Rapor parası sorgulama 2023: Rapor parası ne kadar oldu, nasıl alınır ve ne zaman yatar? (Hastalık raporu hakkında her şey)

RAPOR PARASI NEDİR?

Geçici iş göremezlik yani rapor parası, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.

Geçici iş göremezlik ödeneği, sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatli bulunan sigortalıya işten kaldığı günler için Kurumca ödenen parasal yardımdır.

RAPOR PARASI NE KADAR?

Hastalık halinde geçici iş göremezlik ödeneği yani rapor parası, kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için verilmektedir.

Hastalık halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği,

- Yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı,

- Ayaktan tedavilerde ise günlük kazancın üçte ikisidir.

Buna göre; Asgari ücretlilerin alacağı rapor parası, 2023 yılı için ayakta tedavide günlük 144,5 liradan 223.5 TL'ye, yatarak tedavide de 108,42 liralık tutar 167.68 TL'ye yükseldi.

RAPOR PARASINDAN YARARLANMAK İÇİN ŞARTLAR NELER?

Bir işçiye rapor parası ödenebilmesi için;

- İstirahatın başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,

- İş göremezliğin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,

- Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması

RAPOR PARASI NASIL SORGULANIR?

4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne sahip sigortalılar “İş Göremezlik Ödeme” durumlarını ve ödenen miktarı, https://www.turkiye.gov.tr/4ab-isgoremezlik-odemesi-gorme linkine tıklayarak sorgulayabilirler.

SORGULAMAK İÇİN TIKLAYINIZ

RAPOR PARASINDAN KİMLER FAYDALANABİLİR?

- 4/a sigortalılık statüsüne tabii sigortalılar

- Aday çırak, çırak ve stajyerler,

- Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri

- İntörn öğrenciler

- Ev hizmetlerinde çalışanlardan ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar
hastalık sigortasının kapsamında bulunmaktadır.

4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılara 5510 sayılı Kanuna göre hastalık sigorta kolundan geçici iş göremezlik ödeneği verilmemektedir.

İŞVEREN RAPOR PARASINDAN NASIL FAYDALANIR?

4/a sigortalılık statüsüne tabii sigortalıların geçici iş görmezlik ödeneğine ilişkin işlemleri e-ödenek programı ile elektronik ortamda yapılmaktadır.

4/a sigortalılarının istirahatli olduğu dönemde işyerinde çalışıp çalışmadığının işverenlerince Kuruma elektronik ortamda bildirilmesi gerekmektedir. Ancak 4/a sigortalılarının geçici iş göremezlik ödeneklerini alabilmeleri için işyerinde çalışmadıklarına dair işverenlerince bildirimde bulunulması şartı aranmaz. Bildirim süresi geçtikten sonra bildirimin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın sigortalının geçici iş göremezlik ödeneği ödenmektedir.

İstirahatin bitim tarihi itibariyle gerekli işlemler yapılarak sigortalının hak ettiği geçici iş göremezlik ödeneği anlaşmalı bankanın herhangi bir şubesinden çekilebilecek şekilde hesaba aktarılır.

ÇALIŞILMADIĞINA DAİR VİZİTE EKRANI İÇİN TIKLAYIN

RAPOR PARASI ALMAK İÇİN İŞVERENDEN ONAY MI GEREKİR?

Sistemin işleyişini de doktorların verdikleri sağlık raporlarına bağlamıştır. Bu nedenle işçinin rapor alması işverenin kontrolüne tabi olmayan, doktorların tıbbi değerlendirmesine bağlı bir haktır. Bununla birlikte kanunumuz ve yargı uygulaması işverene sağlık nedenlerine bağlı bazı durumlarda fesih hakkı tanımıştır.

RAPORLUYKEN İŞVEREN SÖZLEŞMEYİ FESHEDEBİLİR Mİ?

İş Kanunu’na göre işçinin sağlığının bozulması eğer işçinin kendi kastından veya derli toplu olmayan yaşantısından yahut içkiye düşkünlüğünden ise, bu durumda işveren iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir.

Böyle bir fesih için, kişinin anılan nedenlere dayalı olarak devamsızlığının ardı ardına 3 iş günü veya 1 ayda 5 işgününden fazla sürmesi gerekir. İntihara teşebbüs örnek durumların başında gelmektedir. Sağlık raporunda kişinin aşırı alkol alması nedeniyle hastalandığı belirtilmişse bu durum doğabilir. Sadece alkol kullanma değil, uyuşturucu kullanımı sonucunda hastalanma halinde de derhal fesih uygulanabilecektir.

İŞÇİ HASTAYKEN İŞVEREN İŞTEN ÇIKARTABİLİR Mİ?

İşveren, eğer işçinin tutulduğu hastalığın tedavi edilemeyecek nitelikte olduğunu ve işyerinde çalışmasının sakıncalı olduğunu sağlık kurulu raporu ile saptarsa, bu durumda da haklı nedenle işçinin iş sözleşmesini feshedebilir.

İşçinin tedavi edilemeyecek hastalığa yakalanması tek başına, iş sözleşmesinin feshi için yeterli değildir. Yakalanılan hastalığın kişinin işyerinde çalışması açısından sakıncalı olması ve bu durumun sağlık kurulu raporuyla ispatlanması gerekmektedir.

Başka kişilere geçme olasılığı bulunan hastalıklar bulaşıcı hastalıklardır. Her bulaşıcı hastalık, işverene işçinin sözleşmesini feshetme hakkı vermemektedir. Bulaşıcı hastalığın, tedavi edilemeyecek nitelikte olması, işin niteliği ile bağdaşmaması ve bu durumun sağlık raporu ile ispatlanması gerekmektedir.

Örneğin verem bulaşıcı bir hastalık olmasına rağmen, tedavi edilemeyecek nitelikte olmadığından işveren, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedemeyecektir.

RAPOR SÜRESİ 6 HAFTAYI AŞARSA NE OLUR?

İş Kanunu işverene ayrıca uzun süren hastalıklarda da iş sözleşmesini sona erdirme hakkı tanımıştır. Kanuna göre, işçinin hastalığı nedeniyle rapor süresi, işçinin çalıştığı süreye göre belirlenen 2, 4, 6 veya 8 haftalık bildirim süresini 6 hafta aşarsa işveren tarafından iş sözleşmesi feshedilebilir.

SIK RAPOR ALINIRSA NE OLUR?

Çalışanın hastalığına ilişkin rapor süresi bildirim süresi artı 6 haftayı aşmamakla birlikte işin yürütümünü önemli ölçüde engelleyecek noktaya geldiyse, çalışan sık sık rapor alıyorsa, işveren bildirim sürelerine uymak şartıyla iş sözleşmesini yine de feshedebilecektir. Yargıtay tarafından kesintisiz olmasa da sık sık rapor alarak işyerine devamsızlık geçerli fesih nedeni kabul ediliyor. Kişi kıdem tazminatı alsa da işe iade olamamaktadır.

Bu nedende diğer durumlardan farklı olarak işveren bildirim süresine uymazsa çalışan ihbar tazminatı alabilecektir.
Yargıtay; “Sık sık rapor alma halinde, işveren aralıklı da olsa işçinin iş görme ediminden faydalanamayacaktır.

Sık sık hastalanan ve rapor alan işçinin, bu sebeple devamsızlığının işyerinde olumsuzluklara yol açacağı açık bir olgudur. İş Kanunu’nun gerekçesinde sık sık hastalanmanın yeterlilikten kaynaklanan neden olarak örnek kabilinden sayılması, işyerinde olumsuzluklara yol açtığının kabul edilmesindendir” diyerek, sık sık rapor almanın geçerli bir fesih nedeni olduğunu vurgulamıştır.

HASTA RAPORLUYKEN TATİLE GİDERSE NE OLUR?

Kişinin hasta olmadığı halde rapor alması ve aldığı raporla bağdaşmayan bir yerde olduğunun ispatlanması halinde, işveren işçinin iş sözleşmesini derhal feshedebilecek ve tazminat ödemekle yükümlü olmayacaktır. Bu durum esasen sağlık nedenine dayalı bir fesih olmayıp, çalışanın işvereni aldatması nedeniyle, ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırılığa dayalı bir fesihtir. Çalışan kıdem tazminatı da alamayacaktır. Kişinin hastalık nedeniyle rapor aldıktan sonra tatile gitmesi tazminatsız derhal fesih nedeni sayılmaktadır. Fakat her durumda kişinin seyahat etmesi işvereni aldatması anlamına gelmeyecektir.

Örneğin hasta olduğu için, bakım amacıyla başka şehirdeki ailesinin yanına giden kişinin durumu derhal fesih nedeni oluşturmayacaktır.

Bölge Adliye Mahkemesi sahte raporla sık sık rapor almayı birlikte değerlendirdiği bir kararında, “sahte rapor aldığı hususu işverence kanıtlanamamış, ayrıca davacının sıklıkla raporlar getirdiği ve bu nedenle devamsızlık yaptığı ileri sürülmüş ise de, davacının rahatsızlandığı için son bir yılda toplamda 31 gün rapor aldığı, alınan raporların süresinin normal olduğu, sık sık rapor alma nedeniyle iş akışının bozulmasının somut olayda gerçekleşmediği” sonucuna ulaşmıştır. Rapor ile bağdaşmayan davranışı işverenin ispatlaması gerektiğini açıkça ortaya koymuştur.