BM'den Suriye'de savaş suçlarını araştırma komisyonu

Suriye’de yaşanan insan hakları ihlallerinin ve savaş suçlarının araştırılması için bugüne kadar işleyen süreçleri kolaylaştıracak bir "uluslararası tarafsız ve bağımsız bir mekanizma" kurulmasını talep eden karar tasarısı, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda kabul edildi.

BM Genel Kurulu'nda Lihtenştayn tarafından hazırlanan ve Türkiye'nin de aralarında olduğu 57 ülke tarafından desteklenen karar tasarısı oylandı. Karar, 105 oyla kabul edildi. Oylamada, 15 ülke hayır oyu kullanırken, 52 ülke de çekimser kaldı.

Lihtenştayn'ın BM Daimi Temsilcisi Christian Wenaweser, Genel Kurul'da oylama öncesi yaptığı konuşmada, BM Şartı'nın yüklediği sorumlulukların yerine getirilemediğine dikkati çekerek, 2011 yılından bu yana Suriye'de işlenen savaş suçların cezasız kalmaması gerektiğini ve bu mekanizmanın kurulması için girişimde bulunduklarını belirtti.

BM'den Suriye'de savaş suçlarını araştırma komisyonu - 1

BM MEKANİZMASI SAVAŞ SUÇLARI KANITI TOPLAYACAK

BM mekanizması, Suriye'de savaş suçlarına varan uluslararası insani hukuk ve insan hakları ihlallerine ilişkin kanıt toplayacak ve savaş suçlarının Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ya da ulusal, bölgesel veya uluslararası mahkemelere taşınması durumunda hazırlanan dosyaları soruşturma sürecini kolaylaştırmak içİn temin edecek.

Mekanizma, kanıtların toplanması ve analiz edilmesinde 2011 yılından beri Suriye'de işlenen insan hakları ihlalleri ve savaş suçlarını ortaya koyan raporlar yayımlayan BM Uluslararası Bağımsız Suriye Soruşturma Komisyonu ile iş birliği yapacak.

Suriye'deki savaş suçlarının UCM'ye taşınması için BM Güvenlik Konseyinin onayı gerekiyor. Daha önce 2014 yılında savaş suçlarının UCM'ye taşınmasını talep eden karar tasarısı, BM Güvenlik Konseyi’nde Rusya ve Çin tarafından veto edilmişti.

BM'den Suriye'de savaş suçlarını araştırma komisyonu - 2

İNSAN HAKLARI İZLEME ÖRGÜTÜ’NDEN DESTEK

Öte yandan, tasarıya İnsan Hakları İzleme Örgütü de destek verdi. Örgütten yapılan açıklamada, gelecekte mahkemelerde kullanılmak üzere potansiyel kanıtları toplayacak "somut adalet mekanizması" kurulmasının hayati derecede önem taşıdığı belirtildi.

Açıklamada, BM Güvenlik Konseyinin kilitlendiği bir dönemde Genel Kurul'da tasarıya evet oyu veren ülkelerin önemli bir duruş sergilediği ifade edildi.

Suriye rejiminin BM Daimi Temsilcisi Beşşar Caferi ise söz konusu mekanizmanın kurulmasının BM Genel Kurulu'nda görüşülmesinin BM Şartı'na aykırı olduğunu savunarak, karar tasarısının oylanmasını eleştirdi.