NASA, Plüton'daki büyük keşfi açıkladı

NASA, bugün uzay aracı "New Horizons" (Yeni Ufuklar) tarafından çekilen Plüton'un yeni fotoğraflarını yayımladı.

• 1

  NASA, bugün uzay aracı "New Horizons" (Yeni Ufuklar) tarafından çekilen Plüton'un yeni fotoğraflarını yayımladı.

• 2

  "New Horizons" ekip lideri bilim adamı Dr. Alan Stern yaptığı açıklamada, Plüton'daki mavi gökyüzünün "göz kamaştırıcı" olduğunu ifade etti.

• 3

  Stern, gezegendeki mavi gökyüzünün, etrafındaki puslu katmanın büyüklüğü ve yapısı hakkında bilgi verebileceğini söyledi. 

   
  
  

• 4

  Fotoğraflarda ayrıca gezegenin yüzeyinde çok sayıda buz parçacıklarının bulunduğu görülüyor. 

• 5

  Plüton'un daha önce yayımlanan fotoğraflarında gezegenin yüzeyinde kum tepecikleri olduğu sanılan yükseltiler, vadiler, yüzen buz kütleleri ve etrafında puslu bir katman görülmüştü. 
   
  
  

• 6

  Araştırmacılar, Plüton'da dağ benzeri yapıların bulunduğunu ve buzlarla kaplı dağların 3 bin 400 metrelik yüksekliğe sahip olduğunu açıklamıştı. Dağların yaşının 100 milyon yıldan daha genç olduğunu tahmin eden araştırmacılar, "Bu da cüce gezegenin jeolojik olarak aktif olduğunu gösteriyor" değerlendirmesi yapmıştı. 
   
  
  

• 7

  Güneş Sistemi'ndeki yolculuğuna 19 Ocak 2006'da Florida'daki Cape Canaveral uzay üssünden fırlatılarak başlayan "New Horizons", 9 yıl 6 aydır görev yapıyor. "New Horizons", Plüton dışında uyduları Charon, Styx, Nix, Kerberos ve Hydra'da da keşiflerde bulunuyor.

• 8

  Mars'ta hayat aranıyor

  NASA benzer bir açıklamayı geçtiğimiz günlerde Mars için yapmıştı. Uzmanlar Mars’ta sıvı halde suyun varlığını kanıtladı. Bu bilgi, Kızıl Gezegen'de yıllardır devam eden hayat arayışında dönem noktası anlamına geliyor. Yeryüzündeki benzer koşullarla paralellikler kuruluyor.

• 9

  Su, sıcak mevsimlerde muhtemelen Mars’ın yüzeyindeki dağ yamaçlarından akarak ardında koyu çizgiler bırakıyor. ABD’li bilim insanları böylece Mars’ta ilk kez sıvı halde ve hala varolan su buldular. 

• 10

  Horwitz kraterinde görüldüğü üzere söz konusu koyu çizgiler yaklaşık beş metre genişliğinde ve yüzlerce metre uzunluğunda. Ancak muhtemelen su içilmez durumda. İçinde magnezyum perklorat gibi pek çok çözünmüş tuz var. Esasen aşağı doğru suyla birlikte akan tuz kütlesi. 

   

• 11

  Garni kraterinde açıkca görüldüğü gibi son zamanlarda tuzlu su kütlesi bu şekilde aşağı akıyordu. Tuz suyun donma noktasını düşürüyor. Böylece Mars’taki ısı sıfırın altına düşene kadar su gezegen yüzeyinde akışkan halde kalıyor. Ancak çizgiler sadece yazın meydana geliyor. Görünüşe göre su gerçekten soğuk olan Mars kışlarında donuyor. 

• 12

  ABD’li bilim insanları Mars’ın yörüngesindeki NASA’nın Mars Mars Yörünge Keşif Aracı'nın "Reconnaissance Orbiter (MRO)" görüntü ve verilerini analiz ettiler. Dağ yamaçlarındaki çizgiler uzun süredir biliniyordu. Araştırmacılar şimdi özel bir ölçüm cihazıyla burada tuz olduğunu keşfettiler. 300 kilometre irtifada bunu yapmak kolay değil! 

• 13

  Bir süredir bilim insanları Mars’ta hala su olduğunu düşünüyordu. Bir zamanlar Kızıl Gezegen’in yüzeyi büyük su kütleleriyle kaplıydı. Hatta gerçek bir okyanus vardı. Ancak büyük bir bölümü donmuş halde.

• 14

  Mars'taki su ne anlama geliyor?
  
  Mars'ta su bulunmasıyla Kızıl Gezegen'i keşfetme maceramızda yeni bir dönemin açıldığını söylemek çok çekici geliyor. 
   
  Mars'a adım atan ilk insanların bu tuzlu su akıntılarından birinin dibine yerleşeceğini ve bundan taptaze içme suyu üreteceğini düşünebilirsiniz. Hatta belki de mikroplara ev sahipliği yapma ihtimali olan nemli Mars kuytularında yaşam da bulacaklar.

• 15

  Fakat gerçeklik temkinli olmayı gerektiriyor. Akan su bulmak yaşam bulmakla aynı şey değil. Şimdilik bilim insanları suyun nereden geldiğini veya bu sızan suyun kimyasının yaşamı desteklemeye elverişli olup olmadığını bilmiyor. Ve ne yazık ki bu gizemleri çözmek için oraya gitmemiz de epey vakit alacak gibi duruyor.

• 16

  "Hemen şimdi bir uzay aracını tertemiz yapıp Mars'a bir yüzey aracı göndermek çok kolay değil," diyor Caltech'te gezegen jeoloğu olan Bethany Ehlmann. Ehlmann'ın bahsettiği temizlik, Dünya'dan uzay araçlarıyla Mars'a ulaşıp Kızıl Gezegen'in yüzeyine bulaşmasından endişe edilen mikroplara karşı yapılacak bir temizlik.

• 17

  Ancak tabii ki heyecanlanmak için de nedenler var. "Bu mevsimsel sızıntılar dünya dışı yaşam arayışında bakılabilecek en iyi yer muhtemelen," diyor Ehlmann.  
  

• 18

  YAŞAM İHTİMALİ OLABİLİR Mİ? 
   
  Bilim insanları şimdilik şu kadarını biliyor: Analizler gösteriyor ki Mars'ın yamaçlarında yaz mevsimlerinde oluşan gizemli çizgiler, gezegenin yüzeyinde akan sıvı su tarafından oluşturuluyor. Bu tuzlu su kimyasal tepkimeleri, hatta yaşamı bile destekliyor olabilir.

• 19

  Mars'ın çevresindeki yörünge aracı Reconnaissance'ın HiRISE kamerası tarafından çekilen fotoğrafta görülen çizgiler, en az Mars'ın kendisi kadar güzel. Fakat güzellikleri bir yana, bu çizgiler gürül gürül bir akıntıdan ziyade bir sızıntıdan ibaret. 

• 20

  Bir yeraltı akiferi veya daha sıcak aylarda eriyen ve Mars yamaçlarından akan yüzey altı buz kütlesi tarafından besleniyor olabilirler.  
   
  
   
  

• 21

  Olasılık dışı olmasalar da –Mars yüzeyinin altında buz kütlelerinin varlığını biliyoruz– bilim insanlarının aklına daha çok yatan bir senaryo daha var: Su atmosferden geliyor. Eğer bu doğruysa, yüzeyde bulunan su değerlendirmesi çok daha zor bir kaynak haline gelecek.  
   
  
  

• 22

  Atmosferdeki bu su nasıl koyu renkli çizgilere dönüşüyor olabilir? Mars'ta –tıpkı Dünya'da olduğu gibi– yüzeydeki tuz atmosferdeki su buharını emip kristal yapısının içine hapsedebiliyor. İyice ıslanan kristaller daha sonra ısındıklarında çözülüyorlar. Sıvı haldeki karışım yer çekimine yenik düşüyor ve Mars yamaçlarından yavaş yavaş aşağı akıyor.