Kahverengi cücedeki hava durumu

Gökbilimciler ilk kez Dünya'ya en yakın kahverengi cücenin hava durumu haritası çıkarıldı.

• 1

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  ESO’nun Çok Büyük Teleskopu kullanılarak ilk kez Dünya’ya en yakın kahverengi cücenin yüzeyindeki hava durumu haritası oluşturuldu. Gökbilimciler, Luhman 16B olarak bilinen ve Güneş’ten sadece altı ışık-yılı uzaklıkta yeni keşfedilen bir kahverengi cüce çiftinin üyesi olan WISE J104915.57-531906.1B’nin, aydınlık ve karanlık bölgelerini inceleyerek bir harita çıkardı. Sonuçlar Nature dergisinin 30 Ocak 2014 tarihli sayısında yayınlanacak. ÇİFT SİSTEME YAKIN ÇEKİM

• 2

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  Kahverengi cüceler, Jüpiter ve Satürn gibi gaz devi gezegenler ile sönük ve soğuk yıldızlar arasındaki boşluğu dolduran gökcisimleridir. Çekirdeklerinde nükleer füzyonu başlatacak miktarda kütle bulunmadığı için sadece kırmızı-ötesi dalgaboylarında zayıfça görülebilen bir ışık yayarlar. Gözlemleri doğrulanan ilk kahverengi cüce henüz yirmi yıl önce bulundu ve yakalanması zor bu gökcisimlerinden sadece birkaç yüz tanesi biliniyor.

• 3

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  Güneş Sistemi’ne en yakın kahverengi cüceler Luhman 16AB olarak bilinen bir çift sistem. Yeryüzüne uzaklıkları yaklaşık 6 ışık-yılı olan sistem, Dünya’ya, Alfa Centauri ve Barnard Yıldızı’ndan sonra en yakın sistemi temsil ediyor. Gökbilimciler, çift sistemdeki sönük olan Lehman 16B’nin kendi etrafında döndükçe parlaklığının birkaç saat içinde değiştiği gözlemledi.Gökbilimciler şimdi ESO’nun güçlü Çok Büyük Teleskop’uyla (VLT) sadece bu kahverengi cüceleri gözlemekle kalmayıp Luhman 16B’nin yüzeyindeki karanlık ve aydınlık bölgelerin haritasını da çıkarabiliyorlar.

• 4

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  Çalışmayı yürüten Max Planck Gökbilim Enstitüsü’nden Ian Crossfield, “Daha önce yapılan gözlemlere göre kahverengi cücelerin yüzeylerinin farklı renk tonlarına sahip olabileceği öne sürülüyordu. Ancak şimdi bunları gerçekten görüntüleyebildik. Yakında bu kahverengi cücenin üzerindeki bulut desenlerinin oluşumlarını, evrimlerini ve yok oluşlarını izleyebileceğiz ve sonunda, öte-iklim-bilimciler Luhman 16B’yi ziyaret etmek isteyenleri bekleyen havanın açık mı, bulutlu mu olduğunu tahmin edebilecekler” dedi.

• 5

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  Yüzeyi görüntülemek için gökbilimciler akıllıca bir yöntem kullanıyorlar. Kahverengi cüceleri VLT üzerindeki CRISES aygıtı ile gözleyen ekip, kendi etrafında dönen Luhman 16B’nin sadece değişen parlaklığını değil, aynı zamanda üzerindeki karanlık ve aydınlık bölgelerin de gözlemciye doğru olan hareketini görebildiler. Tüm bu bilgileri birleştirdiklerinde yüzey üzerindeki karanlık ve aydınlık bölgelerin bir haritasını yeniden oluşturdular.

• 6

  Kahverengi cücedeki hava durumu

  Kahverengi cücelerin atmosferleri sıcak, gaz devi ötegezegenlerinkine çok benziyor, bu nedenle görece kolay gözlenebilen kahverengi cüceler sayesinde gökbilimciler genç, dev gezegenlerin atmosferleri hakkında daha fazla şey öğrenebilirler. Crossfield, “Kahverengi cüce haritalarımız bizi diğer güneş sistemlerindeki hava durumu modellerini anlama hedefine bir adım daha yaklaştırıyor. Güneş Sistemi’nin dışındaki nesnelerin de haritasını çıkarıyor olmak heyecan verici” ifadesini kullandı. Kaynak: http://www.eso.org/