"İrlanda'ya Osmanlı yardımı" bir efsane mi?

İrlanda Cumhurbaşkanı Mary McAleese Ankara'ya düzenlediği 4 günlük resmi ziyaret sırasında Osmanlı Sultanı Abdülmecid'in, 1845 ve 1852 arasında hüküm süren açlık sırasında bu ülkeye üç gemi dolusu gıda yardımında bulunduğunu söylemişti. Konuk Cumhurbaşkanı, gemilerin yüklerini ülkenin Drogheda limanına boşaltmaları üzerine, Drogheda halkının şükran duygularına tercüman olarak şehrin armasına ay-yıldız eklendiğini ifade etmişti.   

Droghedalı yerel tarihçilere başvuran Irish Times gazetesi ise, bu olayın gerçek değil efsane olduğunu ileri sürdü. Gazete, Liam Reilly adlı tarihçinin şu sözlerine yer verdi: "Drogheda Liman İdaresi'nin kayıtlarında böyle bir olaya dair hiçbir kayıt yok. Droghedalı tarihçiler şehrin armasındaki ay-yıldızın 1210 yılına, İrlanda'nın İngiliz yöneticisi Kral John Lackland'ın şehre ilk nizamnamesini kazandırmasına kadar uzandığını belirtiyor". 

Gazete haberin sonunda, Cumhurbaşkanı McAleese'nin sözcüsünün geçmişe yapılan referansın somut bir tarihsel kanıta dayanmadığına yönelik bir ifadede bulunarak geri adım atmış olmasına da yer veriyor.        

Öte yandan bir diğer iddiaya göre, Sultan Abdülmecid 1845'te İrlandalı çiftçilere verilmek üzere 10 bin Sterlinlik bir yardımda bulunmaya karar verdi, ancak Kraliçe Victoria Sultan'dan yalnızca bin Sterlin göndermesi istedi zira kendisi de yalnızca 2 bin Sterlinlik bir yardımda bulunmuştu. Sultan Abdülmecid bunun üzerine bin Sterlinlik bir yardımda bulundu ve aynı zamanda İrlanda'ya gizlice 3 gemi dolusu gıda gönderdi. İngilizler bu gemilere engel olmak istedi, ancak Osmanlı yardımının Drogheda'ya ulaşmasına engel olamadı.

Bu iddianın doğru olması durumunda, Drogheda Liman İdaresi'nin kayıtlarında Osmanlı yardımının neden yer almadığının açıklanması olası hâle geliyor. Ancak Irish Times gazetesinin yer verdiği iddiaların güncel tarihli olması, bu iddianın geçerliliğini tartışmalı hâle getiriyor.  

19. yüzyılda İngiliz idaresi altında bulunan İrlanda'da, halkın temel besin kaynağı olan patates bitkisine bir hastalığın musallat olması sonucu 1845-1852 arasında büyük bir açlık yaşanmıştı. Bir milyon kişi hayatını kaybetmiş, bir milyon kişi de başta ABD olmak üzere yurtdışına göç etmişti. Ada nüfusunun yüzde 20 ila 25 arasında azalmasına yol açan açlık karşısında İngiliz hükümetinin yeterli önlemleri almadığı günümüzde genel kabul gören bir görüş.