ABD'de konut balonunun patlamasıyla Temmuz 2007'de başlayan kriz önce finansal piyasalarda etkisini gösterdi. Daha sonra kredi krizine dönüştü ve ekonomileri vurmaya başladı.
Otomotiv sektörü ise krizden payına düşeni 2008'in ortalarında almaya başladı. Dünya otomotiv endüstrisinin başkenti olan ABD'nin yanısıra Avrupa ve Japonya'daki otomotiv şirketleri de krizden yara aldı.
Ancak krizin kendini göstermesi önceki yıllara dayanıyor. 2003-2008 yılları arasında petrol fiyatlarının artışına bağlı olarak otomobil yakıtları da günden güne zamlandı. Bu nedenle ağırlıklı olarak büyük araçların kullanıldığı ABD'de satışlarda düşüş yaşanmaya başladı.
Bu, sektör için ilk işaretti ancak 2008'e gelindiğinde durum daha da kritikleşti. Dünyayı sarmaya başlayan kriz hammadde fiyatları üzerinde baskı yaratıyordu. Avrupalı ve özellikle Japon otomotiv üreticilerinin pazardaki etkinliğinin günden güne artması otomotiv kenti Detroit'te çanların çalmaya başladığını gösteriyordu.
2009 başına gelindiğinde dünyanın önde gelen otomotiv şirketleri küresel daralma rüzgarını şiddetli bir şekilde hissetmeye başladı. Kuzey Amerika, Asya ve Avrupalı otomotiv şirketlerinin satışlarında çift haneli düşüşler dikkat çekti.
Aralarında üç büyüklerin (General Motors, Chrysler ve Ford) ve Toyota'nın da yer aldığı birçok şirket büyük indirimler, işten çıkarmalar ve üretim kısıntısı yapmak zorunda kaldı. Hatta Hyundai işlerini kaybetmeleri durumunda satılan otomobili geri alma taahhüdünde bile bulundu.
İKİ DEV İÇİN YOLUN SONU
Otomotiv sektörünün kalbi olan Detroit'in iki büyük şirketi için kriz, yolun sonu oldu. General Motors ve Chrysler iflas korumaya başvurmak zorunda kaldı. Ford, kriz sürecini devletten yardım almadan atlatacağını açıkladı.
ABD otomotiv sektöründe 2009'un ilk aylarında üretimde sert düşüşler yaşandı. Mart sonu itibariyle ülkedeki toplam motorlu araç üretimi yıllık bazda 5 milyon oldu. Bu, bir önceki yıla göre 4 milyon daha düşük bir rakama işaret ediyor. Otomobil üretimi, Ocak'ta yüzde 65.5 düşerken, yıllık bazda düşüş oranı yüzde 55.5 olarak gerçekleşti. ABD'de otomotiv sektörünün toplam cirosu geçen yıl yüzde 2.5 düşüşle 96.2 milyar dolar oldu. Bu tutarın 2009'da daha da büyük bir düşüş gerçekleştirmesi bekleniyor.
TOYOTA ZARARLA TANIŞTI
Yüksek benzin fyiatları ve ABD ekonomisinde yaşanan kriz 2008 yazında Asyalı otomotiv üreticilerinin de etkilenmesine de neden oldu. GM'in 77 yıllık liderliğine son vererek dünyanın en büyük otomotiv şirketi olan Toyota'nın satışlarında yüzde 10'u aşan düşüşler oldu.
Toyota, 31 Mart 2009 tarihinde sona eren mali yılda 4.4 milyar dolar (437 milyar yen) zarar etti. Bu şirketin tarihinde bir mali yılda gördüğü ilk zarar olarak belirlendi. Toyota'nın Mart 2010'da sona erecek mali yılda da 5.5 milyar dolar zarar etmesi bekleniyor.
Japonya'nın ikinci büyük otomotiv şirketi Suzuki, düşen talebe bağlı olarak üretimini 30 bin birim azalttı. Ülkenin bir diğer büyük otomotiv üreticisi Nissan da yılın ilk beş ayında üretimini 80 bin düşürme kararı aldı.
OPEL İFLASIN EŞİĞİNDEN DÖNDÜ
Avrupa otomotiv sektörünün krizde en çok konuşulan şirketi Opel oldu. General Motors'un Avrupa birimi bünyesinde yer alan Opel'in zor durumu günlerce gündemdeki yerini korudu.
Uzun süren görüşmelere hafta sonunda nokta konuldu.
Alman hükümeti, kriz nedeniyle iflasın eşiğinde bulunan Opel şirketinin Avusturya ve Kanada ortaklığıyla kurulan Magna şirketi tarafından devralınması konusunda anlaşma sağladı.
Bu kapsamda Almanya, Opel'i desteklemek amacıyla konsorsiyumda yer alan Magna'ya 1.5 milyar Euro kredi verilmesini kararlaştırıldı. Krediyle Opel'in daha önce GM'den ayrılması sağlanacak.
Opel'i alarak dünyanın önde gelen üreticileri arasında yer almayı hedefleyen İtalyan otomotiv şirketi Fiat, Chrysler'in yüzde 20 hissesini aldı.
DEV BİRLEŞME ASKIYA ALINDI
Otomotiv sektöründe dev birleşme görüşmesi de yaşandı. Alman otomobil üreticisi Volkswagen ile Porsche arasında yürütülen birleşme görüşmeleri askıya alındı.
İki şirket, Mayıs başlarında birleşme konusunda uzlaşmış ve 10 markanın bağımsız kalmasını kararlaştırmıştı. Porsche müzakerelerin süreceğini duyurdu.
KAN KAYBI SÜRÜYOR
Peki şirketlerin son durumu ne? Nisan ayındaki veriler otomotiv sektörünün virajı alabilmesi için zamanı olduğunu gösteriyor.
Nisan ayında General Motors'un satışları yüzde 33.1, Ford'un yüzde 31.3, Chrysler'in yüzde 48.1, Toyota'nın yüzde 41.9, Nissan'ın yüzde 37.8, Hyundai'nin yüzde 13.6, Mercedes-Benz'in yüzde -28.2, Volkswagen'in yüzde 25.1, BMW'nin yüzde 41.3 düşüş kaydetti.
Küresel ekonomide toparlanma işaretlerinin gelmesiyle birlikte otomotiv şirketlerinin de yavaş yavaş gaza basması bekleniyor.
- Etiketler :
- Haberler
