Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşüm projelerini daha hızlı bir şekilde hayata geçirebilmek için ilave düzenlemelere ve koordinatör kurumun belirlenmesine ihtiyaç olduğunu belirterek, ''İdari yargının kentsel dönüşümlere ilişkin kolaylaştırıcı rolü çok önemlidir. Kısaca bu iş bütüncül, kapsamlı bir devlet politikası haline gelmelidir'' dedi.
Bayraktar, TOKİ tarafından düzenlenen 2011 Konut Kurultayı'nda yaptığı konuşmada, bugün dünya nüfusunun yüzde 60'ının kentlerde yaşadığını, 2050 yılına kadar kentlerde yaşayan insanların sayısının 6 milyara ulaşacağının tahmin edildiğini söyledi.
Gelişmekte olan ülkelerin ortak sorunu olan çarpık kentleşme ve konut sorununun çözümü için hükümetlerin ciddi şekilde kafa yorduğunu anlatan Bayraktar, Brezilya'da bin 700 gecekondu bölgesinden öncelikle 200'ünün dönüştürülmesi için devletin 570 milyar dolar bütçe ayırmayı planladığını, Çin'de 10 milyon acil konut ihtiyacı ve Hindistan'da da 10 milyondan çok acil konut ihtiyacı olduğunu kaydetti.
Afrika, Güneydoğu Asya, Ortadoğu ve Orta Asya'da da sosyal konut ihtiyacı ve gecekondu dönüşüm sorunları bulunduğunu dile getiren Bayraktar, Türkiye'nin de dünyanın yaşadığı benzer sorunları yaşadığını, şehirlere olan yoğun nüfus baskısının oluşturduğu gecekondulaşma ve kaçak yapılaşmanın, kentlerin sağlıklı büyümesini ve gelişmesini önlediğini, bu süreçte konut talebini karşılamak ve kentsel sorunlara çözüm bulmak amacıyla geliştirilen politikaların da yetersiz kaldığını vurguladı.
Cumhuriyet tarihinin en büyük gecekondu dönüşüm ve kentsel yenileme programını oluşturarak ülke genelinde 248 noktada kentsel dönüşüm projelerini hayata geçirdiklerini belirten Bayraktar, ekonomik krizde pek çok ülkede konut finansman sistemleri işlemez hale gelirken, TOKİ'nin, konut sunum modelinin devamlılığını başarıyla sürdürdüğünü anlattı.
Bayraktar, kriz dönemlerinde özel sektör yatırımları yavaşlarken, TOKİ şantiyelerinin ülkenin dört bir yanında artarak devam ettiğini, inşaat sektörünün büyüdüğünü, müteahhitler ve ara teknik elemanlarının geliştiğini ve tecrübe kazandığını söyledi.
''KENTSEL DÖNÜŞÜM, YOKSULLUĞU AZALTIR''
TOKİ modelinin uluslararası düzeyde de pek çok ülke tarafından dikkatle izlendiğine işaret eden Bayraktar, Türkiye'nin büyük bir kalkıma hamlesi içinde olduğunu, büyük bir değişim ve dönüşüm yaşadığını ve geliştiğini ifade etti.
Bu gelişmeye paralel olarak şehirlerin çarpık, plan dışı kaçak ve depreme dayanıksız yapılardan arındırılması gerektiğini belirten Bayraktar, kentsel dönüşümün sadece binaları yenilemek olmadığına, aynı zamanda sosyal dönüşümün de anahtarı olduğuna dikkati çekti.
Erdoğan Bayraktar, kentsel dönüşümlerin çağdaş ve modern şehirler oluşturmanın ötesinde hayat standartlarını artırdığını dile getirerek, ''Kentsel dönüşüm yoksulluğu azaltır, doğal kaynakları korur ve sağlıklı çevreler oluşturur, gettolaşmada ciddi oranlarda düşüş meydana getireceği gibi gecekondu bölgelerindeki illegal oluşumların önünü keser, iş potansiyelini artırarak ekonomiyi canlandırır ve işsizliği azaltır, insanlarımıza daha güvenli ve modern ortamlarda nitelikli koşullarda huzur ve mutluluk içinde yaşama olanağı sağlar'' dedi.
''KENTSEL DÖNÜŞÜM BİR ZARURET''
Kentsel dönüşümün bir zaruret olduğunun altını çizen Bayraktar, şunları ifade etti:
''Ancak bu çok zor bir projedir. Kurumların tek başlarına bunun altından kalkması mümkün değildir. Bu süreçte devlet, hükümet, mahalli idareler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve vatandaşlar arasında bütünleşme sağlanmalıdır. Ülke nüfusunun tamamı düşünülerek sosyal devlet anlayışıyla ve iyi niyetle pratik ve uygulanabilir çözümler üretilmelidir. Herkesin her istediğini yerine getirmek mümkün değildir, fakat milletimizin menfaatlerine en uygun olan çözümler üretilmelidir. İnsanlarımızda gerçekçi olmayan, rant beklentileri oluşturulmamalı, kanunlara saygılı vatandaşlarımızın hakları korunmalı, toplumdaki adalet duygusunu zedeleyen anlayışlara prim verilmemelidir.''
Bayraktar, kentsel dönüşüm projelerini daha hızlı bir şekilde hayata geçirebilmek için ilave düzenlemelere ve koordinatör kurumun belirlenmesine ihtiyaç duyulduğunu belirterek, ''İdari yargının kentsel dönüşümlere ilişkin kolaylaştırıcı rolü çok önemlidir. Kısaca bu iş, bütüncül, kapsamlı bir devlet politikası haline gelmelidir'' diye konuştu.
ERDOĞAN: "HEDEFİMİZİ GERÇEKLEŞTİREMEDİK"
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'de çarpık kentleşmeyi yüzde 100 oranında durdurduklarını ifade ederek, ''Fakat hedefimizi gerçekleştiremedik'' dedi.
Başta İstanbul olmak üzere tarihi kentlerin çevrelerinde yığınla insanın yaşadığı varoşların oluştuğunu hatırlatan Erdoğan, ''Türkiye'de hamdolsun biz bu süreci neredeyse yüzde 100 oranında durdurduk diyebiliriz. Fakat hedefimizi gerçekleştiremedik. Zira İstanbul şu yaşadığımız İstanbul olmamalı. İstanbul'u değiştirmemiz şart. Daha çok almamız gereken mesafe var. Bunu vatandaşlarımızla da paylaşmak istiyoruz. Orada ciddi engeller var. Bunu aşmakta zorlanıyoruz. İstiyoruz ki onlarla bu süreci paylaşarak, bunu gerçekleştirelim. Çarpık kentleşmeye artık müsaade etmiyor, asla müsamaha göstermiyoruz'' dedi.
TOKİ ÖRNEĞİ
İstanbul'da KİPTAŞ eliyle 17 bin konut inşa ettiklerini kaydeden Erdoğan, 2002 yılı sonunda, Türkiye'nin idaresini emanet aldığında da İstanbul'daki tecrübelerini Türkiye geneline taşıdıklarını ifade ederek, şöyle devam etti:
''Şunu altını çizerek ifade etmekte fayda görüyorum: TOKİ'nin bizim iktidarımız döneminde ortaya koyduğu çalışmalar, dünyada pek de örneği olmayan, emsali olmayan bir nitelik arz ediyor. Biz, 8 yıl önce, iktidara yürürken çok detaylı bir planlama yaptık ve 10 yıl içinde 500 bin konutun üretilmesinin mümkün olduğunu gördük, bunu hedef olarak da ilan ettik ve şu anda bunu gerçekleştirmekte olduğumuzu görüyoruz. O dönemde bir çokları bize inanmadı. Bunun mümkün olamayacağını söyledi, 500 bin konutun hayal olduğunu ifade ettiler. TOKİ şu an itibariyle, yani 8 yıl diyemiyorum, çünkü hemen başlamadık, 7 yılın ardından, 483 bin 287 konut sayısına ulaşmış durumda. Bu konutlardan 350 bin tanesi tamamlandı ve sahiplerine teslim edildi. İhale tarihi alınmış 28 bin konutumuz daha var. Yani, Mayıs, Haziran ayları itibariyle 512 bin konut sayısına ulaşmış olacağız. Şu anda, 81 il, 800 ilçede, bin 888 şantiyemiz aralıksız çalışıyor. Edirne'den Hakkari'ye, Iğdır'dan Muğla'ya kadar illerimizde, ilçelerimizde modern konutlar, modern mahalleler, semtler yükseliyor.''
100 BİN NÜFUSLU 20 ŞEHİR
Erdoğan, 1984'te Türkiye'nin konut ihtiyacını karşılamak üzere kurulan TOKİ'nin, 2002 yılına kadar geçen 19 yılda 43 bin konut üretebildiğini anlattı ve ''19 yılda 43 bin konut üretilirken, biz sadece 8 yılda 483 bin konut rakamına ulaştık. Belki 483 bin rakamı tam olarak zihinlerde somutlaşmayabilir. Bir başka ifadeyle, 100 bin nüfuslu 20 şehir ya da bir adet Bursa şehrini sıfırdan inşa ettik. 2008 sonunda, ABD'de tutsat krizi olarak ortaya çıkan küresel finans krizi tüm dünyayı etkisi altına alırken, Türkiye konut krizi yaşamamış, küresel finans krizini de TOKİ formülünün de katkısıyla en az etkiyle atlatabilmiştir'' diye konuştu.
"350 BİN AİLENİN ÇOCUKLARINI SEVİNDİRMENİN GURUR İÇİNDEYİZ"
TOKİ'nin düzenlediği yarışmada birinci olan çocuğun resmi ve anahtar dağıtım törenlerinden fotoğraflar gösteren Erdoğan, şöyle konuştu:
''Bakın burada Diyarbakır'dan bir çocuğun, Nazlı Deniz Macit yavrumuzun TOKİ'nin yarışması için yaptığı ve birinci olduğu resmi görüyorsunuz. Şırıl şırıl akan suları hayal ediyor. Salıncak, yeşillik, temizlik, gürültüden uzak, çirkin yapılardan uzak, oyun ve oyuncak hayal ediyor. Cıvıl cıvıl oynayan çocuklar hayal ediyor. İşte, bizim bugün ürettiğimiz 483 bin konut, insanların başını sokabilecekleri bir çatıdan çok daha fazlasıdır. Anahtarları teslim ederken sorularımı çocuklara yöneltiyorum. 'Odan var mı?' diyorum. Gözler cıvıl cıvıl 'Odam var Başbakanım' diyor. Artık bu çocuklara evde oda düşüyor. 'Odan sıcak mı?' diyorum, 'Odam sıcak' diyor. Daha önce soba, evin en geniş odasına adı salonsa salona konur, oradan diğerleri ısı olarak bir şeyler kapabilirse kapar. Bu 483 bin konut, yeni bir yaşam tarzı, yeni bir hayat, aslında umutlara kavuşma, hayallerle kucaklaşmadır. Bu 483 bin konut, modern şehirler olduğu kadar, sağlıklı bir yaşam ortamı, geleceğe güvenle bakan, umutla bakan nesiller demektir. Bir çocuğun sevinmesi tüm dünyaya bedeldir. Biz, şu an itibariyle 350 bin ailenin çocuklarını sevindirmenin, bu sayıyı 500 bin aile ve onların çocuklarına ulaştırmanın bahtiyarlığı, memnuniyeti ve haklı gururu içindeyiz. ''
483 BİNE ULAŞAN KONUTUN 399 BİNİ SOSYAL KONUT
Başbakan Erdoğan, TOKİ'nin ürettiği ve şu an itibariyle 483 bine ulaşan konut sayısının yüzde 82'sinin, yani 399 bininin, kar amacı güdülmeyen sosyal konut niteliğinde olduğuna, buralarda faiz uygulamasının olmadığına dikkati çekerek, orta-alt gelir grubu ve yoksullara yönelik 324 bin konut ürettiklerini, gecekondu dönüşüm, afet konutu, Tarımköy kapsamında da 75 bin konut rakamına ulaştıklarını belirtti.
Erdoğan, geriye kalan 84 bin konutun ise kaynak geliştirmek, yani sosyal konutların finansmanını sağlamak üzere üst ve orta gelir gruplarına hitap eder şekilde inşa ettiklerini ve etmeye devam ettiklerini anlattı.
20 YIL VADELİ, 100 BİN TAKSİTLE
Konut üretmenin yanında, şehit ailelerine, malullere, dul ve yetimlerine faizsiz konut kredisi sağladıklarını, yarım kalmış 56 bin konutluk kooperatiflere tamamlama kredisi verdiklerini dile getiren Erdoğan, ''Planlı Kentleşme ve Konut Üretimi Seferberliği'' kapsamında, yoksullara yönelik olarak peşinatsız, 20 yıl vadeli, 100 TL'den başlayan taksitlerle, konut büyüklüğü 45-50-60 metrekare olan toplam 30 bin konutun inşaatlarını başlattıklarını da hatırlattı.
Proje ve ihale çalışmaları devam eden 11 bin 162 konutla birlikte, Türkiye genelinde yoksullara toplam 41 bin 180 konut inşa etmiş olacaklarını vurgulayan Erdoğan, durumu biraz daha iyi olan alt gelir grubuna yönelik 65-87 metrekare arası konutlar yaptıklarını aktardı.
Vatandaşın 6 bin TL peşinat vereceğini, konut teslim edildiği andan itibaren 300 TL taksit ödeyeceğini ve 15 yılın sonunda taksitlerinin sona ereceğini anlatan Erdoğan, grafik ve haritalar eşliğinde konuşmasını sürdürerek, yine Roman vatandaşlara yönelik 9 bine yakın konut inşa edilmekte olduğunu, uygulama aşamasında 1372 konut, ihale ve hazırlık aşamasında olan 7 bin 298 konutun bulunduğunu ifade etti.
Erdoğan, şöyle devam etti:
''Konutlarla birlikte, Türkiye genelinde inşa ettiğimiz eserler şunlar. Tarımköy uygulamasıyla 36 yeni köy oluşturarak 4 bin 51 konut inşa ettik. Bu köy konutlarını, çiftçimizin, köylümüzün yaşam tarzına uygun şekilde, ahırıyla, deposuyla, bahçesiyle üreterek hak sahiplerine teslim ettik. Yine bu süreçte TOKİ, Milli Eğitim Bakanlığı ile imzalanan protokol doğrultusunda toplam bedeli 1,7 milyar TL olan yatırımlar gerçekleştirdi. 311 okul, 74 pansiyon, 28 spor salonunu bu şekilde inşa ettik. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu ile yapılan protokolle de toplam yatırım bedeli yaklaşık 193 milyon TL olan sosyal hizmet merkezleri inşa edildi. Yine Türkiye genelinde, 30 adet Sevgi Evi, 20 adet Engelsiz Yaşam Merkezi, 6 adet Rehabilitasyon Merkezi, 7 adet Toplum Merkezi inşa ettik.''
Başbakan Erdoğan, TOKİ'nin Sağlık Bakanlığı ile yapılan protokolle toplamda 3,6 milyar TL'lik yatırım gerçekleştirdiğini, bu kapsamda 156 hastane inşa ettiğini ifade ederek, bunların yanı sıra çevre düzenlemeleri kapsamında yaklaşık 17 milyon metrekare yeşil alan düzenlemesi, 2,5 milyon ağaç dikimi ve 3,5 milyon çalı peyzajı yapıldığına özellikle dikkat çekmek istediğini kaydetti.
"HERKESE KONUT FELSEFESİYLE YAPILAN KONUTLAR SOSYAL SORUNLARI ARTIRIR"
Uluslararası Şehir ve Bölge Plancıları Birliği (ISOCARP) Başkanı Ismael Fernandez Mejia, konut sorununa sayısal olarak bakmamak gerektiğini, dünyada yaşanabilir konut projelerine ihtiyaç olduğunu belirterek, ''Herkese konut felsefesiyle yapılan konutlar belki sayısal olarak yeterli olabilir ama sosyal sorunların artmasına da yol açabilir'' dedi.
Mejia, Konut Kurultayı'nda yaptığı konuşmada, mali krizin hala bazı ülkeleri etkilediğine işaret ederek, ''Ekonomik iyileşmeyi konsolide ederken geleceğe yönelik altyapı projelerini sürdürmemiz için gerekli kaynakları da aklımızda tutmamız gerekiyor. Gelişmekte olan dünyada ekonomi ve küresel kalkınmanın önünde bulunan en önemli konulardan biri herkese konut sağlama ihtiyacıdır'' diye konuştu.
Dünyada kentlerde yaşayanların sayısının kırsalda yaşayanları aştığını söyleyen Mejia, hızlı kentleşmeye karşı ciddi tedbirler alınması gerektiğini söyledi. Majia, Uzakdoğu'da, Afrika'da, Latin Amerika'da hızlı kentleşmeye yönelik yeni çalışmalar yapılması gerektiğini, yapılan çalışmaların genellikle ihtiyacı karşılamadığını ifade etti.
Türkiye'de 2003'te konulan hedefin yerine getirildiğini ve 1 milyon konuta doğru gidildiğini, Çin'de her yıl 10 milyon insanın yaşayacağı yeni bir kent yapılması gerektiğini ifade eden Majia, şunları kaydetti:
''Bu kadar konut nasıl yapılacak? Bunlar yapıldığında gerçekten bir kent oluşturulacak mı? Konut sorununa sayısal olarak bakmayalım, yeni konutların yaşanabilir yerler olması ve projelerin kent dokusu ile bütünleşmiş olması gerekiyor. Yapılan yapılar bu bölgelerde daha büyük sorunlara yol açmamalı. Bu açıdan herkese konut felsefesiyle yapılan konutlar belki sayısal olarak yeterli olabilir ama sosyal sorunların artmasına da yol açabilir. Sadece sayısal olarak konuya yaklaşan projelerde böyle sorunlar ortaya çıktığını görüyoruz. Merkezi hükümetin konutları finanse ettiği projelerde de sorunlar yaşanıyor, park, okul, AVM, trafik düzenlemeleri gibi şeyleri sağlamak zorundalar ve her zaman da ellerinde yeterli bütçeleri olamıyor ve gerekli yatırımı yapamıyorlar.''
ISOCARP olarak konut projelerine yapılan yatırımların, yaşanabilir kentler yapılması yolunda kullanılması gerektiğine işaret eden Mejia, ''Konuya sayısal olarak bakmıyoruz. Dünyada ilgili kurumlara çağrıda bulunarak, öncelikle projelerinin yaşanabilir olmasına dikkat etmelerini istiyoruz. Bütün dünyada yaşanabilir konut projelerine ihtiyaç var. Yerel yönetimler mutlaka onaylayacakları inşaat ruhsatlarında AVM, park, okul, otopark gibi bazı şeyleri şart koşmalı. Toplu ulaşımla da bağlantısı olmalı ki çoğunlukla bunun yapılmadığını görüyoruz'' dedi.
''TÜRKİYE'NİN SİYASİ KONUMUNDAN BİZ DE YARARLANMAK İSTİYORUZ''
Birleşmiş Milletler Habitat İnsan Yerleşimleri Başkanı (UN-HABITAT) Joan Clos ise Türkiye'nin bölgenin ve dünyanın lokomotifi olduğunu belirtti.
Önümüzdeki 30 yılda nüfusun üçte ikisinin kentlerde yaşayacağını belirten Clos, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a hitaben, ''Siz kentleşme konusunda çok ilginç projeler gerçekleştirdiniz. Biz de bununla çok gurur duyuyoruz. Türkiye'nin siyasi konumundan biz de yararlanmak istiyoruz. Habitat olarak Türkiye ile aramızdaki ilişkiyi artırmak istiyoruz. Ümit ederiz ki yakın gelecekte size güzel bir haber verme imkanını da bulacağız. Bölgede hakikaten büyük bir siyasi etkiniz var, ümit ediyorum gelecekte bu etki daha da artacak. İşte bu yüzden bizler sizinle burada çalışmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz'' diye konuştu.
KİMLER KATILDI?
Konut Kurultayı'na Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir ile Devlet Bakanları Cevdet Yılmaz, Zafer Çağlayan ve Faruk Nafiz Özak ile Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir de katıldı.
- Etiketler :
- Haberler
