Bilim insanları, bugüne kadar hayatta kalmayı başarmış birçok hayvan ve bitki türünün, yüz binlerce yıl boyunca büyük hayvanların vücutları ve gübrelerinde bulunan besinlerden faydalandığını belirtti.
Nature Geoscience dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, büyük hayvanlar özellilkle toprakların verimsiz olduğu bölgelere önemli besinlerin taşınmasında önemli rol oynadı.
Büyük hayvanların neslinin tükenmesiyle yaklaşık 12 bin yıl önce ne gibi sonuçlar oluştuğunu araştıran bilim insanları, Amazon ormanına odaklanana analizlerinde matematiksel modeller oluşturdu.
Sonuçlar, büyük hayvanların yok olması sonucu Amazon bölgesinde fosfor dağılımının yüzde 98 oranında azaldığını gösterdi. Fosfor, yaşamın oluşması için gereken altı önemli yapı taşından birini oluşturuyor. Diğer beş element ise su, hidrojen, oksijen, nitrojen ve sülfür.
Yaşanan değişimlerin günümüze kadar ne gibi çevresel etkileri olduğunu anlamaya çalışan bilim insanları, aynı zamanda tehdit altında olan Afrika ve Asya ormanlarındaki doğayı koruma çalışmaları için de yeni bakış açıları oluşturabileceklerini belirtti.
NEHİRLERİN İŞİNİ TAMAMLADILAR
Araştırmada, 12 bin yıl önce dünyanın Afrika’nın geniş çayırlarını andırdığı belirtilirken, Güney Amerika’nın ‘megafauna’ adı verilen büyük hayvanlarla dolu olduğu ifade edildi. Magafauna, vücut kütlesi 44 kilodan daha fazla olan canlıları temsil ediyor.
Güney Amerika’da yaşayan 'megafauna'lar fil benzeri canlılardan, dev tembel hayvanlara ve armadillo tarzı canlılara kadar çeşitlilik gösteriyordu. And Dağları bölgesi, Güney Amerika’da en fazla besin zenginliğine sahip olan bölgeydi ve besinler nehir sistemleriyle ormanlara taşınıyordu.
Karada ise besinler büyük hayvanlar aracılığıyla taşınmadıkları sürece yeterli bir şekilde dağılmıyordu. Küçük hayvanlar önemli elementleri küçük çaplı alanlarda taşırken, büyük hayvanlar çok daha geniş alanlara ‘dağıtım’ yapıyordu. Ancak büyük hayvanların yok olması nehirlerle iletilen elementlerin karada hayvan ve bitkiler arasında dağılımını azalttı ve bu sorun günümüzde And Dağları bölgesinde devam ediyor.
GELECEĞE DÖNÜK TAHMİNLER
Bilim insanları, hayvanların besinleri nasıl dağıttığını anlamak için, fizikçilerin ısının yayılımını anlamakta kullandıkları bir modelin benzerini kullandı. Hayvanların fosil bilgilerinden yola çıkan modelde, bu şekilde canlının vücut büyüklüğü ortaya çıkarıldı. Ardından, canlıların ne kadar yediği ve ne kadar alanda gezindiği hakkında tahim yürütüldü.
Hayvanların ortalama büyüklüğü ve taşıdığı besin miktarı sayesinde, dünyanın her yerinde canlıların ne kadar besin dağıtımı yaptığı incelendi.
Hazırlanan model sayesinde nesli tükenen hayvanların doğaya nasıl etkisi olduğu anlaşılırken, ormanların gübre eksikliği gibi faktörler karşısında gelecekte nasıl etkileneceği gibi sorular da cevap buldu.
Scince Daily’nin haberine göre, araştırmada, Amazon bölgesinde binlerce yılın hala eksikliğinin çekildiği ve fosfor gibi mühim elementlerin gelecek binlerce yılda azalmaya devam edebileceği ifade edildi.
Araştırma yer alan İngiltere’nin Oxford Üniversitesi Çevresel Değişim Ensititüsü’nden Dr. Christopher Doughty, “Hayvanların boyutu arttıkça, doğaya kazandırdıları mineral miktarı da artıyordu. Biröok büyük hayvanın yok olması, nehirlerden yayılan besinleri taşıyan ana damarları yok etti. Gelecek binlerce yıl içinde benzer bir değişim olabileceğini düşünebiliriz” ifadesini kullandı.
Araştırmada yer alan bir diğer isim olan ABD’nin Princeton Üniversitesi’nden Dr. Adam Wolf’ta, “Eğer 12 bin yıl önce büyük hayvanların yok olmasında insanlar rol oynadıysa, çevresel değişimlere tarımsal hayat öncesinden bir damga vurduklarını söyleyebiliriz” dedi.
- Etiketler :
- Haberler
