İnsan vücudunun çok sayıda değişik hücreden oluştuğunu ve bu hücrelerin bazen değişikliğe uğradığını belirten Onkoloji Uzmanı Dr. Emel Üçgül Çavuşoğlu, kanserin nasıl başladığını şöyle anlattır: “Değişikliğe uğrayan anormal hücreler bir araya gelerek grup oluşturur ve tümörü meydana getirir. Eğer bu tümör yapıları kötü huylu ise vücutta bulundukları bölgedeki sağlıklı dokulara yayılır ve onları yok eder. Kanser hücreleri kan aracılığı veya lenfatik sistem ile vücudun diğer kısımlarına gidebilir ve o bölgede tümör yapıları oluşturabilir. Kanserin erken teşhisinin önemi buradadır. Eğer kanser yapısı küçük ve başka yere yayılmamış ise tedavisi daha kolaydır.”
Herkes kanser açısından bir miktar risk altında. Kansere yakalanma riski ise pek çok faktöre bağlı. Bu faktörler genetik, çevresel ve kişisel faktörler olarak 3’e ayrılıyor. Kişisel faktörler arasında beslenme alışkanlıkları, sigara içmek, hareketsiz yaşam gibi yaşam tarzını ilgilendiren faktörler var. Çevresel nedenler arasında, hava kirliliği ve çeşitli gazlarla temas gibi faktörlerin sayılabileceğini belirten Dr. Çavuşoğlu, genetik faktörün kanser riskini nasıl etkilediği konusunda şunları söyledi:
“Maalesef ki bazı kanser tipleri genetik geçişle görülür. Örneğin eğer bir kadınsanız ve annenizde, kız kardeşinizde ya da teyzenizde meme kanseri öyküsü varsa, sizin meme kanserine yakalanma riskiniz fazladır. Bu nedenle de rutin kontrollere daha erken başlanması önerilir.”
SİGARADAKİ BÜYÜK RİSK
Sigara içmek, akciğer, boğaz, ağız ve yemek borusu kanserlerinin ana nedenleri arasında. “Eğer içiyorsanız sigarayı bırakmak, sağlığınız için yapabileceğiniz tek ve en önemli şeydir” diyen Çavuşoğlu, günde 2 paket veya daha fazla sigara içenlerin akciğer kanserine yakalanma oranının içmeyenlere göre 20 kat fazla olduğunu belirtti.
Tütün ürünlerini çiğnemenin ve puro içmenin de sigara kadar zararlı olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, diğer risk faktörleri hakkında şunları söyledi:
ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN ETKİSİ
“Bulunduğunuz çevrede havada bulunan toz ve zararlı partiküller, cildinizle temasta bulunan zararlı kimyasallar, kanser riskinizi arttırmaktadır. Çeşitli kimyasal maddelerin (örneğin solventler, asbestoz gibi) kullanıldığı iş ortamlarında maske ve koruyucu kıyafet bulundurulması kanunlarla düzenlenmiştir. Aynı zamanda güneş ışığına sürekli korunmasız olarak maruz kalmak cilt kanserleri açısından risk faktörü oluşturur. Bu nedenle eğer açık havada güneş altında bir işte çalışıyorsanız güneşten cildinizi korumak zorundasınız.
BESLENME VE EGZERSİZLE RİSKİ AZALTMAK MÜMKÜN
Lifli besinlerden zengin beslenme ve düzenli egzersiz sağlık için genel anlamda önemlidir. Sağlıklı beslenerek ve fiziksel olarak iyi durumda olmak sizi bazı kanser türlerinden koruyabilir. Özellikle yüksek lifli sebze ve meyveden zengin beslenmenin bağırsak kanserlerinden koruyucu olduğu bilinmektedir. Gazlı içecekler, alkol ve yüksek yağ oranına sahip besinlerden uzak durmak sağlığınızı korumanızda yardımcı olacaktır.”
Onkoloji Uzmanı Dr. Emel Üçgül Çavuşoğlu, erkeklerin ve kadınların yaptırmaları gereken kanser tarama testlerini de anlattı ve uyarıcı belirtiler hakkında bilgi verdi:
ERKEKLERİN YAPTIRMASI GEREKEN TARAMA TESTLERİ
“Günümüzde erkeklerin en sık endişe duyduğu kanserlerden biri prostat kanseridir. Aile öyküsü, kişinin yaşı ve alışkanlıkları tarama testi açısından karar verilme aşamasında önem taşır. PSA testi bu noktada devreye girmektedir. PSA yüksekliği prostat kanserinin bir bulgusu olabileceği gibi ciddi prostat enfeksiyonlarında da görülebilen bir bulgudur.
KADINLARIN YAPTIRMASI GEREKEN TARAMA TESTLERİ
Kadınların korkulu rüyası olan meme kanseri ilk akla gelen kanser tipidir. Mamografi düşük radyasyon dozuna sahip bir tarama testidir. Ancak eğer aile öyküsünde meme kanseri varsa daha genç yaşlardan itibaren hem hekim fizik muayenesi hem de meme ultrasonuyla takip edilmesi gerekir. Kadınların risk altında olduğu bir diğer spesifik kanser türü ise rahim ağzı kanseridir. Düzenli smear testi bu noktada önem kazanmaktadır. Pap smear ve HPV aşısı için doktorunuzla mutlaka konuşmanız gerekir.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Yaygın görülen diğer kanser türleri arasında kalın barsak kanserleri ve cilt kanserleri yer almaktadır. Kalın barsak kanserleri için takip edilmesi gereken bulgular:
1-Makattan kan gelmesi,
2-Tuvalete gidildiğinde büyük abdestte kan görülmesi,
3-Tuvalet alışkanlıklarında birkaç haftada uzun süren kabızlık ya da ishal,
4-Beklenmeyen kilo kaybı.
KOLOREKTAL KANSERLERİ İÇİN YAPILAN TARAMA TESTLERİ
1-Dışkıda gizli kan testi.
2-Kolonoskopi.
Kalın bağırsak kanserleri için dışkıda gizli kan testi 40 yaşından sonra senede bir defa yapılmalı. Kolonoskopi ise 55 yaşından sonra bir defa öneriliyor. Eğer aile öyküsü ya da başka şikâyetleri varsa bu testler daha erken yaşta yapılmalı.
Cilt kanseri için takip edilmesi gereken ise ciltteki lekeler ile benlerin büyüklüğü ve renk değişikliği.
Sağlıklı beslenme alışkanlığı edinmek, düzenli egzersiz yapmak, fiziksel ve ruhsal dengeyi korumak, ailesel ve çevresel risk faktörlerinin farkında olarak düzenli sağlık taramalarından geçmek, hastalıktan korunmada önemli rol oynar.
- Etiketler :
- Haberler
