ABD ile Pasifik Okyanusu'na kıyısı bulunan 11 ülke arasındaki ticari sınırlamaları kaldıracak Trans Pasifik Ortaklığı'nda (TPP) anlaşmaya varıldı.
ABD'nin Atlanta kentinde yapılan son müzakere turunda sağlanan mutabakat, 12 üye ülkenin ticaret bakanlarının katılımıyla düzenlenen basın toplantısıyla kamuoyuna duyuruldu.
Toplantıda, geçen hafta çarşamba günü başlayan ve cuma günü sona ermesi beklenen görüşmelerin, yeni biyoteknoloji ilaçlarına yönelik patent süresi konusunda anlaşma sağlanamaması nedeniyle uzadığı belirtildi.
Özellikle, ABD ile Avustralya'yı ilgilendirilen patent süresine ilişkin pürüzlerin, her iki tarafın karşılıklı ödün vermesiyle giderildiği ifade edildi.
PARLAMENTO ONAYI GEREKİYOR
Müzakereleri 2008 yılında başlayan TPP'ye üye ülkeleri, ABD, Kanada, Japonya, Avustralya, Brunei, Malezya, Yeni Zelanda, Vietnam, Meksika, Singapur, Peru ve Şili oluşturuyor. Bu ülkelerin toplam Gayri Safi Yurtiçi Hasılası, dünya ekonomisinin yüzde 40'ını oluşturuyor.
Dolayısıyla, dünya ekonomisini derinden etkileyecek bu anlaşmanın yürürlüğe girebilmesi için ABD Kongresi ile diğer 11 ülkenin parlamentosundan geçmesi gerekiyor.
Ancak, konuya yakın bazı kaynaklar, müzakereleri kapalı kapılar ardında yürütülen TPP'ye karşı çıkan grupların anlaşmanın geleceğini tehlikeye sokabileceği belirtiyor.
Amerikalı ilaç üreticileri, Meksikalı otomobil işçileri, Japon çiftçiler ve Kanadalı mandıracılar gibi çok farklı kesimleri içeren bu gruplar, TPP'nin küçük ölçekli işletmeleri yok edeceğini savunuyor.
OBAMA YÖNETİMİ İÇİN BÜYÜK BAŞARI
Öte yandan, Beyaz Saray'ın öncelikleri arasında yer alan TPP müzakerelerinin başarıyla tamamlanması Obama yönetimi ve ABD ekonomisi adına büyük bir zafer olarak değerlendirildi.
Johns Hopkins Üniversitesi Ekonomi Profesörü Michael Plummer ve Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Ekonomisti Peter Petri'nin ortak araştırmalarına göre, TPP'nin ABD ekonomisine net getirisi yıllık 77 milyar dolar olacak.
Buna karşın, hem Cumhuriyetçilerden hem de Demokratlardan bazı Kongre üyeleri, TPP'ye birçok Amerikalının işini kaybetmesine neden olacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor.
YA ONAY YA RET
Ancak, ABD Kongresi, 30 Haziran'da Başkan Barack Obama'ya "Ticareti Geliştirme Yetkisi" vererek, anlaşma şartlarını değiştirme hakkından vazgeçmişti. Bu nedenle, Kongre, Obama'nın imzalayacağı anlaşma metnini ya onaylayacak ya da reddedecek.
Diğer taraftan, ABD yasalarına göre, Obama anlaşmayı onaylamak için 90 gün beklemek zorunda ve anlaşma metninin bu süre içinde en az 60 gün boyunca kamuoyuna açık kalması gerekiyor.
Dünyanın en büyük ticari anlaşmalarından TPP'nin yürürlüğe girmesi, Obama'nın başkanlık döneminin en büyük başarılarından birisi olarak tarihe geçecek.