İlişkili Haberler
Doğumun 37. gebelik haftasından önce olması durumu, tıpta “prematüre doğum” olarak tanımlanıyor ve bebek organ sistemleri tam olarak olgunlaşmadan dünyaya geldiği için bazı sorunlarla karşılaşılma riski artıyor.
Bebeğin gebelik haftası ve doğum ağırlığı ne kadar küçükse, riskler o kadar fazla. Özellikle 32 haftadan önce ve 1500 gramdan düşük ağırlıkta doğum gerçekleşmişse bu risk daha da yüksek.
17 Kasım Dünya Prematüre Günü öncesinde erken doğan bebekler hakkında bilgi veren Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. İpek Akman, dünyada ve Türkiye’de tüm gebeliklerin ortalama yüzde 10'unun erken doğumla sonuçlandığını belirtti.
ANNE KARNINDA TESPİTİ MÜMKÜN
Günümüzde obstetrik bakımdaki (gebelik takibi) gelişmeler sonucunda riskli hamileliklerin erken saptanarak, uygun tedavi ile anne ve bebeğin sağlığının korunmaya çalışıldığını belirten Prof. Akman, şöyle konuştu:
“Buna rağmen, bazı durumlarda ‘prematüre doğum’ kaçınılmaz olmaktadır. Neonatolojideki (Yenidoğan Bilim Dalı) ilerlemelerle çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerin sağ kalımları giderek artmaktadır. Ülkemizde de doğum ağırlığı 750-1000 gram olan bebeklerde sağ kalım yüzde 70 oranında, doğum ağırlığı 1000 gramın üzerindeyse yüzde 90’nın üzerinde mümkün olmaya başlamıştır.”
PREMATÜRE DOĞUMUN NEDENLERİ
Prematüre bebek riski pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilirken, bunlar arasında yüzdesel olarak en yüksek olanları şöyle sıralamak mümkün:
• Annenin yaşının 18 yaş altı ve 40 yaş üstünde olması,
• Annenin geçirdiği enfeksiyonlar,
• Rahimdeki anatomik problemler (perdeli rahim, rahim ağzı gevşekliği vs.)
• Plasenta (bebeğin eşi) problemleri (plasentanın önde gelmesi veya yerinden kopup ayrılması),
• Annenin kronik hastalıkları olması (hipertansiyon, romatizma vs.)
• Çoğul gebelikler,
• Sigara kullanımı.
PREMATÜRE BEBEKLERDE EN SIK ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR
Dr. Akman’ın verdiği bilgilere göre, bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi tam olmayan prematüre bebeklerde en sık görülenler problemler ise şunlar:
• Solunum sıkıntısı,
• Beslenme problemleri,
• Enfeksiyonlara yatkınlık,
• Beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu,
• Kemik erimesi.
EN ÇOK KİLO ALAMAMA VE GÖZ SORUNLARI GÖRÜLÜYOR
Prematürelere uygulanan bütün tedavi ve müdahalelere rağmen, kimi zaman doğumdan önce ve doğumdan hemen sonra ortaya çıkan sağlık sorunlarının kalıcı olabildiğini belirten Uzman, “Bunlar arasında bebeğin hastanede kaldığı erken dönemde solunum sıkıntısı (RDS), beslenme problemleri, enfeksiyonlara yatkınlık, beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu ve kemik erimesi gibi sorunlar başta geliyor. Taburculuk sonrasındaki dönemde ise prematüre bebeklerin yüzde 10’unda yeterli kilo alamama ve göz sorunları görülürken, yüzde 5-10’unda nörolojik sorunlara, sadece yüzde 1’inde ise işitme sorunlarına rastlanmaktadır” dedi.
Bebeğin gebelik haftası ve doğum ağırlığı ne kadar küçükse, riskler o kadar fazla. Özellikle 32 haftadan önce ve 1500 gramdan düşük ağırlıkta doğum gerçekleşmişse bu risk daha da yüksek.
17 Kasım Dünya Prematüre Günü öncesinde erken doğan bebekler hakkında bilgi veren Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. İpek Akman, dünyada ve Türkiye’de tüm gebeliklerin ortalama yüzde 10'unun erken doğumla sonuçlandığını belirtti.
ANNE KARNINDA TESPİTİ MÜMKÜN
Günümüzde obstetrik bakımdaki (gebelik takibi) gelişmeler sonucunda riskli hamileliklerin erken saptanarak, uygun tedavi ile anne ve bebeğin sağlığının korunmaya çalışıldığını belirten Prof. Akman, şöyle konuştu:
“Buna rağmen, bazı durumlarda ‘prematüre doğum’ kaçınılmaz olmaktadır. Neonatolojideki (Yenidoğan Bilim Dalı) ilerlemelerle çok düşük doğum ağırlıklı bebeklerin sağ kalımları giderek artmaktadır. Ülkemizde de doğum ağırlığı 750-1000 gram olan bebeklerde sağ kalım yüzde 70 oranında, doğum ağırlığı 1000 gramın üzerindeyse yüzde 90’nın üzerinde mümkün olmaya başlamıştır.”
PREMATÜRE DOĞUMUN NEDENLERİ
Prematüre bebek riski pek çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilirken, bunlar arasında yüzdesel olarak en yüksek olanları şöyle sıralamak mümkün:
• Annenin yaşının 18 yaş altı ve 40 yaş üstünde olması,
• Annenin geçirdiği enfeksiyonlar,
• Rahimdeki anatomik problemler (perdeli rahim, rahim ağzı gevşekliği vs.)
• Plasenta (bebeğin eşi) problemleri (plasentanın önde gelmesi veya yerinden kopup ayrılması),
• Annenin kronik hastalıkları olması (hipertansiyon, romatizma vs.)
• Çoğul gebelikler,
• Sigara kullanımı.
PREMATÜRE BEBEKLERDE EN SIK ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR
Dr. Akman’ın verdiği bilgilere göre, bağışıklık sistemi, antikor geçişi ve organ gelişimi tam olmayan prematüre bebeklerde en sık görülenler problemler ise şunlar:
• Solunum sıkıntısı,
• Beslenme problemleri,
• Enfeksiyonlara yatkınlık,
• Beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu,
• Kemik erimesi.
EN ÇOK KİLO ALAMAMA VE GÖZ SORUNLARI GÖRÜLÜYOR
Prematürelere uygulanan bütün tedavi ve müdahalelere rağmen, kimi zaman doğumdan önce ve doğumdan hemen sonra ortaya çıkan sağlık sorunlarının kalıcı olabildiğini belirten Uzman, “Bunlar arasında bebeğin hastanede kaldığı erken dönemde solunum sıkıntısı (RDS), beslenme problemleri, enfeksiyonlara yatkınlık, beyinde kanamalar ve oksijen düşüklüğüne bağlı hasar oluşumu ve kemik erimesi gibi sorunlar başta geliyor. Taburculuk sonrasındaki dönemde ise prematüre bebeklerin yüzde 10’unda yeterli kilo alamama ve göz sorunları görülürken, yüzde 5-10’unda nörolojik sorunlara, sadece yüzde 1’inde ise işitme sorunlarına rastlanmaktadır” dedi.
Gebelikte düzenli takibin önemine vurgu yapan Prof. Akman, bebekleri erken dünyaya gelen ailelere şu önerilerde bulundu:
PREMATÜRE BEBEK AİLELERİ NELERE DİKKAT ETMELİ?
• Prematüre bebek yoğun bakımdan taburcu olduktan sonra bebeğin kontrollerini yenidoğan uzmanı veya bu konuda deneyimli bir çocuk doktoru yapmalıdır.
• Bebeğin nörolojik gelişimi yakinen takip edilmeli ve yüksek riskli bebekler erken müdahale programına alınarak fizyoterapileri başlatılmalıdır.
• Bebeğin göz ve işitme taramaları zamanında ve eksiksiz yapılmalıdır.
• Bağışıklık sistemi tam gelişmediği için enfeksiyonlara yatkınlık olabilir, kalabalık ortamlara girilmemeli, genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Bebeğin tüm aşıları kronolojik yaşa göre ve doz azaltılması yapılmadan uygulanmalıdır.
Bebeğin beslenmesi, aylık kilo, boy ve baş çevresi artışı takip edilmelidir.
Fotoğraflar: Getty Images Turkey
PREMATÜRE BEBEK AİLELERİ NELERE DİKKAT ETMELİ?
• Prematüre bebek yoğun bakımdan taburcu olduktan sonra bebeğin kontrollerini yenidoğan uzmanı veya bu konuda deneyimli bir çocuk doktoru yapmalıdır.
• Bebeğin nörolojik gelişimi yakinen takip edilmeli ve yüksek riskli bebekler erken müdahale programına alınarak fizyoterapileri başlatılmalıdır.
• Bebeğin göz ve işitme taramaları zamanında ve eksiksiz yapılmalıdır.
• Bağışıklık sistemi tam gelişmediği için enfeksiyonlara yatkınlık olabilir, kalabalık ortamlara girilmemeli, genel hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Bebeğin tüm aşıları kronolojik yaşa göre ve doz azaltılması yapılmadan uygulanmalıdır.
Bebeğin beslenmesi, aylık kilo, boy ve baş çevresi artışı takip edilmelidir.
Fotoğraflar: Getty Images Turkey