Eksikliğinde bağışıklık sistemi zayıflayan ve pek çok hastalığın ortaya çıkmasında rol oynayan C vitamini kronik yorgunluğun tedavisinde de etkili. Memorial Ataşehir Hastanesi ve Etiler Tıp Merkezi Endokrinoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Gökhan Özışık, C vitamininin vücut tarafından üretilmediğini belirterek bu nedenle dışarıdan alınması gerektiğini söyledi. Dr. Özışık, “Sentetik olarak laboratuvar ortamında glukozdan elde edilebilen C vitamini (askorbik asidin), vücut tarafından üretilmediği için dışarıdan alınmalıdır. Başta turunçgiller olmak üzere, domates, maydanoz, çilek, kuşburnu, böğürtlen, lahana ve birçok yeşil yapraklı sebzenin yanında bazı besi hayvanlarının böbreküstü bezlerinde doğal olarak bulunmaktadır” dedi.
C vitamini eksikliği; yorgunluk, uyuşukluk hissi, bağışıklık sisteminde zayıflama, diş etlerinde şişlik-kanama, ciltte sebepsiz morluklara kadar ilerleyen deri altı kanamalarına, saç kalitesinde bozulma, eklem-kas ağrıları, nefes darlığı ve kemik kırılmasına yol açabiliyor. Bunun dışında birçok başka hastalık belirtisi ile karışabilecek yakınmalara yol açan askorbik asidin; alerji, ülser (ağız içi aftlar ve mide ülseri), kalp-damar hastalıkları ve bazı kanser türleri ile ilişkili olabileceği de kabul ediliyor.
KİMLER DİKKAT ETMELİ?
Vücut tarafından “stresli bir olay” olarak algılanan gebelik, emzirme, gece vardiyasında çalışma, kronik uyku azlığı, besin zehirlenmeleri, enfeksiyonlar, soğuk, travma, yaralanma, ağır egzersiz (özellikle doğada yapılan performans sporları), yanık ve ameliyat durumlarında günlük gereksinimi oldukça artan C vitamininin; sigara içen, doğum kontrol hapı kullanan ve alkol tüketen insanlar tarafından düzenli olarak alınması gerekiyor.
C VİTAMİNİ DÜZEYİNİZİ ÖLÇTÜRÜN
C vitamini düzeylerini kanda ve idrarda ölçmek mümkün. Sabah verilen bir idrar örneği sonrası askorbik asit düzeyi hakkında bilgi verilebildiğini hatırlatan Dr. Özışık, hava ile temasın C vitaminini öldürdüğünü belirterek, “Oksijen (hava ile temas) ve 70 derecenin üzerindeki ısı ile kolaylıkla tahrip olan C vitamini pişirme işlemine karşı oldukça dayanıksızdır. Bir kez kabuğunu kestikten sonra turunçgiller hava ile temas etmektedirler” diye konuştu.
C VİTAMİNİNDEN FAYDALANMAK İÇİN
• Tüketim zamanına kadar buzdolabında saklanmalı.
• Hava temasının az olması için mümkün oldukça büyük parçalar halinde doğranmalı.
• Pişirme için asgari su ve süre kullanılmalı.
• Buharda haşlama veya tavada sote yapılmalı (kızgın yağla temas ettirmek doğru değil).
• Suda eriyen bir vitamin olduğundan pişirme esnasında suya geçen C vitaminini geri kazanılabilir. Örneğin; brokoli, patates haşlanan su, çorba ve püre yaparken kullanılabilir.
• Domates sosu hazırlarken ısıya dayanıklı cam veya seramik kaplar tercih edilebilir.
• Derin dondurucuda 2 aydan fazla saklamamalı.
• Güneşte kurutulmuş patlıcan, domates gibi sebzelerde C vitamini kaybı olacağı unutulmamalı.
- Etiketler :
- Haberler
