Çanakkale muharebeleri 20. yüzyılın akışını, dünya siyasal tarihini, ülkelerin kaderini değiştirdi. Ama aynı zamanda, başta bu topraklarda yaşayanlar olmak üzere, dünyanın dört bir yanındaki insanların da geleceğini belirledi. Şimdi o savaştan, bir tarafta birbirinden kıymetli kitaplar, fotoğraflar, belge ve görüntülerin oluşturduğu büyük bir uluslararası literatür var. Diğer tarafta hatıraların, ailelerin, savaştan kalma eşyaların ve aktarılan hafızaların merkezinde “insan”.
Çanakkale denince, 97 yıl önce yaşananları düşününce ve öğrenince, aklımıza ilk gelen kelime “fedakarlık”. Ve bu fedakarlık mertebesinin en yukarısında da Türk askeri duruyor. Bugün ancak ifade etmeye çalışacabileceğimiz, ancak asla tam olarak anlayamayacağımız bir “ruh yüceliği” bu. Ardında yüzlerce, binlerce, kimi yazılmış, çoğu bilinmeyen insan hikayesi var.
Benim Çanakkale hikayem ise, henüz beş yaşındayken 1978 yazında başladı. O gün, ailesiyle yarımadayı ziyaret eden küçük çocuğun eline Alçıtepe köyünde tutuşturulan bir avuç üniforma düğmesi ve şarapnel parçası, ruhumda bir daha asla silinmeyecek bir iz bıraktı. Çanakkale bir daha hayatımdan çıkmadı.
Muharebe alanlarında bulunan her bir şarapnel parçasında, her kurşunda, her seramik parçasında ayrı bir insan hikayesi olduğu gerçeği; bu büyüleyici atmosfer içinde çoğu zaman unutulan askerlerin trajedisi ve onlar için, onların anısına birşeyleri koruma, yaşatma, geleceğe bırakma isteği hiç geçmedi.
Çanakkale denince, 97 yıl önce yaşananları düşününce ve öğrenince, aklımıza ilk gelen kelime “fedakarlık”. Ve bu fedakarlık mertebesinin en yukarısında da Türk askeri duruyor. Bugün ancak ifade etmeye çalışacabileceğimiz, ancak asla tam olarak anlayamayacağımız bir “ruh yüceliği” bu. Ardında yüzlerce, binlerce, kimi yazılmış, çoğu bilinmeyen insan hikayesi var.
Benim Çanakkale hikayem ise, henüz beş yaşındayken 1978 yazında başladı. O gün, ailesiyle yarımadayı ziyaret eden küçük çocuğun eline Alçıtepe köyünde tutuşturulan bir avuç üniforma düğmesi ve şarapnel parçası, ruhumda bir daha asla silinmeyecek bir iz bıraktı. Çanakkale bir daha hayatımdan çıkmadı.
Muharebe alanlarında bulunan her bir şarapnel parçasında, her kurşunda, her seramik parçasında ayrı bir insan hikayesi olduğu gerçeği; bu büyüleyici atmosfer içinde çoğu zaman unutulan askerlerin trajedisi ve onlar için, onların anısına birşeyleri koruma, yaşatma, geleceğe bırakma isteği hiç geçmedi.
Bu yılın başlarında, benim gibi Çanakkale’ye gönül vermiş sevgili kardeşim Özgür, bir internet sitesinden heyecan verici bir obje aldığını söyledi. Açık arttırmaya sunulan, oradan Özgür’e ve ardından benim elime geçen bu hatıra pirinç bir pusulaydı.
Daha önce benzer bir örnek görmemiştim; pusulanın üzerine belli ki sahibi tarafından kazıtılmış bir yazı vardı:
P. D. CASTLE
6th Batt. Essex Regt.
O an için P. D. Castle’ın kim olduğunu bilmiyordum; ancak Essex Alayı, 6. Tabur’u gören ve Anafartalar muharebelerini İngilizce kaynaklardan da okumuş herkes gibi heyecanlandım.
Yazının devamı NTV Tarih Eylül sayısında...
P. D. CASTLE
6th Batt. Essex Regt.
O an için P. D. Castle’ın kim olduğunu bilmiyordum; ancak Essex Alayı, 6. Tabur’u gören ve Anafartalar muharebelerini İngilizce kaynaklardan da okumuş herkes gibi heyecanlandım.
Yazının devamı NTV Tarih Eylül sayısında...