Haberler - ntv.com.tr 01.12.2020 - 12:29 | Son Güncelleme : 01.12.2020 - 15:38
NTV.COM.TR
Bu hafta pandemi esnasında zirve yapan elektrikli scooterlara ilişkin yasal düzenlemenin TBMM genel kurulunda yasalaşması bekleniyor. Bununla birlikte ülkemizde olduğu gibi dünyada henüz çok yeni olan e-scooter kullanımıyla ilgili en çok merak edilen “E-Scooterlar çevre dostu mu?”, “E-scooterları kullanmak güvenli mi” v.b sorularının yanıtlarını İngiliz BBC araştırdı.
Bu sorulardan bir tanesi de e-scooter girişiminin dünyada ne zaman başladığı ve şirketlere ne kadar kazandırdığı oluşturuyor. ABD merkezli küresel e-scooter girişimi Lime, yeni tip corona virüs pandemisinin seyahat endüstrisinde neden olduğu büyük kayıplara rağmen bu yıl ilk defa kar ettiğini açıkladı. Lime’ın CEO’su Wayne Ting, “Bazı şehirlerde tüm zamanların en çok tercih edilen araç şirketiyiz. Buna Seul, Londra ve Salt Lake City de dahil. Örneğin Londra’da bulunan araçlarımız ortalama olarak günde 4,5 kez kullanılıyor” dedi.
Bununla birlikte Ting, karantinaların uygulandığı ilkbahar döneminde gelirlerde yüzde 95’lik bir azalma yaşandığını ve 120 ülkedeki operasyonların bir ay durdurulduğunu söyledi. Ancak yaz aylarında yaşanan normale dönüş ile birlikte Ting, şirketin hiç olmadığı kadar işlerinin iyi gittiğini ve ilkbahardaki kayıpları toparlayarak kara geçtiğini açıkladı. Ting, pandemi döneminde insanların güvenli bir yolculuk arayışına geçtiğini ve e-scooterların bunun için biçilmiş kaftan olduğunu söyledi:
“İnsanların kafasında sadece tek bir soru vardı: Nasıl güvenli bir yolculuk yapabilirim? E-scooter, insanlara açık havada ve tek başına yolculuk imkanı sunuyor. Biz de bu dönemde Lime kullanan insanların giderek arttığını gördük.”
Bununla birlikte, 2017 yılında kurulan Lime, Temmuz 2017'de Key Biscayne, Florida , South Bend, Indiana ve South Lake Tahoe, California eyaletlerinde scooterlarını test etti. 27 Temmuz 2017 tarihinde ise Seattle'da 500 bisikletle piyasaya sürüldü. Ardından şirket Asya, Avrupa, Orta Doğu, Güney Amerika ve Okyanusya’da 120’yi aşkın ülkeye yayıldı.
Öte yandan, Lime’ın ABD’li özel yatırım şirketi Bain Capital Ventures ve Andreessen Horowitz adlı şirketlerden Nisan ayından 310 milyon dolar yatırım aldığı haberini belirtilmişti. Ting, her n ekadar şirketin artık kar ettiğini söylese de Lime’ın toplam geliri hakkında detaylı bilgi vermekten kaçındı.
Diğer yandan, Lime’in Berlin, Londra ve Paris’ten topladığı verilerde karantina haricinde Şubat ve Haziran ayları arasında scooter kullanımının yüzde 15 arttığının görüldüğü belirtildi.
E-scooterların dünya genelinde kullanımının artmasıyla, hükümetlerin aracılığın güvenliğine dair endişeri arttı. Bu kapsamda, Fransa'da scooter kaynaklı ölüm oranlarını düşürmek ve scooter kullanıcılarının kaldırımları kullanmasının önüne geçmek ve yanlış yerlere park etmelerini durdurmak için yeni yasalar yürürlüğe girdi. Londra ve New York'ta da benzeri sorunlara nasıl çözüm üretilebileceği tartışılıyor. İngiltere'de, kısa süreli kiralanan scooterların yollarda kullanılabilmesi yasalarla düzenlenerek, kaldırımda scooter kullanmak yasaklandı.
Türkiye'de ise yapılacak düzenleme kapsamında, elektrikli scooterların azami hızı saatte 18 km olacak, scooterlar otoyol, şehirler arası yollar ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan kara yollarında kullanılamayacak. Kask, dizlik, reflektör, ceket gibi koruyucu ekipman kullanımı teşvik edilecek ve birden fazla kişi elektrikli scooter kullanamayacak. Ayrıca 15 yaşından küçüklerin scootera binmesine izin verilmeyecek.
Elektrikli scooterlara ilişkin diğer bir önemli bir soru ise ne kadar çevreci oldukları..
Uluslararası Enerji Ajansı, karbon emisyonlarının yüzde 24'ünün ulaşımdan geldiğini açıkladı. Geçen yıl, North Carolina Eyalet Üniversite tarafından yapılan bir araştırmada ise e-scooter'ların, yolcu başına otobüslerden daha fazla emisyon ürettiğini buldu. Ancak Ting, yeni nesil scooterların eskilerine göre çok daha uzun bir pil emri olduğunu belirterek, "Ortalama bir scooterın karbon ayak izi, bir araba yolculuğunun yüzde beşinden daha azdır ve bu oranı gittikçe azaltacağız” açıklamasını yaptı.
Ting, iklim değişikliği ile mücadele ekeltrikli bisiklet ve scooter kullanımının çok önemli olduğunu sözlerine ekledi.
