İstanbul Havalimanı’nın 06-24 pisti, son yıllarda medyada yer alan kaza haberleri nedeniyle ‘sabıkalı pist’ olarak anılıyor. Son olarak Ekim ayı başında Sırbistan JAT Airways’a ait bir uçak daha pistten çıktı.
Daha önce yenilenmesi için ihalaye çıklan pistte onarım ve uzatılma çalışmaları start aldı. İlk olarak doldurma çalışmaları yapılacak olan 2 bin 300 metrelik pist, özel bir asfalt kaplama tekniği ile 2 bin 550 metreye uzatılacak.
Çalışmalar sona erdiğinde uçakların piste inip kalkmasının daha rahat olacağı konusunda herkes hemfikir ama bu pistteki kazaların önüne geçileceği anlamına geliyor mu?
Yıllardır, Atatürk Havalimanı’nda muhabirlik yapan ve yaşanan kazaların çoğuna tanıklık eden gazeteci Rauf Gere’ye göre geçmişte yaşanan kazalarda pistten çok pilotlar hatalıydı. Gere, 06-24 pistinin tüm özelliklerini ve yenileme çalışmalarını ntvmsnbc’ye anlattı:
"Uzun süre orada gazeteci olarak çalıştığım için 1994’ten itibaren yaşanan kazaların tamamında orada muhabir olarak görevliydim. Kazalarla ilgili olarak 3-4 faktörün varlığından söz edilebilir.
‘PİST KISA DEĞİL’
Öncelikle şunu belirtmemiz gerekiyor.; pist söylenenlerin aksine kısa değil. Havaalanındaki diğer pistlere göre daha kısa ama bu normalin altında bir uzunlukta değil. Diğer pistlerin uzunluğu, 50’şer metrelik aşma sahasıyla 3 bin 100 metredir. 06-24 pistinin uzunluğu ise 2 bin 300 metre ve 100 metre de aşma sahası var. 2 bin 400 metre, bir Boeing 747’nin inmesi için elverişli bir uzunluktur. Bu nedenle havacılık kurallarına göre bu piste ‘kısa pist’ diyemeyiz.
Ama pistin psikolojik olarak farklı anlaşılmasına neden olan bir özelliği var; pist çok geniş. 3 bin 100 metre uzunluğunda olan pistin genişliği 45 metre, bu pistin genişliği ise 60 metre. Bu durum da pilotlar bakımından bir algı yanılgamasına neden oluyor. Ama bu da fiziki bir kusur değil.
‘MEĞİLLİ’
Bu pistle ilgili tek bir kusur varsa o da pistin meğilli oluşu oloabilir. Pistin ortası hafif çukur, Florya tarafına doğru 2-3 derecelik de hafif bir rampa var. Bu bir kusurdur denebilir ama yine de bu tartışmaya açıktır, herkesin ‘evet’ kusurdur’ diyebileceği bir madde değil.
Ama burada altının çizilmesi gereken nokta şu; pistin ortasının çukur olması nedeniyle orada su birikiyor. Bu bir kusurdur. Yağış olduğu zaman bu su bir türlü atılamıyor, bu nedenle de pisti iyi bilmeyen ve sert iniş yapamayıp, su üsünde yastık oluşturan pilotlar uçağın kaymasına ve pist dışına çıkmasına engel olamıyor.
‘SONBAHARIN İLK DÖNEMİNE DİKKAT’
Bu gibi kazalar genellikle yazdan çıkarken oluşuyor. Pist üzerinde biriken yağ, toz, lastik ve benzeri bütün materyal yağmurun ilk yağışı sırasında kayganlaştırıcı özellik gösteriyor. Ama yağmur yağdıkça pist yıkanıyor ve zamanla pistte tutunabilirlik artıyor. Bu nedenle, dikkat edilirse pistten çıkma olayları genellikle ilk yağmurlarda görünür, uzun süre yağmur yağmışsa örneğin yağmurlu geçen ikinci ya da üçüncü günde pek kaza yaşanmaz.
PİST STANDARLARIN DIŞINDA DEĞİL
Pistin böyle bir durumu söz konusu ama tüm buna rağmen pistin kapatılmasını gerektiren ya da pisti standartların altında kabul edilmesini gerektiren bir durum değil. Çünkü havaalanlarının yapısı ile ilgili tüm bilgiler NOTAM (Notice to air man-Havacıya not) adındaki kitapçıklarla uçuş öncesinde pilota bildirilir. Pilotlar uçuşa başlamadan önce, en çok 24 saat içinde güncellenen bu notları çalışır.
ASIL SABIKALI OLAN DÜŞEN UÇAKLAR
Ayrıca son yıllarda bu pistte kaza-kırıma uğramış uçakların havayollarına baktığımızda bunların güvenilir havayolları arasında yer almadığını söyleyebiliriz. Yani uçaklarının bakımı, pilotlarının yetkinliği gibi konul zaten dünya çapında ‘güvenilir’ olarak sınıflandırılmamış havayolları bu tip kazalara karıştılar.
Buna rağmen ortadaki çukurun düzeltilmesi elbette yaşanan kazaların azalmasında olumlu etki yaratacaktır ama bunu yapmak kolay bir iş değil. Her uçağn iniş-kalkış yaparken basınç uyguladığ, bir-bir buçuk metre derinliğinde beton bloklar var. Pistin söküp yeniden yapmak 50-60 milyon dolaradan aşağıya çıkmaz.
ATAKÖYLÜLER DİKKAT:
Ama bu konuda bir de iyi haber var; pist zaten uzatılıyor. Bununla ilgili çalışmalar başaldı. Atatürk Havaliimanı kavşağından Yeşilköy havuza kadar olan sahil yolu kapatılıyor. Orası doldurulacak, pist Ataköy’e kadar uzatılacak ve pist aynı zamandan bakıma da alınack. Ayrıca pist uzaltılacağı için otomatik olarak varolan meğil de azalmış olacak ve sıkıntı yaratan faktör minimuma inmiş olacak.
Ama şunu da söylemek gerekiyor. İlk projelerin tersine pist Ataköy’e doğru uzatılıyor. Bunda istimlak bedelleri etkili olmuş olabilir. Ama sonuçta pist bittikten sonra da Ataköy’de yaşayanların ses kirliliğinden etkileneceği söylenebilir. Ataköylüler’in bu duruma alışması biraz zaman alacak.”
06-24 pistinin sabıka karnesine bakıldığında güvenllikle ile ilgili soru işaretleinin artması doğal görünüyor.
Bununla birlikte düşen uçakların bağlı olduğu firmalara da dikkat etmek gerekiyor.
Son dönemde 06-24 pistinde yaşanan kazalar şunlardı:
- Etiketler :
- Haberler
