Haberler 05.04.2013 - 11:52
Dünya WikiLeaks'ten sonraki en büyük sızıntı olayıyla çalkalanıyor. Dünya çapında siyasetçi, işadamı ve tanınmış kişilerin de bulunduğu 130 bin kişinin offshore sistemindeki 32 trilyon doları bulan hesap üzerinden vergi kaçakçılığı ve ihalelerde usulsüzlük yaptığı ortaya çıktı. Mustafa KARAKUŞ
16 şubesiyle 140 ülkedeki offshore şirketi sahibi müşterilerine hizmet veren Portcullis TrustNet ile Commenwealth Trust Limited'in yaklaşık 2.5 milyon belgesi kimliği belirsiz kişiler tarafından Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'na (ICIJ) sızdırıldı. Dünya çapında onlarca gazeteci, aylarca süren bir çalışmayla söz konusu belgeleri taradı.
Politikacı, ünlüler, silah kaçakçıları, oligarklar ve dünyanın birçok yerinden işadamlarının da aralarında bulunduğu 130 bin kişinin offshore hesaplarıyla ilgili bilgiler, ICIJ tarafından yayınlanmaya başlandı. Son 30 yıllık döneme ait belgelerde, 170 ülkeye ait offshore hesaplar bulunuyor.
İngiltere merkezli bağımsız "Tax Justice Network" adlı kuruluşun yaptığı araştırmaya göre, 2012 yılında offshore hesaplarına 21 ile 32 trilyon dolar yatırıldı. Söz konusu hesapların önemli bir kısmında vergi kaçakçılığı yapıldı.
"Karanlık bir dünya"nın kapasını aralayan belgelerin Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'na nasıl sızdırıldığı ise açıklanmadı. Belgelerin, Portcullis TrustNet ve Commenwealth Trust Limited'da çalışan kişiler ya da siber saldırı sonucu elde edildiği tahmin ediliyor.
Küresel ekonomik krizin önemli nedenlerinden biri olarak gösterilen offshore hesapları özellikle Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili ve Rusya Başbakan Yardımcısı Igor Shuvalov'un başını ağrıtacak gibi görünüyor.
Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev'in eşi Mihriban Aliyev ile kızları Leyla ve Arzu Aliyev'in Virgin Adaları'nda offshore hesapları olduğu görülüyor. Aliyev ailesinin, vergi kaçakçılığı cenneti olarak bilinen ülke ve adalarda kurdukları paravan şirketler aracılığıyla Azerbaycan'da milyarlarca dolarlık ihaleleri aldığı iddia ediliyor. Offshore hesapları, Aliyev ailesinin, Dubai'de 100 milyon dolar değerinde gayrimenkule sahip olduğunu da gösteriyor.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'ndan başı en fazla ağrıyacak kişilerden biri de Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande olacak. Son kamuoyu yoklamalarında popülaritesi en alt seviyeye inen Hollande'ın Bütçe Bakanı Jerome Cahuzac, yaptığı sürpriz bir açıklamayla, 20 yıldır yurt dışında gizli bir banka hesabı olduğunu itiraf etmişti. İstifa etmek zorunda kalan Cahuzac uzun süre yurtdışında gizli hesabı olduğunu reddetti.
Hollande'ın şimdi de başı seçimlerdeki danışmanı Jean-Jacques Augier'le dertte. Virgin adaları ve Cayman adalarında iki offshore şirkete sahip olduğu iddia edilen Augier, suçsuz olduğunu iddia etti. Augier'in bu şirketler aracılığıyla Çin'le iş yaptığı ortaya çıktı.
Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili'nin de Virgin adalarında offshore şirketler kurtuğu ortaya çıktı. Putin tarafından desteklendiği iddia edilen Gürcü milyarder Bidzina İvanişvili, 2012'de ülkesinde başbakan seçildi. İvanişvili'ye ait Bosherston Overseas Corp 2006 yılında kuruldu. Panama'dan yönetilen şirket hala aktif görünüyor. Gürcistan Başbakanı Bidzina Ivanişvili'nin sözcüsü, söz konusu şirketin yasa çerçevesinde kurulduğunu iddia etti. Ivanişvili'nin başbakan seçildikten sonra şirketdeki görevini bıraktığı da ileri sürüldü.
Rusya Başbakan Yardımcısı Igor Shuvalov da, offshore şirketini eşi Olga Shuvalova aracılığıyla kurdu. Putin'e yakınlığıyla bilinen Igor Shuvalov 2008'den bu yana başbakan yardımcılığı yapıyor. Belgelerde, Olga Shuvalova'nın Bahama merkezli Sevenkey Ltd ve Severin Enterprises Inc sahip olduğu görülüyor.
Offshore hesaplarına sahip olan bir diğer kişi ise Filipinler eski diktatörü Ferdinand Marcos'un kızı Imee Marcos. Virgin adalarında gizli hesabı bulunan Imee Marcos'un vergi kaçırdığı belirtiliyor. Marcos ailesinin kaçardığı milyar dolarları ortaya çıkarmak için Filipinler'de bir komisyon oluşturulmuştu. Imee Marcos ise şu anda Filipinler'de Ilocos Norte eyaletinin valiliğini yürütüyor.
Rus oligark Michail Fridman'ın offshore hesaplarında milyarlarca doları olduğu iddia ediliyor. Rusya eski Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in gözdelerinden olan Fridman'ın offshore hesaplarının anahtar isimlerinden biri olduğu ileri sürülüyor.
Vergi kaçıran bir diğer isim de sanat koleksiyoncusu İspanyol baronesi Carmen Cervera. Alman çelik devi Tyssen'ın sahibi Hans Heinrich Thyssen'le evli olan Carmen Cervera, cook adalarında kurduğu offshore şirketlerle vergi kaçırdığı iddia edildi. Cervera'nın avukatı söz konusu şirketleri, satın aldıkları sanat eserlerini nakliye etmek için kullandıklarını söyledi.
Rus oligarkların offshore hesaplarına ve şirketlerine ise Alman Franz Wolf'un aracılık ettiği iddia ediliyor. Franz Wolf, eski Doğu Almanya gizli servisinin başı olan Markus Wolf'un oğlu. Franz Wolf iddiaları yalanladı.
Almanya'da tanınmış işadamı Gunter Sachs'ın da vergi kaçırmak için Virgin adalarında iki şirket kurduğu ileri sürüldü. 2011 yılında hayatını kaybeden Sachs'ın bu yolla milyonlarca dolar vergi kaçırdığı belirtiliyor.
Kanadalı eski politikacı ve tanınmış avukat Tony Merchant da offshore şirkete sahip başka bir ünlü. Liberal Parti senatörü Pana Merchant ile evli olan Tony Merchant'ın Cook adalarında hesap ve şirketi bulunuyor.
Offshore hesapları ortaya çıkan bir diğer isim ise Moğoliston eski Maliye Bakanı ve Meclis Başkan Yardımcısı Bayarsogt Sangajav. Offshore hesapları ve İsveç bankalarında gizli hebapları olduğu ortaya çıkan Sangajav istifa sinyali verdi. Sangajav, "O hesapları açmamam gerekiyordu. İtibarım konusunda değil ancak ailem konusunda endişeliyim. Şu andaki görevimi bırakmak için istifayı düşünebilirim" dedi. Moğolistan'da 2008 yılında Maliye Bakanlığı koltuğuna oturan Bayarsogt Sangajav'ın hesabında 1 milyon dolar olduğu ileri sürüldü. Şu anda Meclis Başkan Yardımcılığı yapan Sangajav, 2012 Ağustos ayında kabinede yapılan değişiklik sonrası maliye bakanlığı görevinden ayrılmıştı.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'nun (ICIJ) yayınladığı 32 trilyon dolarlık sızıntı belgelerde, Türklere ait hesaplar olup olduğu ise henüz bilinmiyor.
Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu'ndan yapılan açıklamada, belgelerin yayınlanmasında WikiLeaks yönteminin kullanılmayacağı belirtildi. Belgelerde ismi geçen üçüncü kişilerin zarar görmemesi için böyle bir yöntem uygulanacağı vurgulandı.
