Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulunun verdiği rapora dayandırılarak William Burroughs’un yazdığı ve Süha Sertabiboğlu tarafından dilimize çevrilen Yumuşak Makine adlı kitabın ilk duruşması bugün Sultanahmet Adliyesi 2. Asliye Ceza duruşma salonunda görüldü.
Türkiye Yayıncılar Birliği, Çevirmenler Birliği (Çevbir), Çeviri Derneği (Çev-Der), Ayrıntı Yayınları, Altıkırkbeş Yayınları, PEN Türkiye, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, okurlar, yerli ve yabancı basının izlediği dava 11.10.2011 tarihine ertelendi.
“Sanık” sıfatıyla yargılanan kitabın çevirmeni Süha Sertabiboğlu ve yayıncısı İrfan Sancı yazılı savunmalarının dışında yaptıkları konuşmalarda Beat Kuşağının ve yazarın edebi niteliğini vurguladı.
Sertabiboğlu; kitabın yabancı bir yazara ait olduğu ve görevinin aslına uygun çevirmek olduğunu, yazarın dünyaca tanındığı ve kitapların anti-edebiyat metni olarak İngilizce Filoloji bölümlerinde ders kitabı olarak okutulduğunu belirtti. Kendisine yüklenen “porno çevirmeni” sıfatını kabul etmeyen Sertabiboğlu “Ben porno çevirmeni değil edebiyat çevirmeniyim, alışılmışın dışında bir üslup benimsediği için bir kitabın müstehcen olarak yargılanmasını doğru bulmuyorum,” dedi.
Sancı ise “Burada yayıncısı, çevirmeni ve yazarı değil bir kuşak, Beat Kuşağı yargılanmaktadır ve Beat Kuşağını yargılamak da Türk yargısına düşmez,” diyerek başladığı konuşmasında, Kuşağın 1950’lerde Amerika’da çıktıkları sosyal ve politik ortama vurgu yaparak, 50 yıl sonra Türkiye’de yargılamanın anlamsızlığına değindi: “Beat kuşağı 2. Dünya Savaşı sonrası muhafazakar-burjuva Amerikan toplumu ve yaşantısına karşı çıktı. Burroughs da bu üçleme de aynı şeyi edebiyata taşıyarak, yerleşik edebiyat kalıplarına saldırdı. Kitabın içinden çıktığı toplumsal ve politik ortamdan koparılması kadar, yerleşik kalıplara uymadığı için yargılanması da bu yüzden tuhaf.”
Kitabın ön kapak görselinden arka kapağına kadar yetişkinler için hazırlanan bir kitap olduğunun aşikar olduğunu ve çocuklara zararlı diyerek yargılamanın mümkün olamayacağını belirten Sancı “TCK 226/7 maddesi edebi ve bilimsel eserleri kapsam dışında bırakmasına rağmen iddianamede hem edebi eser denilmektedir hem de müstehcenlikle suçlanmaktadır, Yargıtay’ın 1996 yılında bile daha ileri kararları vardır, yasaya göre pornografik olması için cinsel duyguları tahrik gibi bir kasıt ve okuyucu üzerinde böyle bir etkisinin olması gerekmektedir, halbuki metin içinden çıktığı topluma ve onun ikiyüzlü ahlakına karşı yazılmış edebi ve aynı zamanda politik bir metindir, müstehcenlik suçlamasını kesinlikle kabul etmiyorum,” dedi.
Sancı ve Sertabiboğlu Muzır Kurulun verdiği rapora katılmadıklarını ve geçersiz olduğunu belirttiler. Avukatlar ise “Savcılık iddianamesinde hem eserin edebi olduğunu hem de müstehcen hatta pornografik olduğunu belirtmiştir, bu iki unsurun yan yana gelmesi mümkün değildir, atılan suç unsuru oluşmamıştır,” diyerek Savcılık iddianamesinin kendi içinde olduğu gibi dayanak olarak sunduğu Kurul raporuyla çeliştiğini de vurgu yaptılar. Muzır Kurulun raporunun hepsi değil “kes-yapıştır tekniğiyle” bir kısmı alıntılandığını, rapora göre yargılanmasının mümkün olmadığını savundular.
Mahkeme sırasında İrfan Sancı ve Süha Sertabiboğlu’nun ifadelerinin mahkeme tutanağına geçirilmesinde sık sık zorluk yaşandığı ilgi çekti. Özellikle “pornografi” ve “porno” ısrarla “müstehcenlik” olarak geçirilirken, “beat kuşağı” yerine “bir kuşak” ifadesinin yer alması da avukatların müdahalesiyle düzeltildi. Bununla birlikte, sanıkların Burroughs, Beat Kuşağı ve kitap üzerine yaptıkları açıklamalar çoğunlukla göz ardı edilmesi, açıklamaların kayda geçirilmekte zorlanılması, “sanık suçu kabul etmemektedir” tarzında özetlenmesi edebiyatın mahkemelere taşınmasının yersizliğini gösterir nitelikteydi.
Türkiye Yayıncılar Birliği, Çevirmenler Birliği (Çevbir), Çeviri Derneği (Çev-Der), Ayrıntı Yayınları, Altıkırkbeş Yayınları, PEN Türkiye, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, okurlar, yerli ve yabancı basının izlediği dava 11.10.2011 tarihine ertelendi.
“Sanık” sıfatıyla yargılanan kitabın çevirmeni Süha Sertabiboğlu ve yayıncısı İrfan Sancı yazılı savunmalarının dışında yaptıkları konuşmalarda Beat Kuşağının ve yazarın edebi niteliğini vurguladı.
Sertabiboğlu; kitabın yabancı bir yazara ait olduğu ve görevinin aslına uygun çevirmek olduğunu, yazarın dünyaca tanındığı ve kitapların anti-edebiyat metni olarak İngilizce Filoloji bölümlerinde ders kitabı olarak okutulduğunu belirtti. Kendisine yüklenen “porno çevirmeni” sıfatını kabul etmeyen Sertabiboğlu “Ben porno çevirmeni değil edebiyat çevirmeniyim, alışılmışın dışında bir üslup benimsediği için bir kitabın müstehcen olarak yargılanmasını doğru bulmuyorum,” dedi.
Sancı ise “Burada yayıncısı, çevirmeni ve yazarı değil bir kuşak, Beat Kuşağı yargılanmaktadır ve Beat Kuşağını yargılamak da Türk yargısına düşmez,” diyerek başladığı konuşmasında, Kuşağın 1950’lerde Amerika’da çıktıkları sosyal ve politik ortama vurgu yaparak, 50 yıl sonra Türkiye’de yargılamanın anlamsızlığına değindi: “Beat kuşağı 2. Dünya Savaşı sonrası muhafazakar-burjuva Amerikan toplumu ve yaşantısına karşı çıktı. Burroughs da bu üçleme de aynı şeyi edebiyata taşıyarak, yerleşik edebiyat kalıplarına saldırdı. Kitabın içinden çıktığı toplumsal ve politik ortamdan koparılması kadar, yerleşik kalıplara uymadığı için yargılanması da bu yüzden tuhaf.”
Kitabın ön kapak görselinden arka kapağına kadar yetişkinler için hazırlanan bir kitap olduğunun aşikar olduğunu ve çocuklara zararlı diyerek yargılamanın mümkün olamayacağını belirten Sancı “TCK 226/7 maddesi edebi ve bilimsel eserleri kapsam dışında bırakmasına rağmen iddianamede hem edebi eser denilmektedir hem de müstehcenlikle suçlanmaktadır, Yargıtay’ın 1996 yılında bile daha ileri kararları vardır, yasaya göre pornografik olması için cinsel duyguları tahrik gibi bir kasıt ve okuyucu üzerinde böyle bir etkisinin olması gerekmektedir, halbuki metin içinden çıktığı topluma ve onun ikiyüzlü ahlakına karşı yazılmış edebi ve aynı zamanda politik bir metindir, müstehcenlik suçlamasını kesinlikle kabul etmiyorum,” dedi.
Sancı ve Sertabiboğlu Muzır Kurulun verdiği rapora katılmadıklarını ve geçersiz olduğunu belirttiler. Avukatlar ise “Savcılık iddianamesinde hem eserin edebi olduğunu hem de müstehcen hatta pornografik olduğunu belirtmiştir, bu iki unsurun yan yana gelmesi mümkün değildir, atılan suç unsuru oluşmamıştır,” diyerek Savcılık iddianamesinin kendi içinde olduğu gibi dayanak olarak sunduğu Kurul raporuyla çeliştiğini de vurgu yaptılar. Muzır Kurulun raporunun hepsi değil “kes-yapıştır tekniğiyle” bir kısmı alıntılandığını, rapora göre yargılanmasının mümkün olmadığını savundular.
Mahkeme sırasında İrfan Sancı ve Süha Sertabiboğlu’nun ifadelerinin mahkeme tutanağına geçirilmesinde sık sık zorluk yaşandığı ilgi çekti. Özellikle “pornografi” ve “porno” ısrarla “müstehcenlik” olarak geçirilirken, “beat kuşağı” yerine “bir kuşak” ifadesinin yer alması da avukatların müdahalesiyle düzeltildi. Bununla birlikte, sanıkların Burroughs, Beat Kuşağı ve kitap üzerine yaptıkları açıklamalar çoğunlukla göz ardı edilmesi, açıklamaların kayda geçirilmekte zorlanılması, “sanık suçu kabul etmemektedir” tarzında özetlenmesi edebiyatın mahkemelere taşınmasının yersizliğini gösterir nitelikteydi.