İran devrimin 30. yılını kutluyor

İran’da İslam devriminin 30. yılı, her yıl olduğu gibi, bu yıl da 10 gün sürecek törenlerle kutlanıyor. Bu yıl da kutlamaların ilk gününde, 15 yıl sürgünde kalan ve 1 Şubat 1979’da İran’a geri dönen dini lider Ayetullah Humeyni’nin dönüşü kutlanıyor.

Devrim öncesinde iktidarda olan Şah Rıza Pehlevi döneminde İran’da zengin ve yoksul arasındaki uçurum büyümüştü.

Şah’ın ekonomi yönetimine olan güvensizlik ve otokratik yönetim biçimine duyulan öfke rejime karşı çıkışı ateşlemişti.

Şah Rıza Pehlevi’ye karşı muhalefet, 1964 yılından beri sürgünde bulunan Şiî din adamı Ayetullah Ruhullah Humeyni çevresinde toplanmıştı.

1978 sonlarında kitle gösterilerinin, grevlerin ve halk arasındaki hoşnutsuzluğun bütün ülkeye yayılması karşısında Şah Muhammed Rıza Pehlevi, 16 ocak 1979’da İran’ı terk etmiş, 1 Şubat 1979’da ise Ayetullah Humeyni sürgünden dönmüştü.

İki ay sonra, yapılan ulusal referandumda büyük bir zafer elde eden Humeyni İran İslâm Cumhuriyeti’ni kurmuş ve ömür boyu ülkenin siyasî ve dinî lideri ilan edilmişti.

Böylece İran’da 2000 yllık dünyanın en uzun ömürlü monarşisi sona ermişti.

İslam Devrimi’nin ardından başa gelen yönetim ise, kendine karşı varolan muhalefeti kanlı bir şekilde bastırdı.

Humeyni, 1989’da hayatını kaybetti. Cenazesine 2 milyon kişi katıldı.