Türkiye-Ermenistan ortak açıklamasının ardından, Türkiye cephesinde, Obama'nın 24 Nisan mesajında 'soykırım' kelimesini kullanmasına yönelik endişe oldukça azalmıştı ve beklenen oldu. Obama 'soykırım' demedi ama o anlama gelen başka ifadeler kullandı. Açıklamada, özellikle Osmanlı İmparatorluğu dönemine ilişkin çok ağır ifadelere yer verildi.
'Soykırım' ifadesi kullanmayan Obama, Ermenice 'Meds Yeghern - Büyük Felaket' derken, açıklamasında ağırlığı Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşmanın gerekliliğine verdi ve ABD'nin bu çabaları destekleyeceğini vurguladı.
Açıklamadaki önemli satır başları şöyle:
Obama açıklamasının başında, 'Bundan 94 yıl önce 20. yüzyılın en büyük kötülüklerinden biri gerçekleşti' dedi.
Obama, 'Her yıl bugün, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1.5 milyon Ermeninin ölüme gönderilmesini ve katledilmesini anıyoruz' ifadesini kullandı.
Ermenice soykırım anlamına gelen 'Meds Yeghern' ya da 'Büyük Felaket'le ilgili 'anılarımızda yaşamalı' diyen Obama, tarihin çözümlenmemesi durumunda bunun bir 'ağırlık' olabileceğini söyledi.
ABD Başkanı, bu konudaki görüşünü defalarca dile getirdiğini ve görüşünün değişmediğini belirtirken, Türk ve Ermeni halklarının şu anki gerçek amacının ilişkileri ileriye götürmek olduğunu vurguladı.
Obama'nın açıklaması ana hatlarıyla, TBMM'de 6 Nisan'da yaptığı konuşmayı andırırken, orada da seçim çalışmaları sırasında 'soykırım'ı tanıyacağı yönündeki sözlerine atıfta bulunmuş ve 'sözlerim kayda geçmiştir' demişti.
Obama, 'genocide - soykırım' keklimesini kullanmazken, ağırlığı, Türkiye ile Ermenistan'ın son açıklamasına verdi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşme sürecini övdü.
Obama, "Türkiye ile Ermenistan barışçı, verimli ve müreffeh bir ilişki oluşturabilir. Türk ve Ermeni halkları, ortak tarihlerini ve ortak insanlıklarını kullanarak birlikte daha güçlü olabilirler" ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak, Obama'nın 24 Nisan mesajında 'genocide - soykırım' yer almazken, Ermenice 'Meds Yeghern - Büyük Felaket' ifadesini kullandı. Obama görüşlerini değişmediğini söyledi ancak çözüm olarak, Türkiye ile Ermenistan'ın ilişkilerini ileriye götürmelerini ve aralarındaki sorunu sona erdirmelerini gösterdi.
Obama'nın 24 Nisan mesajında 'soykırım' yok; ilişki kurma ve normalleşme çağrısı var...
ERMENİLER TEPKİLİ
Öte yandan, Obama'nın açıklaması ABD'li Ermeniler'i memnun etmedi. Amerikan Ermeni Ulusal Kongresi (ANCA) ve Amerika Ermeni Asamblesi (AAA) ABD Başkanı'nı, geçen yıl verdiği sözü tutmamakla suçlandı.
"94 yıl önce, 20. yüzyılın en büyük katliamlarından biri başladı. Her yıl, Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinde 1.5 milyon Ermeni'nin katledilmesi veya ölüme yürümesini anıyoruz.
Ermeni halkı bizim kalplerimizde yaşadığı gibi, 'büyük felaket' de, bizim anılarımızda yaşamalı.
Tarih, çözülmedikçe ağır bir yük olabilir.
1915'in korkunç olayları insanoğlunun kendi türüne insani olmayan tutumunun karanlık olasılığını hatırlatıyor ve geçmişi gözden geçirmenin uzlaşma yönünde kuvvetli bir vaadi de içinde barındırıyor.
Türk ve Ermeni halklarının, bu acılı tarih üzerinde dürüst, açık ve yapıcı bir biçimde çalışılması çabalarını kuvvetle destekliyorum. Ermeniler ve Türkler arasında ve Türkiye içinde cesur ve önemli diyaloglar gerçekleştiriliyor. Aynı zamanda Türkiye ile Ermenistan'ın ikili ilişkilerini normalleştirme çabalarını kuvvetle destekliyorum.
İsviçre'nin gözetimi altında iki hükümet, bir çerçeve ve ilişkilerin normalleştirilmesine yönelik yol haritasında anlaştılar. Bu ilerlemeyi takdir ediyorum ve iki hükümete de sözlerini yerine getirmeleri çağrısında bulunuyorum.
Ermenistan ve Türkiye birlikte barışçı, üretken ve refah içinde bir ilişki kurabilir. Birlikte, Ermeni ve Türk halkları, kendi ortak tarihlerini kabul edip, ortak insanlıklarını kabul ettikleri zaman daha güçlü olacaklardır. Hiçbir şey, 'büyük felaket' ile kaybedilenleri geri getiremez.
Ermeniler son 94 yılda dinamizm, dayanıklılık ve yetenekleri sayesinde, kendilerini yok etmeye çalışanlara karşı direndi. ABD de, 1915'ten sonra bu ülkeye göç eden Ermeni asıllı Amerikalılar'ın topluma yaptığı katkılarla zenginleşti.
Bugün, dostluk, dayanışma ve derin saygı duygularıyla her yerdeki Ermeniler'in yanında duruyorum.
Türkiye'deki konuşmamda da 1915 olaylarına ilişkin görüşlerimi tutarlı bir biçimde ifade ettim ve bu tarihe ilişkin görüşüm değişmedi. Ben gerçeklerin tam, samimi ve adil olarak ortaya çıkarılmasıyla ilgileniyorum."
- Etiketler :
- Haberler
