Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü’nun TBMM İklim Araştırma Komsiyonu’na sunduğu yer altı sularının kullanımına ilişkin hazırladığı rapora göre, Türkiye’de yaklaşık 75 bini Konya Havzası’nda bulunmak üzere 100 binin üzerinde kaçak kuyu bulunuyor. Bugün itibarıyla sadece 375 kuyuda on-line günlük izleme yapılabildiği, 3 bin 504 kuyunun ise su seviyesi ve kalitesinin kontrol edilebildiği ifade edilen raporda, bilinçsiz kullanımın devam etmesi halinde su stresi altındaki Türkiye’nin yer altı suları açısından da muhtaç konumuna geleceği ifade edildi.
KUYULARA SIKI TAKİP
Türkiye’de 18 milyar metreküp yer altı su rezervi bulunduğu belirtilen raporda, 17 milyar metreküp suyun kullanım tahsisinin yapıldığı, yereltı sularının yüzde 67 oranında sulamada, yüzde 24’nün içme ve yüzde 9’unun da sanayi amaçlı kullanıldığı aktarıldı.
Yer altı sularını anlık, aylık ve mevsimlik ölçme ve izleme çalışmaları yürütüldüğü anlatılan raporda, toplamda 3 bin 594 kuyunun su seviyesi ve kalitesinin takip edildiği, 2021 yılı itibarıyla 375 kuyuda anlık on-line seviye ölçüm sistemi kurulduğu kaydedildi.
Ülke genelinde sanayi amaçlı 10 bin 425 kuyudan 9 bin 292’sine ölçüm sistemi takıldığı, sulama-içme kullanma amaçlı 25 bin 344 kuyudan 6 bin 399’una ölçüm sistemi takıldığı bildirildi.
OBRUKLARI TETİKLEDİ
Raporda, emniyetli, rezervi tamamen dolmuş ve tahsise kapatılmış havzalar başta olmak üzere çok sayıda belgesiz kuyu açıldığı tespiti yapılırken, “Bu nedenle yer altı suları denetimi güçleşti, bu suların seviyeleri emniyetli seviyenin altına düştü. Dinamik seviyeler düşerken, enerji maliyetleri arttı. Karstik alanlarda obruk oluşumları tetiklendi, can ve mal emniyeti tehlikeye girdi” denildi.
"BELGESİ OLMAYAN KUYULAR KAPATILMALI"
Raporda, kaçak kuyuların belgelendirilmesi ve yeni kuyuların açılmasının önlemesi için de çözüm önerisi olarak şu değerlendirme yapıldı:
“Bütün belgesiz kuyulara bir sefere mahsus kullanma belgesi verilmesi çözüm olmakla birlikte, bunun kamuoyuda öğrenilmesi durumunda kapalı havzalardaki kaçak kuyu sayısında ciddi bir artış meydana geleceği değerlendirilmektedir. Mevcut duruma göre tespit edilen belgesiz kuyuların kapatılması gerekmektedir.”