Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülten Kazgan, CHP'nin aile sigortası projesinin Brezilya'da iyi işlediğini ama Türkiye'ye uygun bir sistem olmadığını savundu.
Kazgan AK Parti'nin ekonomi politikalarının da yanlışlar içerdiğini söyledi. Kazgan, son ekonomik değerlendirmeleri, partilerin bu konudaki politikalarını Akşam'a değerlendirdi:
Türkiye dünyanın 16. büyük ekonomisi doğru ama OECD ülkeleri arasında gelir dağılımı açısından en kötü durumda olan ülkeden biri yine Türkiye. Diğeri ise Meksika. TÜİK yeni bir araştırma yaptı, orada ailelerin yaklaşık yüzde 47'sinin geçinemedikleri ortaya çıktı. Bu ailelerin büyük bir çoğunluğu asgari ücretle çalışanlardan oluşuyor. Türkiye'de yoksulluk çarpıcı bir boyutta. Yoksulluğun en yoğun yaşandığı yerlerden biri de köy ekonomisi. Köy ekonomisinde para girişi küçük ama nüfus yapısı itibarıyla büyük bir kesit var. Nitekim göçler bu nedenle gerçekleşiyor. Türkiye'de gelir dağılımı oldukça kötü. Bunu, insani gelişme endekslerine baktığınız zaman da açıkça görüyoruz. Bu endeksler Türkiye'nin durumunun ne denli ciddi olduğunu gösteriyor. Basın özgürlüğünde, kadın haklarında, gelir dağılımında hep sonlardayız. İşsizlikte ise ipi göğüslüyoruz. Demek ki dünyanın 16. büyük ekonomisine sahip olmak, kendi içimizde kalkınmaya yetmiyor.
Refah dağılımı yoğun biçimde tepede toplanıyor. Finansal sisteme dayalı olarak büyümede bu arıza daima mevcut. Mesela Amerikan ekonomisi de öyledir. Finans kesimi Amerika'da toplam ekonomi içindeki karların yüzde 40'nı oluşturuyor. Türkiye'de de aşağı yukarı buna benzer bir durum var. Borsadaki kazançları görüyoruz. Ekonominin 2000'li yıllarda girdiği, finansal kazanç ağırlıklı yapı, ortaya koyuyor ki Türkiye ekonomisinde bir yapısal bozukluk mevcut.
ÜÇ ÇOCUĞU HEP YOKSULLAR YAPIYOR
TÜİK'in son araştırması yoksulluğun çoğunlukla kalabalık, çok çocuklu ailelerde olduğunu ortaya koydu. Geçenlerde bir dergide bir genç kadın 'Ailemizde 21 çocuk var' diyor. 21 çocuklu bir ailede köy ağası bile olsanız varlıklı olamazsınız. Başbakan Erdoğan 'üç çocuk, dört çocuk' diyor ama bu çocukların hep yoksul ailelerde dünyaya geldiğini göz ardı ediyor. Yoksul aileler doğum kontrolünü bilmedikleri için 'tanrı verdi oldu' anlayışı içindeler. Bu nedenle doğum kontrolünü aile planlaması içinde etkin bir biçimde yeniden devreye sokmak şart.
DIŞ BORCUMUZ 2.5 KATINA ÇIKTI
Türkiye'nin dış borcu 1999 itibarıyla 100 milyar dolar iken, AKP döneminde bu rakam yaklaşık 250 milyar dolara çıktı. Bu kadar hızlı borç artışı olamaz. Tabii yatırım yapılmıyor ve bu nedenle istihdam da yaratılamıyor. Bu gayet açık ve net. Sıcak para akışını bitirmek lazım.
Türkiye belirli alanlarda ithal ikamesine gitmek zorunda. Çünkü cari işlemler açığının büyük bir kısmı bundan kaynaklanıyor. Enerji alanında ithal ikamesi yapılmaması çok kötü. Kendi enerjimizi üretmeye başlamanın vakti geldi geçiyor. Türkiye on yıl daha böyle açık vermeye devam ederse Yunanistan'a döner iflas eder. Tarımda da birtakım temel hammaddeleri ithal ediyoruz. Böyle bir ekonomik yapı sakat bir ekonomik yapıdır. Türkiye büyüme modelini mutlaka IMF modelinden ayırmalı.
SICAK PARA BUGÜN VAR YARIN YOK
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz gazetelere beyanat verdi, '10 milyar dolar çıktı, tekrar girdi' diye. İsmi üzerinde bu sıcak paradır. Yani bugün var yarın yok. 2002'den bugüne kadar Türk ekonomisi sıcak paraya bağlıydı. Ama hangi ülke bu sistemi benimsediyse, sonunda büyük felaketlere maruz kalmıştır. Arjantin bunun tipik örneğidir. Arjantin yüksek enflasyonu kaldırayım derken bildiğiniz gibi sonunda iflas etti. Bu nedenle iç tasarrufta artış sağlamak şart. Sonra ithal ikamesi ve ithal ikamesi yaptığınız sektörler için gümrük vergisi getirmeniz gerekiyo
CHP'nin aile sigortası projesinin bir benzerini Brezilya yaptı. O dönem, hammadde fiyatlarında inanılmaz artışlar olmuştu. Biliyorsunuz Brezilya çok büyük çapta bir hammadde ihracatçısı bir ülke. Dolayısıyla ihracat geliri ithalatını aşıyordu bu imkandan yararlanıp aile sigortasına benzer bir sürekli ödemeli sistem getirdi ve bu sistem orada işledi. Ama Türkiye'deki düşük gelirli aile yapısını düşündüğümde her ay para vermenin kimin işine yarayacağını bilmiyorum. Çünkü bu ödenek direkt erkeğin ihtiyaçlarına gidecek. Bu artık içkiye mi, kumara mı, kadına mı gider orası bilinmiyor. Çevremdeki düşük gelirli aileleri izliyorum ve görüyorum ki kadınların kazançlarını almak için erkekler büyük mücadele veriyorlar. Bence AKP doğru yapıyor. Türk aile yapısı açısından, ayni olarak yardım yapmak, parasal olarak destek vermekten daha rasyonel.
GERÇEK İŞSİZLİK ORTAYA ÇIKMALI
İşsizlik en yüksek oranda gençlerde. Yetişen genç kuşak artık öyle bir sayıya geldi ki yılda bir buçuk milyon artıyor. Türkiye'nin bu oranda yatırım yapıp, bu gençlere iş bulması mümkün değil. Tabii bir de gerçek işsizlik rakamı var. Bunu bilmiyoruz. Çünkü Türkiye'de kayıt dışı ekonomi diye bir kavram var. Kayıt dışı işsizlik oranının yüzde 20-40 arasında değiştiği söyleniyor. Bu konuyu netleştirmek çok önemli.
VERGİ TOPLAMADAN EKONOMİ DÜZELMEZ
Bence Türkiye'ye çok sıkı bir vergi denetim sistemi gelmesi lazım. Doktor, eczacı, avukat gibi serbest eğitim erbapları maalesef yüksek eğitimli oldukları halde asgari ücret düzeyinde vergi veriyorlar. Bu kabul edilebilir bir olay değil. Gelir vergisi aynı zamanda birtakım reel göstergelere dayalı olarak toplanmalı. Oturduğu ev, oda sayısı gibi. Vergi toplamadan ekonomi düzelmez. Türkiye vergi gelirlerini artırmalı. Reel bir takım göstergelerle desteklenip doğru dürüst vergi toplanırsa vergi reformunun cari açığı kapayacağına inanıyorum. Yüksek gelir düzeyine sahip kesimin çoğu doğru dürüst vergi ödemiyor. Bu yüzden Türkiye'de bir vergi reformu ile devlet gelirlerinin sağlamlaştırılması lazım.
CARİ İŞLEM AÇIĞI BÜYÜK TEHDİT
IMF de söylüyor Türkiye'deki en ciddi tehlike cari işlem açığıdır. Mesela dillerden düşmeyen Mali programda cari işlemler nasıl dengeye sokulur bu belirtilmemiş. Bu nasıl olur? Açığı v
- Etiketler :
- Haberler
