ntv.com.tr
ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), 2024'te Ay'a biri kadın iki astronot göndermeyi planlıyor.
NASA'dan yapılan açıklamada, "Artemis" adlı program çerçevesinde 2024'te Ay yüzeyine bir erkek ve bir kadın astronot gönderileceği bildirildi.
NASA yöneticisi Jim Bridenstine, dört yıl sonra Ay'a inişin amaçlandığı Artemis programı için 28 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Astronotların, yeni güçlü roket SLS ile fırlatılacak olan Orion adlı bir kapsül içinde seyahat etmesi planlanıyor.
Gazetecileri telefon bağlantısı üzerinden bilgilendiren NASA yöneticisi Jim Bridenstine, "Artemis" adlı program kapsamında fırlatılacak roketle birlikte gönderilecek olan kapsülle iniş yapmaları planlanan astronotların bir hafta Ay'da kalacağını söyledi.
NASA yöneticisi, astronotların Güney Kutbu'na ineceğini belirterek 1969-1972 yılları arasında Ay'ın ekvator bölgesine yapılan Apollo inişlerinin gerçekleştirildiği alanların plan dâhilinde olmadığını sözlerine ekledi.
Ay'a inecek uzay aracını geliştirmek için üç ayrı proje yarış hâlinde. Bunlardan ilki, kurucusu Amazon'un CEO'su Jeff Bezos olan Blue Origin şirketine ait. Blue Origin'in bu projedeki ortakları LockheedMartin,NorthropGrummanveDraper. Diğer ikisi ise Elon Musk'ın SpaceX şirketiyle bir başka ABD'li şirket olan Dynetics tarafından yürütülüyor.
İnsanoğlunun Ay’a ilk ayak bastığı günün üzerinden 51 yıl geçti. Astronot Neil Armstrong'un "bir insan için küçük fakat insanlık için büyük" diye tasvir ettiği adıma giden yolun taşları, ABD ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasında güç mücadelesinin gölgesinde döşendi.
ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) yayımladığı Beyaz Saray görüşme tutanakları, Ay’a ilk insanlı seferi düzenleme hedefinin, ABD Başkanı John F. Kennedy liderliğindeki Amerikan yönetiminin gözünde, uzayın bilimsel amaçlarla anlaşılması amacından çok Soğuk Savaş rekabetinin bir cephesi olarak görüldüğünü ortaya koyuyor.
Tutanaklara göre, görüşmenin bir noktasında Kennedy, Webb’e, "Sence bu program (Apollo programı/NASA’nın İnsanlı Ay görevi) Ajansın en önemli önceliği mi?" diye sorduğunda NASA Direktörü, "Hayır efendim, bence en öncelikli programlardan birisi." diyerek yanıt verdi.
Webb, uzay yolculuğunun ancak uzayın daha iyi anlaşılmasıyla mümkün olduğunu, bunun için farklı disiplinlerdeki bilimsel araştırmalara ihtiyaç duyulduğunu ve kurumun önceliğinin bu olması gerektiğini belirtti.
Webb’in açıklamasına itiraz eden Kennedy, "Jim, bence bu (Ay’a gidiş) en önemli öncelik. Diğer (bilimsel) programlarda altı aylık, dokuz aylık aksamalar olabilir, bunun stratejik bir sonucu olmaz fakat bu siyasi nedenlerle önemli, uluslararası siyasi nedenlerle. Hoşumuza gitsin veya gitmesin, bu bir yarış." ifadelerini kullandı.
Ay görevi birinci öncelik haline getirilmezse kamuoyunu NASA’nın büyük çaplı bütçe harcamalarına ikna etmenin mümkün olmayacağını vurgulayan Kennedy, şunları kaydetti:
"Bu (Ay görevi), NASA’nın en öncelikli programı, ABD hükümetinin de savunmadan sonraki en önemli önceliği olmalı. Yaklaşımımız bu olmalı, bu konuda açık olmalıyız. Aksi halde bu kadar para harcamanın anlamı yok çünkü uzay o kadar da ilgimi çekmiyor. Kanımca iyi bir şey, bilgi sahibi olmakta fayda var ve ciddi kaynak ayırmaya da hazırız fakat burada tüm bütçeyi ve ülke içi harcamaları sarsacak düzeyde fantastik bir harcamadan söz ediyoruz. Bunu meşrulaştırmanın tek yolu, ‘Onları yenmek istiyoruz, birkaç yıl geriden geldik fakat Tanrı’nın izniyle, onları geçtik.’ demek."
Görüşmenin ortasında odadan ayrılmak üzere ayağa kalkan Kennedy, Webb ve yardımcılarından, kendisine NASA’nın tüm bilim programlarını Ay görevine sağlayacağı yarar açısından değerlendirip bütçe önerilerini ona göre düzenledikleri bir yazılı not iletmelerini isteyerek toplantıyı terk etti.
Kennedy, NASA yetkilileriyle söz konusu toplantıyı yaptığında, ABD uzay yarışının önemli kilometre taşlarını geçerken sürekli rakibinin gerisinde kalıyordu. O tarihte Sovyetler Birliği, uzaya ilk uyduyu yollamış ve ilk insanlı uzay seferini gerçekleştirmişti.
Ay'a seyahat Apollo 11'in 50'nci yıl dönümü ile bir kez daha gündemde.
Ancak Ay'a ayık basılması kadar popüler olan bir konu daha var o da "neden 1972’den beri Ay’a gidilemiyor?" sorusu.
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi'nde (NASA) görevli Türk bilim insanı Umut Yıldız Twitter hesabından yayınladığı yazı ile bu sorunun cevabını verdi.
1970'li yıllarda Ay görevinin SSCB ile girilen siyasi mücade3lenin bir parçası olduğunun altını çizen Yıldız, "Sovyetler pes ettikten sonra daha da ileri gidilmesi için bütçe ayrılmadı ve Ay öylece kaldı" dedi.
Ay'a ayak basılmasının 50. yıl dönümü olan 20 Temmuz'da, bu tarihi anın görüntüleri müzayede evi Sotheby's tarafından açık artırmaya çıkarıldı.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı'nın (NASA) 1976'da yanlışlıkla 217 dolara sattığı Ay'a ilk ayak basılan anın görüntüleri 1 milyon 820 bin dolara satıldı
Soğuk Savaş döneminde ABD ve SSCB arasında başlayan rekabet, 1957'de Sovyetlerin ilk Sputnik uydusunu fırlatmasıyla birlikte "uzay yarışına" dönüştü.
BBC'de yer alan derlemeye göre, uzay yarışı devam etti ve 1965'te, Sovyetler Birliği Ay'a ilk uzay aracını gönderdi. ABD ise hâlâ milyarlarca dolar harcadığı 'Apollo programı' üzerinde çalışıyordu.
ABD, uzaydaki rakibi karşısında, uzaya olmasa da Ay'a ilk insanı gönderen ülke olmayı hedefledi. 1962'de Kennedy, o meşhur konuşmayı yaptı: Biz Ay'a gitmeyi tercih ediyoruz!
Rusya, Japonya, Çin, Hindistan ve Avrupa Uzay Ajansı da uzay araçlarını inceleme amaçlı Ay'ın yörüngesine gönderdi.
Ancak ABD hala Ay'a insan gönderen tek ülke konumunda.
Ay'a gitmek hem teknolojik üstünlüğü kanıtlamak için önemliydi hem de Ay'daki kaynaklara erişim için ilk adım olarak görülüyordu.
Apollo 11 astronotu Michael Collins, kişisel sosyal medya hesabından bu kareyi takipçileri ile paylaşmıştı.
Collins paylaşımına "Ekip. Bunu bir kutunun dibinde buldum, NASA tarafından daha önce kullanıldığını sanmıyorum" notunu düşmüştü
Çin'in Ay'ın karanlık tarafına gönderdiği 'Çang'ı-4' insansız keşif aracının 3 Ocak 2019'da yumuşak bir iniş yaptığı bildirilmişti.
Çin'in gezegenimizin uydusunda görev yapan aracı NASA'nın objektifine takıldı. NASA, Ay'ın karanlık yüzünde bulunan uzay aracına ait kareleri yayınladı.
