Irak’ta demokrasi ya da demokrasi denemesinden bahsedecek olursak Iraklı Kürtleri en ön sıraya koymamız gerekir. Ama bu Iraklı Kürtlerin demokrasi geleneği, tecrübesi ve tarihinin çok derinlerde yattığı anlamına da gelmez.
Saddam Hüseyin sultası altında yapılan ve desteğin yüzde 90’lara vardığı “sahte” seçimleri saymazsak, Kürt bölgesinde aşiret ve tek bir partiye oy vermek dışında seçeneğin olmadığı bir sistem mevcuttu. Bunun da demokratik olduğunu iddia etmek mümkün değil. Ama 19 yıl aradan sonra Iraklı Kürtler çok adaylı, çok seçenekli bir seçim için 25 Temmuz Cumartesi günü sandık başına gidiyor, Kürt Bölgesi Başkanı ilk kez halk oyu ile seçilecek.
“Bu seçimin Kürt bölgesindeki statükoyu kökten değiştireceğini düşünmek saflık olur. Ama Kürtlerin, kendi bölgelerinde bazı konuların daha açık tartışılacağı, zamanla KDP ve KYB egemenliğinin azalacağı ortada. Demokrasi geleneğinin zayıf olduğu Ortadoğu’da, Kürtler tek parti ya da tek lider anlayışından sıyrılarak daha özgür tartışmalar yaparsa, burası demokratik bir bölge olabilir. Cumartesi gününün yeni bir başlangıç olup olmayacağını göreceğiz.” Erbil yolunda uçakta sohbet ettiğimiz bir Irak vatandaşının sözleri bunlar. Seçim için birçok Kürt ve Türkmen Erbile’e gidiyor.
SİYASİ HAVA DA SICAK
Irak Kürdistan’ında hava sıcaklığı 40-45 derece arasında ama siyasi hava da bir o kadar sıcak ve renkli. Kürtler ilk kez Barzani ve Talabani dışında adaylar için miting düzenliyor, farklı renklerde bayraklar dalgalanıyor, sloganlar atılıyor. Yarın, 111 sandalyeli parlamento ve ilk kez bölgesel başkanlık için oylar atılacak.
Noşirvan Mustafa
KÜRT MESLİCİ'NDE İLK KEZ MUHALEFET OLUŞABİLİR
Kürt Parlamentosu'ndan geçen Kürt Bölgesi anayasası ise referanduma sunulmayacak. Çünkü bu anayasa ABD ve Türkiye’nin tepkisini çekmiş durumda. 'Kürtler şimdilik bu anayasayı halkoyuna sunmaktan kaçındı' denilebilir. Seçime KDP ve KYB ittifakı Kürdistan Listesi adı altında giriyor en önemli rakibi ise KYB’den kopan Norşirvan Mustafa’nın Değişim Listesi. Ayrıca İslamcılar ve solcuların ittifakı söz konusu. Bu iki liste Barzani Talabani listesini zorlayacak. Tahminler iki grubun 30’a yakın sandalye kazanarak Kürt meclisinde ilk kez ciddi bir muhalefet oluşturacakları yönünde.
SÜLEYMANİYE'DE ÇEKİŞME BEKLENİYOR
Erbil’de KDP’nin merkezi. KDP seçimi kazanacağından emin. Asıl mücadelenin KYB içinde yani Süleymaniye’de olacağı söyleniyor. Çünkü Noşirvan Mustafa ile Talabani listesi Süleymaniye’de çekişecek. Hatta seçim günü olay çıkmasından korkuluyor. Buradaki denge değişikliği bölgesel hükümetin başbakanlığına da yansıyacak. Çünkü yapılan anlaşma gereği başbakanlık sırası KYB’de. Yani bu dönem, Irak Başbakan Yardımcısı KYB’li Berham Salih’in Kürdistan Bölgesel Hükümetinin (KRG) başbakanı olması gerekiyor. Ancak, KYB Süleymaniye bölgesinde oy kaybederse şu anki başbakan Neçirvan Barzani’nin koltuğu bırakmaması ihtimali var. Bu yüzden bu seçimin kritik bölgesi Süleymaniye denebilir.
"SADDAM GİTTİ BAŞKA SADDAM'LAR GELDİ"
ölgeyi yıllardır yöneten KDP bilindiği gibi aşiret temeline dayalı bir parti. Barzani ailesi ne derse o oluyor, siyasi ekonomik ilişkiler Barzani ailesinden geçiyor. Bu durum birçok yolsuzluk, nepotizm, Bağdat’tan gelen bütçenin paylaşımında adaletsizliğe yol açıyor. “Sadece bunlar değil” diyor bir Erbilli ve devam ediyor:
“Özellikle ifade, basın özgürlüğü çok sorunlu. Kimse hükümet, Barzani, Talabani aleyhine bir şey yazamıyor. Gerçekler hep örtülüyor. Basının büyük kısmı da beslenerek susturuluyor. Hani 'Saddam gitti başka Saddamlar geldi' deniyor ya tam öyle bir durum bu. İnsanlar tüm bunları oylayacak aslında. Bugünden yarına bir şey değişmeyebilir ama atılan adım önemli”
DEMOKRASİ DE KAYBETMEK DE VAR
Evet, Kürtler 19 yıl sonra yeni bir döneme küçük de olsa bir adım atıyor, muhalefetle tanışıyor. Mesud Barzani yeniden Kürt Bölgesi Başkanı olarak seçilecek, bu kesin. Ama KDP ve KYB’nin bu seçimde ne kadar oy kaybedeceğini ya da halkın ne kadarın farklı fikirler duymak istediğini göreceğiz. Eh, demokrasinin içinde kaybetmek, eleştirilmek de var. Iraklı Kürtler de buna alışacak. Ve bu tecrübe bölgeye örnek olabilecek. Tabii ki başarılabilirse. Bölgedeki gelişmelere gelince. Haftaya ele almakta yarar var. Çünkü önemli şeyler oluyor.
- Etiketler :
- Haberler
