Bu zehirli sıvı metal, bölgede faaliyet gösteren yasadışı madenciler tarafından nehirlere atılıyor.
Devlete bağlı Oswaldo Cruz Vakfı tarafından yapılan araştırmaya göre, Brezilya'daki en büyük maden rezervi olan 9 Yanomami köyünde, Ekim 2022'de toplanan 287 yerlinin saç örneklerinin tamamında cıva tespit edildi.
Örneklerin yüzde 84'ünde, Dünya Sağlık Örgütü tarafından kritik kabul edilen oranın iki katı olan 2 mikrogramdan daha yüksek cıva kirliliği seviyelerine rastlandı. Örneklerin yüzde 10.8'inde ise kirlilik seviyesinin 6 mikrogramı aştığı belirtildi.
Vakfın araştırmasında, en yüksek kirlilik oranlarının, yasadışı madencilik alanlarına en yakın köylerde tespit edildiği görüldü. Çalışma ayrıca, daha kötü kirlilik seviyelerine sahip bölgelerdeki yerli halkın, bilişsel eksiklikler yaşadığını ve sinirlerinde hasarlar meydana geldiğini ortaya koydu.
LULA’NIN ÖNCELİĞİ OLDU
Brezilya’nın bir önceki aşırı sağcı lideri Jair Bolsanaro, Amazonları yasadışı maden çetelerine açmakla suçlanıyordu. Bolsanaro döneminde Amazonlardaki ormansızlaştırma oranı ciddi ölçüde artmıştı.
Solcu Devlet Başkanı Lula da Silva'nın 1 Ocak 2023'te göreve gelmesinin ardından, Amazon’un talanına karşı mücadelenin öncülerinden olan Amazon yerlisi bir kadını, Marina Silva'yı, Çevre ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın başına getirdi.
Lula’nın koltuğa oturur oturmaz aldığı ilk önlemlerden biri, Yanomami topraklarında yaklaşık 30 bin yasadışı madencinin istilasının yol açtığı ciddi sağlık ve çevre sorunlarını ele almak üzere “acil sağlık durumu” ilan etmek oldu.
YASADIŞI MADENCİLİK ÖLÜMLERE YOL AÇTI
Güney Amerika basınının aktardığına göre nehirleri kirleten ve Amazon yağmur ormanlarını tahrip eden yasadışı madenciliğin ilerlemesi, son yıllarda Yanomami yerlilerinde yetersiz beslenme, zatürre veya ishal nedeniyle çok sayıda ölüme neden oldu.
Sivil toplum örgütü Survival'a göre, hava sahasının geçici olarak kapatılması ve işgalcileri kovmak için ordunun seferber edilmesini de içeren acil durum önlemlerine rağmen, rezervdeki durum "felaket" olmaya devam ediyor.
Örgüt tarafından bu yıl yayınlanan bir rapora göre, birçok yasadışı madenci rezerve geri döndü. Silahlı kuvvetler, bu çeteleri tekrar kovdu ve rezervdeki birkaç sağlık noktası çalışmayı durdurdu.
Brezilya'nın Venezuela sınırındaki Amazon eyaletleri Roraima ve Amazonas'ta yer alan Yanomami Yerli Bölgesi, yaklaşık 28 bin yerli halka ev sahipliği yapıyor.
KOLOMBİYA’DA GERİYE DÖNÜŞ
BBC’nin aktardığına göre ise başka bir araştırma, Brezilya ve Kolombiya'daki tropik ormanlarda kaybedilen ağaç sayısının geçen yıl atılan politik adımlar nedeniyle ciddi ölçüde azaldığını ortaya koydu.
Araştırmacılar, yeni liderlerin çevreye öncelik verdiğini ve Brezilya Amazonlarındaki ağaç kaybında yüzde 39 gibi büyük bir düşüş olduğunu belirtti.
Ancak New York Times’da (NYT) yer alan habere göre, Kolombiya'nın 2023 yılında ormansızlaşma oranını bir yılda yüzde 49 azaltmasına rağmen, bu yılın ilk çeyreğinde durum tersine döndü.
Kolombiya Çevre Bakanı Susana Muhamad, ağaç kaybının yılın başından bu yana yüzde 40 arttığını açıkladı.
NYT, “İşler neden bu kadar çabuk değişti? Çünkü Kolombiya'nın yağmur ormanlarının büyük bölümü tek bir silahlı grubun kontrolünde” diye açıklıyor durumu.
Kolombiyalı bakan, diğer yasadışı faaliyetlerin yanı sıra, geniş çaplı bir kokain operasyonu yürüttüğü düşünülen bir grup olan Estado Mayor Central ile yaşanan çatışmaların, bu çarpıcı rakamların arkasında kısmen olduğunu söyledi ve şunu ekledi: "Bu durumda doğa çatışmanın ortasına yerleştiriliyor."
Kolombiya hükümeti, ihlallerin araştırılacağını ve ormansızlaşmayı engellemek için çalışmaya devam edeceğini belirtiyor.
Çevre savunucuları ve gazeteciler de konunun takipçisi olmayı sürdürüyor.