Salıpazarı Liman Sahası'nın özelleştirme ihalesinin nihai pazarlık görüşmesi dün Ankara'da yapıldı ve ihalede en yüksek teklifi 702 milyon dolarla Doğuş Grubu verdi.
Basında çıkan haberlerde, ihaleye 8 yıl önce yaklaşık 4.3 milyar dolar verildiği hatırlatılarak aradaki fark irdelendi.
Haberlerde yer alan bilgiler, son verilen teklifin geçmişteki teklife göre aslında çok daha fazla olduğunu iki ihale dosyasında büyük farklılıklar bulunduğunu gösteriyor.
İlk ihale 49 yıllığına yap-işlet-devret modeliyle düzenlenirken; yeni ihale 30 yıl süreyle “işletme hakkı verilmesi” yöntemiyle yapıldı. Yeni limanda, konut inşa edilemeyecek olması da fiyatı aşağı çekti.
375 MİLYON DOLARLA BAŞLADI
Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş.’ye ait Salıpazarı Liman Sahası’nın 30 yıl süreyle “işletme hakkı verilmesi” yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesi için 20 firma şartname almış, 30 Nisan’da yapılan ilk oturumda Doğuş Holding, Alsim Alarko, Polimeks-Folkart-Sembol, Torunlar GYO, Global Yatırım Holding-Özak GYO-Delta Proje teklif vermişti.
Özelleştirme İdaresi'nde Ahmet Aksu’nun komisyon başkanlığında dün düzenlenen ihalede bu 5 firma yarıştı.
İhalenin nihai pazarlık görüşmesinde ilk olarak kapalı elemesiz teklifler alındı. Elemesiz turda en yüksek teklif 375 milyon dolar oldu.
Ardından ilk elemeli tura geçildi ve en düşük teklifi veren Polimeks-Folkart-Sembol Ortak Girişim Grubu elendi. Bu turda, en yüksek teklif 525 milyon dolar oldu. İkinci elemeli yazılı turda ise en düşük teklifi veren Torunlar GYO elendi.
1 MİLYON DOLAR ARTTI
İkinci elemeli turun ardından, Doğuş Holding, Alsim Alarko ve Global Yatırım Holding-Özak GYO-Delta Proje arasında açık artırmaya geçildi.
İhale Komisyon Başkanı Ahmet Aksu, açık artırmada başlangıç tutarı 701 milyon dolar, artırım aralığı ise 1 milyon dolar olarak açıklarken, sürenin ise bir saat olacağını söyledi.
Açık artırmada ilk sırada olan Doğuş Holding, bir artırım yapmadan ilk molayı istedi.
Bu sırada Alsim Alarko da mola istedi ancak, Doğuş’un moladan dönmesinin ardından molaya aldılar.
İki kuruluşun da moladan dönmesinin ardından Doğuş Holding CEO’su Hüsnü Akhan, 1 milyon dolarlık artırım yaparak, teklifi 702 milyon dolara çıkardı.
Bu artırımın ardından önce Alsim Alarko ardından da Global Yatırım Holding-Özak GYO-Delta Proje ihaleden çekildi. Böylece Doğuş Holding, 702 milyon dolar ile en yüksek teklifi vermiş oldu.
İLK İHALEDE NE OLMUŞTU?
Eylül 2005'te yapılan ilk ihale 49 yıllık işletme hakkını içeriyordu. İhaleyi İsrailli işadamı Sami Ofer ile işadamı Mehmet Kutman'ın ortaklığındaki Royal Caribbean konsorsiyumu, 3 milyar 538 milyon Euro'luk (dolar bazında yaklaşık 4.3 milyar dolar) en yüksek teklifle kazanmıştı.
Ancak ihale Danıştay tarafından Aralık 2005'te iptal edilmişti.
'SAMİ OFER’İN GÜNCEL RAKAMI 222 MİLYON DOLARDI'
Vatan gazetesi, dün yapılan ihale ile iptal edilen ihaleyi karşılaştırdı.
Son ihalede geçmişe göre 3 kat fazla teklif verildiğini belirten gazete şu bilgileri aktardı:
''2005’te yapılan ilk ihalede 49 yıl için 3.5 milyar Euro'luk (4 milyar 325 milyon dolar) rakam ortaya çıkmıştı.
Ancak ödeme planına bakınca bir aldatmaca olduğu da görülüyordu. Ödeme planına göre 2015’e kadar yani ilk 10 yılda sadece 36.6 milyon Euro'luk ödeme vardı.
İlk 3 yılın ödemesi ise sadece 875 biner Euro'dan ibaretti. Global Yatırım Holding’in patronu Mehmet Kutman-Sami Ofer’in ödemelerinde yoğunluk son 9 yılda öne çıkacaktı.
40’ncı yıla gelindiğinde (inşaat süreci hariç) kurulacak tesisleri 37 yıldır işletiyor olacak grup, bu dönemde yıllık 153 milyon Euro’ya ulaşan taksitleri 49. yılın sonunda 346.3 milyon Euro ile tamamlayacaktı.
Yani 40 ve 49’uncu yıllar arasında kamuya, 2.1 milyar Euro ödenecekti. Ağırlık son 10 yıla kaydırılmıştı. Bu ödemenin (para peşin olarak verilse güncel rakamı ne olurdu) şeklindeki hesaplamada rakamın 222 milyon dolardan ibaret olduğu anlaşılmıştı.
Ofer, Galataport’a 400-500 milyon dolar arası da yatırım yapmayı planlıyordu. Oysa inşaat bittikten sonra yıllık net gelirin 250 milyon Euro olacağı konuşuluyordu.
Yani Ofer 700 milyon Euro yatıracak (inşaat süresi düştükten sonra) 11 milyar Euro kazanacaktı.''
İKİ İHALE ARASINDAKİ FARK
Hürriyet gazetesi de iki ihale arasındaki farkı ele aldı.
Gazetede yer alan haberde, iki ihale arasındaki farkın yaklaşık 3.6 milyar dolar olduğu ve iki ihaleyi birebir kıyaslamanın doğru olmadığı belirtildi.
Eylül 2005'teki ihale 49 yıllığına yap-işlet-devret modeliyle; yeni ihale 30 yıl süreyle “işletme hakkı verilmesi” yöntemiyle yapıldı.
Aradaki fiyat farkını belirleyen en önemli etkenlerden birisi ise limanda konut inşa edilemeyecek olması.
Ayrıca önceki ihalede 2 olan emsal değer 1.5’e düşürüldü yani kapalı inşaat alanı yüzde 25 azaltıldı.
İki ihalenin ödeme şartları da farklı 2005’teki ihalede ödeme 49 yıla yayılarak yıllık 87.7 milyon dolar olarak belirlenmişti.
Yeni ihale ise peşin ödeme şeklinde yapıldı. Ancak ihaleyi kazanan Doğuş Grubu'nun ödemeyi taksitle yapacağı belirtiliyor. 2005’teki ihalede ödemeler kiralama süresinin sonunda yapılıyordu. Bu ihalede ise başından itibaren yapılacak.
ADI NEDEN GALATAPORT DEĞİL?
Salıpazarı Limanı İhalesi ‘Galataport’ adıyla yapılamadı.
Mehmet Ferec Balcı ve Hayati Şanlı adlı girişimciler 'Galataport'un tüm isim hakkalarını alarak bu ismi kendileri adına tescilletmişti.
Şanlı, bunun ticari girişim olduğunu belirtmiş, ihale aşamasında isim hakkını satabileceğini söylemişti.
- Etiketler :
- Haberler
