Kayak yapmadan önce eğitim ve doğru ekipmana sahip olmanın önemine vurgu yapan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Onat Üzümcügil, “Gerekli tecrübeye sahip değilseniz yaralanmalar kaçınılmaz olur” dedi.
Sömestr tatilinin başlaması ve kayak merkezlerindeki kar kalınlığının uygun olması nedeniyle kış sporlarına yönelenlerin arttığını belirten Üzümcügil, bu yoğunluğun kayak yaralanmalarını da gündeme taşıdığını söyledi.
Sömestr tatilinin başlaması ve kayak merkezlerindeki kar kalınlığının uygun olması nedeniyle kış sporlarına yönelenlerin arttığını belirten Üzümcügil, bu yoğunluğun kayak yaralanmalarını da gündeme taşıdığını söyledi.
EN SIK DİZ YARALANMALARI GÖRÜLÜR
Dr. Üzümcügil’in verdiği bilgiye göre, düşmeler sonrası en sık yaralanma diz bölgesinde oluyor ve bu yaralanmaların yaklaşık üçte biri cerrahi tedavi gerektirecek boyutta oluyor. Dizde özellikle ön çapraz bağ yırtıkları birinci sırayı alırken, menisküs yırtıkları, kıkırdak ezilmeleri ve iç yan bağ esnemeleri de diğer sorunlar olarak karşımıza çıkıyor.
EKLEM AĞRILARINI HAFİFE ALMAYIN
Dizlerde oluşan yaralanmaların, diz biyomekaniğinin bozulmasına yol açtığını aktaran Üzümcügil, “İkincil olarak dizin yük taşıyan kıkırdak ve meniskal yüzeylerine asimetrik yüklenmeyi getirmekte ve dizde boşluk hissi, dönme ve takılma gibi semptomlar yaratarak erken dönemde eklem dejenerasyonu ve kapasite azalmasına yol açmaktadır” diye konuştu. .
Dr. Üzümcügil’in verdiği bilgiye göre, düşmeler sonrası en sık yaralanma diz bölgesinde oluyor ve bu yaralanmaların yaklaşık üçte biri cerrahi tedavi gerektirecek boyutta oluyor. Dizde özellikle ön çapraz bağ yırtıkları birinci sırayı alırken, menisküs yırtıkları, kıkırdak ezilmeleri ve iç yan bağ esnemeleri de diğer sorunlar olarak karşımıza çıkıyor.
EKLEM AĞRILARINI HAFİFE ALMAYIN
Dizlerde oluşan yaralanmaların, diz biyomekaniğinin bozulmasına yol açtığını aktaran Üzümcügil, “İkincil olarak dizin yük taşıyan kıkırdak ve meniskal yüzeylerine asimetrik yüklenmeyi getirmekte ve dizde boşluk hissi, dönme ve takılma gibi semptomlar yaratarak erken dönemde eklem dejenerasyonu ve kapasite azalmasına yol açmaktadır” diye konuştu. .
Diz yırtıklarının büyük kısmında eşzamanlı menisküs yaralanması ve kıkırdak ezilmesi de görülür.
HASARA ÖZEL TEDAVİ
Diz yırtıkları tedavisinde özellikle genç-aktif popülasyonda cerrahi yaklaşımın gerektiğini dile getiren Dr. Üzümcügil, kış sporlarıyla oluşan yaralanmalarda tedavi yaklaşımı hakkında şunları aktardı: “Cerrrahi tedavide, hastanın uyluk iç bölgesinden veya diz kapağındaki kas kirişlerinden faydalanarak oluşturulan greftler ile kadavradan alınan allogreftler kullanılabilir. Ameliyat sonrası hastalar fizyoterapist eşliğinde fizik tedavi ve rehabilitasyon programına alınıyor. Eşlik eden kıkırdak yaralanmaları ise özel yaklaşım gerektirmekte ve rejenerasyonu arttırıcı yöntemlerden kıkırdak nakline kadar uzanan bir yelpazede özel tedavilere ihtiyaç duyulabilmektedir.”
Diz yırtıkları tedavisinde özellikle genç-aktif popülasyonda cerrahi yaklaşımın gerektiğini dile getiren Dr. Üzümcügil, kış sporlarıyla oluşan yaralanmalarda tedavi yaklaşımı hakkında şunları aktardı: “Cerrrahi tedavide, hastanın uyluk iç bölgesinden veya diz kapağındaki kas kirişlerinden faydalanarak oluşturulan greftler ile kadavradan alınan allogreftler kullanılabilir. Ameliyat sonrası hastalar fizyoterapist eşliğinde fizik tedavi ve rehabilitasyon programına alınıyor. Eşlik eden kıkırdak yaralanmaları ise özel yaklaşım gerektirmekte ve rejenerasyonu arttırıcı yöntemlerden kıkırdak nakline kadar uzanan bir yelpazede özel tedavilere ihtiyaç duyulabilmektedir.”
Diz yırtıkları sonrası işe dönüş için 2 - 4 hafta, aktif spor için en erken 6 ay gerekiyor.
EKİPMANLAR KAZADAN KORUYABİLİR
Kayak ayakkabısı gibi ekipmanların kayak yaralanmalarından korunmada önemli rol oynadığına vurgu yapan Dr. Üzümcügil, kış sporlarında kaza ve yaralanma riskini azaltmak için yapılması gerekenleri şu başlıklar altında topladı:
KONDİSYON YETERLİLİĞİ: Kayak öncesi, kayak yapacak kişinin mutlaka aerobik kondisyonun iyi olması gerekiyor. Bu sayede kişi kayak esnasında oluşabilecek yaralanmalardan kendisini koruyabiliyor.
Kayak ayakkabısı gibi ekipmanların kayak yaralanmalarından korunmada önemli rol oynadığına vurgu yapan Dr. Üzümcügil, kış sporlarında kaza ve yaralanma riskini azaltmak için yapılması gerekenleri şu başlıklar altında topladı:
KONDİSYON YETERLİLİĞİ: Kayak öncesi, kayak yapacak kişinin mutlaka aerobik kondisyonun iyi olması gerekiyor. Bu sayede kişi kayak esnasında oluşabilecek yaralanmalardan kendisini koruyabiliyor.
EĞİTİM ŞART: Kayak merkezlerinde birçok pist bulunuyor. Bazıları daha dik ve uzunken bazıları daha kısa olabiliyor. Oluşabilecek yaralanmalara karşı mutlaka kayak yapacak kişi önce eğitim almalı ve sonra piste çıkmalı.
TECRÜBEYE ÖZEL EKİPMAN: Kayak malzemelerinin pahalı ve taşınmasının zahmetli olması nedeniyle çoğu kişi ekipmanları kiralamayı tercih ediyor. Ancak mümkünse kendi ekipmanınız ile kaymanız yaralanmalara karşı korunmanızı sağlar. Çünkü ekipmanlar kişiye özel olmalıdır. Eğer kiralama yöntemini seçiyorsanız, kayak uzunluğunu kayak tecrübenize göre seçmeniz, bağlamalarınızı sürekli denetletmeniz ve ayarı yapılmamış başkalarının kayaklarını kullanmamanız gerekir.
KASKSIZ ÇIKMAYIN: Kafa travmalarını hafifletmek için kask kullanmak hayati önem taşıyor.
KÖTÜ HAVADA KAYMAYIN: Yorgunluk hissedildiğinde muhakkak ara vermek, pistin eğimi-karın sertliği ve insan yoğunluğuna göre hızı ayarlayabilmek, kötü hava koşullarında kaymamak da diğer önlemler olarak sıralanabilir.
TECRÜBEYE ÖZEL EKİPMAN: Kayak malzemelerinin pahalı ve taşınmasının zahmetli olması nedeniyle çoğu kişi ekipmanları kiralamayı tercih ediyor. Ancak mümkünse kendi ekipmanınız ile kaymanız yaralanmalara karşı korunmanızı sağlar. Çünkü ekipmanlar kişiye özel olmalıdır. Eğer kiralama yöntemini seçiyorsanız, kayak uzunluğunu kayak tecrübenize göre seçmeniz, bağlamalarınızı sürekli denetletmeniz ve ayarı yapılmamış başkalarının kayaklarını kullanmamanız gerekir.
KASKSIZ ÇIKMAYIN: Kafa travmalarını hafifletmek için kask kullanmak hayati önem taşıyor.
KÖTÜ HAVADA KAYMAYIN: Yorgunluk hissedildiğinde muhakkak ara vermek, pistin eğimi-karın sertliği ve insan yoğunluğuna göre hızı ayarlayabilmek, kötü hava koşullarında kaymamak da diğer önlemler olarak sıralanabilir.