“Fransa ile Cezayir arasındaki ilişkiler iyi de olabilir kötü de ama asla sıradan olamaz”. Bu sözler bugün Cezayir’in devlet başkanı olan Abdelaziz Buteflika tarafından 1974 yılında ülkesinin Dışişleri bakanıyken söylenmiş. İki ülke arasındaki tarihe dayalı sancılı ilişkileri çok güzel özetliyor.
Fransa’da bu yıl mayıs ayında iktidara gelen Cumhurbaşkanı François Hollande Cezayir’e iki günlük resmi ziyarette bulunuyor. Ziyarette kendisine, aralarında Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, İçişleri Bakanı Manuel Valls ve anne tarafından Cezayir kökenli olan Endüstriyel Üretimden Sorumlu Bakan Arnaud Montebourg’un da olduğu dokuz bakan, en az 10 parlamenter, 30 büyük Fransız şirketinin yöneticileri ve Cezayir’le bir şekilde bağı olan çok sayıda sanatçı ve aydın eşlik ediyor.
'BABASI CEZAYİR'İN BAĞIMSIZLIĞINA KARŞI'
Hollande, Cezayir’i yakından tanıyan bir isim. Cezayir’in bağımsızlığı konusu bundan 50 yıl önce birçok Fransız ailesinde olduğu gibi Hollande’ın ailesinde de huzursuzluk yaratmış. Solcu annesi Cezayir’in bağımsızlığını desteklerken, aşırı sağcı babası bağımsızlığa karşı mücadele verenleri desteklemiş. Yüksek okuldan mezun olduktan sonra da stajını Fransa’nın Cezayir’deki büyükelçiliğinde yapmış.
Hollande’ın ziyaretinin ana hedefi Cezayir’le bir türlü normalleşmeyen ikili ilişkileri rayına sokmak. En azından bu konuda ilk adımın atılmasını sağlamak. Hollande, François Mitterrand, Jacques Chirac ve Nicolas Sarkozy’nin yapamadığını yapmaya çalışacak. Çantasında önemli dosyalar var. Bunların başında şüphesiz Cezayirlilerin sömürgecilik dönemi için Fransa’dan özür talepleri geliyor.
AŞIRI DİNCİLERDEN BOYKOT
Konu Cezayir’de uzun süredir iç siyaset malzemesi. Son zamanlarda ülkedeki aşırı dinci partiler tarafından sürekli dillendiriliyor. Bu partilere mensup parlamenterler Hollande’ın 20 Aralık Perşembe günü Cezayir Parlamentosu önünde yapacağı konuşmayı boykot edeceklerini duyurdular.
Ziyaretin en beklenilen anı da bu konuşma olacak. Hollande, daha iki ay önce 17 Ekim 1961 tarihinde Cezayirlilerin Paris sokaklarında bağımsızlık lehine yaptıkları eylemin Fransız polisi tarafından “kanlı biçimde bastırıldığını” kısa bir basın açıklamasıyla tanımış ve yepyeni bir tartışma başlatmıştı.
FRANSA'DA SAĞ 'ÖZRE' KARŞI
Fransa’nın sağ ve aşırı sağcı partileri devletin, Cezayir savaşında olanlar ve sömürgecilik dönemi nedeniyle Cezayirlilerden özür dilemesine karşı çıkıyor. Sol parti ve siyasiler ise geçmişle yüzleşilmesi gerektiğini kabul ediyor. Ancak sadece komünistler ve yeşiller Cezayir’den özür dilenmesi gerektiğini savunuyor. Böyle bir ortamda Hollande’ın Cezayir’de telaffuz edeceği her kelime Akdeniz’in her iki yakasında da merakla beklenir hale gelmiş durumda.
VİZE SORUNU
İki ülke arasındaki çetrefilli bir diğer konu da Cezayir vatandaşları için Fransız vizesi sorunu. Cezayir, vatandaşlarının vize başvurularına aşırı derecede olumsuz yanıt verilmesinden hoşnut değil. Fransız kaynaklar ise son yıllarda verilen vize sayısının artışa geçtiğini, sadece bu yıl yaklaşık 200 bin Cezayirliye vize verildiğini söylüyor.
FRANSA İÇİN ÖNEMLİ PAZAR
Fransa, bu ziyaretle birlikte, sıkı tarihi ve kültürel bağları olan Cezayir ile ekonomik ilişkilerini de ilerletmek niyetinde. Yüzölçümüyle Afrika’nın ikinci büyük ülkesi olan Cezayir, yüzde 37’si 19 yaşının altında olağanüstü genç 37 milyonluk nüfusuyla Fransızların gözünde önemli bir pazar.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2011 yılında 14 milyar dolar olarak kaydedildi. Fransa Cezayir’in en fazla ithalat gerçekleştirdiği ülke (7.1 milyar dolar). Cezayir’in en fazla ihracat yaptığı ülkeler listesinde ise ABD, İtalya ve İspanya’nın ardından 5’inci sırada (6.9 milyar dolar).
İHRACATIN YÜZDE 97'Sİ PETROL VE GAZ
Cezayir’in ihracatanın yüzde 97’sini brüt petrol, petrol ürünleri ve doğal gaz oluşturuyor. Fransa’dan en çok tarım gıda ürünleri, elektrikli makinalar, mekanik aletler, otomobil, ilaç ve demiryolu araç ve malzemesi satın alıyor. Hollande’ın ziyareti sırasında Renault’nun Oran kenti yakınlarında bir fabrika açmasına ilişkin imzanın atılması da gündemde. Ayrıca çok sayıda ikili işbirliği anlaşması ile iş kontratları da imzalanacak.
MALİ'YE OPERASYONA KARŞI
İki ülke arasında son aylarda en çok tartışılan konulardan biri de Cezayir’in güney sınırılarını da içine alan Afrika’nın Sahel bölgesindeki gelişmeler. Paris’in, Cezayir’in güney komşusu Mali’de konuşlanmış ve El-Kaide bağlantılı oldukları söylenen silahlı gruplara karşı askeri operasyon hazırlıklarına Cezayir yönetimi sıcak bakmıyor.
Cezayir, olası bir askeri operasyonun kendisi aleyhine sonuçlanmasından endişe duyuyor. Dolayısıyla Hollande’ın bu dosya hakkında Buteflika’yı ikna etmesi gerekiyor.
Hollande ve ekibi tüm bu parametreler ışığında itinalı bir Cezayir ziyareti hazırladı. Ziyaret öncesi en az beş bakan Cezayir’e gönderildi. Fransız basını ile “off the record” toplantılar düzenlendi.
Ekim ayında Cezayirlilere ilk jest yapıldı. Tüm bunlar, şu an Cezayir’de iktidarda olan “bağımsızlık savaşı” kuşağı için yeterli olacak mı, son 30 yıldır başarılamayan Hollande-Buteflika ikilisi tarafından başarılabilecek mi? Her dosyada derhal çözüm beklemek elbette saflık olur. Ama olur da Hollande, Fransa ve Cezayir’deki iç muhalefete rağmen ilişkilerin en azından normalleşmesini sağlayabilirse, sadece iki ülke arasındaki ilişkilerin düzelmesini sağlamış olmakla kalmayacak.
AMAÇ AFRİKA'YA GERİ DÖNMEK
Fransa’nın son yıllarda zemin kaybettiği Afrika’ya geri dönüşünün yolunu da açmış olacak. Ülkesinde yaşayan milyonlarca Kuzey Afrikalı kökenli Fransızın da bu başarıya duyarsız kalmayacağına emin olabilirsiniz.
- Etiketler :
- Haberler
