazla bir hızda gerçekleştiği tahmin ediliyor.
Uluslararası Uzay İstasyonu ve gelecek ay uzaya fırlatılacak mekik için ciddi bir tehdidin söz konusu olmadığı, ama uzmanların gelişmeleri yakından izledikleri bildirildi. Kazanın hangi sebeplerden gerçekleştiği konusunda bir açıklama yapılmadı.
UZAYDAKİ ENKAZLAR
Uzaydaki onbinlerce nesnenin hareketleri düzenli bir şekilde takip ediliyor; ama iki uydunun şiddetli çarpışmasıyla açığa çıkan ve kontrolsüz hareket eden parçaların diğer uydulara hasar verebileceğinden kaygı duyuluyor.
NASA’nın Houston’da bulunan Johnson Uzay Merkezi’nde yörünge enkazları konusunda çalışan Mark Matney, kaza dolayısıyla uzaya salınan 500-600 parça olabileceği, ayrıca milimetrik ebatlarda binlerce parçanın da uzayda serbestçe salınabileceğini tahmin ettiklerini belirtti.
NASA’da yörünge enkazları konusunda uzman olan Nicholas Johnson ise, 2009 yılının başında uzayda insan eliyle yaratılmış 17 bin parça enkaz bulunduğunu ve bu parçaların en küçüğünün 4 inç büyüklüğünde olduğunu kaydetti.
Uzayda bulunan enkaz kalıntılarının ortalama seyir hızı saniyede 10 kilometre. Kaydedilen en yüksek hız ise saniyede 16 kilometre. İstatistikler, uzay enkazının %45’inin ABD tarafından oluşturulduğunu gösteriyor.
100 YILDA 1 MEYDANA GELEBİLECEK ÇARPIŞMA
Tamamı ABD Ordusu tarafından kontrol edilen Uzay Gözlem Ağı (Space Surveillance Network) ile gözlenen parçalar, yolculuklarda uzaya gidiş ve atmosfere geri dönüş sırasında tehlike arz ediyorlar. Londra Üniversitesi öğretim üyesi Allan Smith, uzay mekiklerinin şimdiye kadar 5-6 kez uzay çöplüklerine çarpmış olsalar da, henüz büyük hasarlı bir kazanın olmadığını belirtiyor ve ekliyor. “İki uydunun çarpışması olasılık olarak yüz yılda bir gerçekleşebilecek bir şey.”
Smith, gerçekleşen kaza nedeniyle sıradan insanların herhangi bir tehlikeyle karşı karşıya olmadığını söylüyor, zaten uzayda serbestçe dolaşan insan yapımı enkaz kalıntıları ve çöpler, atmosfere girdiği anda yanarak buharlaşıyor.
IRIDIUM’UN EN BÜYÜK MÜŞTERİSİ ABD
Kazanın taraflarından biri olan ABD’li Iridium Holdings LLC’nin 65 aktif uydusu bulunuyor. Telefonların doğrudan uyduyla iletişime geçerek hücresel ağ erişiminin olmadığı okyanus, dağ zirveleri, orman ve çöller gibi yerlerde bile iletişime imkan veren bir servis sunan firmanın 300 binden fazla abonesi bulunuyor. ABD Savunma Bakanlığı, Iridium’un en büyük müşterilerinden biri olarak biliniyor.
İlk olarak 1990 yılında Motorola tarafından hayata geçirilen Iridium, 1999 yılında gelişen kriz nedeniyle iflas etmiş, şirket daha sonra Motorola’nın satışa çıkarması sonucu New York merkezli Greenhill & Co. firması tarafından satın alınmıştı.
- Etiketler :
- Haberler
