İstanbul'a baharda gelen kış: '1987 Martı'nda neler yaşandı?

Engin Yeşil/ntv.com.tr

Türkiye yeni bir soğuk ve yağışlı hava dalgasının etkisine giriyor.

Yurdun büyük bölümünü etkisi altına alacağı açıklanan soğuk hava dalgası, sıcaklıkları ortalama 5 ila 15 derece arasında düşürecek.

Cuma günü başlayan soğuk hava yurdu yaklaşık 10 gün boyunca terk etmeyecek. Yağışın kar şeklinde olması bekleniyor.

1987 YILINDA HAYATI FELÇ EDEN KIŞTAN ÖZEL KARELER

Soğuk hava ve kar yağışından megakent İstanbul da nasibini alacak. Uzmanlar beklenen kar yağışının şiddetini "İstanbul kara gömülecek" sözleriyle anlatıyor. Hatta 1987 yılındaki meşhur kar yağışını hatırlatanlar da var.

Peki "efsane mart" olarak anılan 1987 Mart ayında neler yaşandı?

O günlerde meteorolojik tahminler bugünkü kadar gelişmediği için İstanbul kara hazırlıksız yakalandı. 4 Mart sabahı uyanan İstanbullular şiddetli bir tipi ve yarım metreye yaklaşan karla karşılaştı.

Ulaşım felç oldu, sular, elektrikler ve telefonlar kesildi... Sabah okullarına ulaşabilen öğrenciler, İstanbul Valiliği'nin tatil kararının ardından bu kez evlerine ulaşmak için çaba harcadı. İlerleyen günlerde aralıklarla devam edecek olan kar yağışı nedeniyle tatil iki hafta daha sürecekti.

"DIŞARI ÇIKMAYIN"

Dönemin valisi Nevzat Ayaz, gerekli ihtiyaçları gideren özel kuruluşlar dışındaki işyerlerinin açılmaması ve vatandaşların dışarı çıkmamasını istedi. 

Belediye Başkanı Bedrettin Dalan ise "Son yüzyılın en ağır kış şartları" olarak tanımladığı hava olayına hazırlıkları olduklarını "Yakıt ve un stoklarımız yeterli, telaşa gerek yok" sözleriyle anlattı.

KARA KIŞ MANŞETLERDE

İstanbulluların o güne kadar hiç görmediği kadar şiddetli olan yağış, gazete manşetlerinden de uzun süre inmedi.

"İstanbul'da hayat durdu" manşetiyle çıkan yazıda yollarda kalan otomobil sürücüsü ve otobüs yolcularının polis otolarıyla taşındığı yazıldı. Gazetelerde yer alan bir habere göre; özel otomobille Anadolu Yakası'nda Kartal; Avrupa Yakası'nda Silivri'den ilerisine gitmek yasaklandı.

5 Mart sabahı "Beyaz Felç" manşetiyle çıkan Hürriyet Gazetesi, ertesi gün "Kar Kuşatması" başlıklı manşetinde yarım asır sonra ilk kez kentte karın 1 metreye ulaştığını yazdı. Haberin fotoğrafında ise kepenkleri kapalı dükkanlar vardı.

Milliyet Gazetesi ise sırasıyla "İstanbul Teslim Oldu" ve "Şaşkına Döndük" manşetleriyle durumun vahametini duyurdu.

"SABAH KALKTIĞIMDA ARABAMI GÖREMEDİM"

O dönem Kandilli Rasathanesi'nde görev yapan NTV Meteoroloji Şefi Gökhan Abur da 33 yıl önce yaşanan kar esaretini ntv.com.tr'ye anlattı. Abur, bu kış olduğu gibi o yılda sıcaklıkların mevsim normallerinin çok üzerinde olduğunu söyledi. 3 Mart'ta havanın bozmaya başladığını söyleyen Abur, yaşadıklarını şöyle anlattı:

"4 Mart sabahı kalktığımda kar nedeniyle arabamı göremedim. Sıcalık eksi 9 derecenin altına indi. Bütün ana arterler ara yollar buz kapladı. Hiçbir şekilde ulaşım sağlanamadı, işe gidemedik. Rasathane o gün görev yapacak çalışanlarını arazi araçlarıyla işe götürüp getirdi. O tarihte Feneryolu'nda oturuyordum. 12 katlı binada yöneticiydim. Kömür yakıyorduk. Bir depo yaptırmıştık. Mart başı yaptığımız kontrole göre, 30-35 tonluk bir kömürümüz vardı. Günlük yaktığımız miktar da 600 kilogramı geçmiyordu. Kışın bitmesi nedeniyle sipariş vermemiştim. Uzun bir süre o soğuklarda kalorifersiz kaldık."

İstanbul'da iklim gereği karın en fazla 3 gün yerde kaldığını dile getiren Abur, "Eski insanlar da bunu 'İstanbul'da kar 3 günden fazla kalmaz' diye özetler. 4 Mart sabahı başlayan yağış 14 Mart'a kadar devam etti. Etkisini kaybetmesi ise 17 Mart'ı buldu" ifadelerini kullandı.

"ŞARTLAR BENZER DEĞİL"

Ancak Meteoroloji Yüksek Mühendisi Gökhan Abur'a göre, hafta sonu beklenen kar yağışının o yıllardaki gibi gerçekleşme olasılığı düşük. Aradan geçen 33 yılda kentte büyük değişiklikler olduğuna işaret eden Abur, şöyle devam etti:

"1987 gibi gibi olma ihtimali zor ama çok hızlı bir soğuma var. Gündüz sıcaklıkları 2-3 dereceler civarında olacak. 1987 ile 2021 yılları arasında geçen süreyi düşünürseniz bu sürede nüfus arttı. Geçen seneler içinde bina sayıları da çok arttı. Bu 30 senede kişi başına düşen 4 metrekarelik yeşil alan 2 metrekarenin altına düştü. 87 kışının oluşmasına elverecek kadar hızlı bir soğuma yok. Betonlaşma olduğu için kar yer seviyesinde çok uzun kalmayacaktır."

KANDİLLİ VERİLERİ

Kandilli Rasathanesi verilerine göre 4 Mart'ta 22 santimetre olan kar, 8 Mart'a kadar kademeli artarak 70 santimetreye kadar yükseldi. 3 Mart günü 12 dereceye yakın olan sıcaklık ise 7 Mart Cumartesi günü eksi 6,6 derece olarak kaydedildi.

Kara kışın hemen öncesinde genç bir mühendis olarak göreve başladığı Kandilli'de şimdi Meteoroloji Laboratuvarı Başkanı Adil Tek, kışın teknik boyutunu şöyle tarif etti:

"Bizdeki bu tür kar yağışları kuzeyden gelen sistemle birlikte Orta Avrupa üzerine oturan bir yüksek basınç sebebiyle gerçekleşir. Soğuk hava o şekilde üzerimize geldi. Yüksek basınç çok uzun süre kalırsa kuvvetli yağış gerçekleşir. Soğuk havanın Ege ve Akdeniz'in sıcak suyuyla buluşması yağış miktarını arttırdı. Yüksek basınç 10 gün boyunca Avrupa üzerinde kaldı ve Türkiye üzerine yağış olarak düştü."