Türkiye-Suriye sınırındaki mayınlı arazilerin temizlenmesini öngören kanun tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Yaklaşık 1 aydır TBMM Genel Kurulu'nu meşgul eden tasarı 255 oyla kabul edildi.
Yaklaşık 1 aydır TBMM Genel Kurulu'nu meşgul eden tasarı 255 oyla kabul edildi.
İlişkili Haberler
Muhalefetin engelleme taktikleri çalışmaları uzatırken, zaman zaman sert tartışmaların yaşandığı Genel Kurul'un mayın mesaisi yaklaşık 15 saat sürdü.
Yasayı 'ihanet' ve 'peşkeş' yasası olarak niteleyen muhalefet, mayın temizleme işiyle, toprakların kullanımının ve yap-işlet-devret modelinin birbirinden ayrılmasını istedi. Buna rağmen, tasarı Hükümet'in istediği şekilde Genel Kurul'dan çıktı.
Genel Kurul'da yeniden görüşülen tasarının tartışmalı ikinci maddesinde Hükümet'in dediği oldu. Bu madde, Hükümet'in verdiği önerge doğrultusunda değiştirilerek kabul edildi.
Buna göre, mayın temizleme işini öncelikle Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak. Bu yol gerçekleşmezse Maliye Bakanlığı hizmet satın alacak. Bu iki seçeneğin yaşama geçmemesi durumunda ise, mayınlı araziler tarımsal faaliyetlerde kullanılması karşılığında ihale edilebilecek.
GERGİN ANLAR YAŞANDI
MHP Milletvekili Şenol Bal'ın AKP milletvekillerine 'karartılmış ve bastırılmış vicdanlarınızın sesini duyun' demesi ortamı elektiriklendirdi.
MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ile CHP'li Nur Serter'in tasarıyı 'ihanet' tasarısı olarak nitelemesi de tansiyonu yükseltti.
UZUN MESAİ SONUNDA KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulu, dün saat 11.00'de açıldı, birleşimi yönetmek üzere kürsüye TBMM Başkanı Köksal Toptan çıktı.
AK Parti, CHP, MHP ve DTP, Danışma Kurulu'nda uzlaşma sağlanamadığı için ayrı ayrı grup önerisi getirince, mayınlı arazilerin temizlenmesine ilişkin yasanın görüşmelerine saat 17.00'de geçildi. Yasanın son 2 maddesi ile tekriri müzakere nedeniyle 2. maddesi üzerindeki son günkü görüşmeler, yaklaşık 9 saat sürdü.
Zaman zaman tartışmaların yaşandığı Genel Kurul'da, TBMM Başkanı Toptan milletvekillerini uyarmak durumunda kaldı. 3 madde üzerinde 7'şer önerge verildi, muhalefet milletvekilleri sık sık yoklama talebinde bulundu.
Yasanın görüşmelerini, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de izledi.
Yasa 255 oyla kabul edilirken, 91 milletvekili ret oyu kullandı. TBMM Başkanı Köksal Toptan, grup başkanvekillerine ve görüşmeleri takip eden milletvekillerine teşekkür ederek, birleşimi bugün saat 11.00'de toplanmak üzere kapattı.
TBMM Genel Kurulu'nda, Suriye sınırındaki mayınlı arazilerin temizlenmesini öngören kanun tasarısının yeniden görüşülen 2. maddesi üzerinde AK Parti'nin verdiği önerge kabul edildi.
Buna göre mayın temizleme işini, öncelikli olarak Milli Savunma Bakanlığı yaptıracak; bu usulle gerçekleşmezse, Maliye Bakanlığı devreye girecek ve hizmet satın alarak yaptıracak.
Milli Savunma Bakanlığı'nca mayın temizleme; Kamu İhale Kanununa tabi olmayan; savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarıyla ilişkili olduğuna veya gizlilik içinde yürütülmesi gerektiğine ilgili bakanlıkça karar verilen, mevzuatı uyarınca sözleşmenin yürütülmesinde özel güvenlik önlemleri alınması gereken veya devlet güvenliğine ilişkin temel menfaatlerin korunmasını gerektiren durumlarla ilgili mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin Kamu İhale Kanunu'nun istisna hükmüne göre yaptırılacak.
Mayın temizleme bu usulle olmazsa Kamu İhale Kanuna göre Maliye Bakanlığı'nca hizmet satın alınarak yaptırılacak. Mayından temizlenen alanlardaki Hazine taşınmazlarının tasarrufu, Maliye Bakanlığı'na geçecek. Maliye Bakanlığı, ihale komisyonlarının oluşum ve çalışmasına ilişkin usulleri, esasları belirleyecek.
Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Maliye, Tarım ve Köyişleri bakanlıkları temsilcilerinden oluşacak ortak komisyon, yapılacak işin muayene ve kabulünün yanı sıra ihale şartnamesini de hazırlayacak. Komisyonların görevleri ve çalışmasına ilişkin usulleri bu komisyonca belirlenecek.
3. ALTERNATİF
Mayın temizleme bu iki usulle de olmazsa; Devlet İhale ve Kamu İhale kanunlarına tabi olmadan, Hazineye ait ya da Maliye Bakanlığınca idare edilen mayından temizlenecek alanlar ile müstakil kullanılamayan ve bu taşınmazlarla bütünlük oluşturan Hazineye ait diğer taşınmazların, tarımsal faaliyetlerde kullandırılması karşılığında ihale edilecek. Mayın temizleme ihalesi, kullanım süresinden en fazla indirimi teklif edene verilecek.
Ayrıca, söz konusu alanda bulunan ve diğer kamu kurum, kuruluşlarına ait olan taşınmazlar da aynı yöntemle Maliye Bakanlığı'nca ihale edilecek.
Mayınlı alanda bulunan, Bakanlar Kurulu kararı gereğince belirlenen askeri yasak bölge ile sınır hattı boyunca kurulacak sınır fiziki güvenlik sistemi için ihtiyaç duyulacak alanlar, temizletilecek ancak yüklenicinin kullanımına bırakılamayacak. Bu düzenlemenin uygulanması halinde, ihale komisyonlarının oluşumu ve çalışma esaslarını Maliye Bakanlığı belirleyecek.
İhale şartnamesinin hazırlanması, yapılacak işin muayene ve kabulü, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı temsilcilerinden oluşan ortak bir komisyonca yapılacak.
İhaleyi yapan bakanlık gerekli gördüğü hallerde, taşınmazları bir bütün olarak ya da kısımlara ayırmak suretiyle ihale edebilecek. Kanunun uygulanmasına ilişkin bilgi, belge, teknik personel gibi talepler, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca acilen karşılanacak.
Temizlenecek mayınlı alanların öncelik sırası, Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma, Dışişleri ve Maliye bakanlıklarının mutabakatı ile belirlenecek.
44 YILLIĞINA KULLANDIRMA
Maliye Bakanlığınca yapılacak kullanım karşılığı temizleme ihalesinde mayınlar, taşınmazların yükleniciye tesliminden itibaren 5 yıl içinde temizlenecek.
Taşınmazların temizleme karşılığı tarımsal faaliyetlerde kullanıldırılması süresi ise kabul işlemlerinin yapılmasından itibaren 44 yılı geçmeyecek.
Maliye Bakanlığı, mayın temizleme işi ve ihalesi için Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın danışmanlık hizmeti alabilecek.
Yasa tasarısının 'ihale işlemleri'ni düzenleyen 2. maddesi, tekriri müzakere sonrasında değiştirilerek kabul edildi.
Madde üzerinde konuşan CHP İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek, mayınları temizleyen tek ülkenin Türkiye olmadığını belirterek, Suriye'de kalan arazilerdeki mayınların temizlendiğini ve tarıma açıldığını anlattı. Suriye'nin, bütçesi ve sahip olduğu olanaklar açısından Türkiye'den daha zengin bir ülke olmadığını ifade eden Özyürek, ''Onlar yapmış, ama biz yapamamışız'' dedi.
AK Parti'nin, madde üzerindeki değişiklik önergesinin 'aldatmacadan ibaret olduğunu' ileri süren Özyürek, ''Önergede, 'Milli Savunma Bakanlığı mayınları temizletecek, o yapamazsa Maliye Bakanlığı yapacak' diyor. Hükümet bir bütün değil mi? Yetkiyi verirseniz ister Milli Savunma, ister Maliye Bakanlığı hangi yolla olursa olsun bunu temizletir.
Sizin kafanızın arkasındaki esas formül, burayı temizletmek ve bunu temizleyen firmaya da işletmesini vermektir. Eğer siz gerçekten mayınları temizletmek istiyorsanız, 'Milli Savunma veya Maliye Bakanlığı temizler, daha sonra tasarruf konusunu halleder' diyeceksiniz. Burada noktayı koymalısınız. Hem Meclisi, hem milleti kandırıyorsunuz. Muhalefet bunu kabul etmediğinde kıyamet kopuyor. Okuması yazması olan herkes görür ki bu, adrese teslim bir ihaledir. Dünyanın neresinde mayınları temizleyen firmaya, o toprakları işletme hakkı verilmiştir. Bir tek örnek gösteremezsiniz. O zaman akıllara, bunun hangi firma olduğu geliyor. Konuşulduğu gibi bir İsrail firması gelecek, siz gene seyredeceksiniz.
Bu topraklar, o bölgede yaşayan insanlarındır. Onların elinden aldığınız toprakları, tarıma açıp üretim yapacaksanız ama onları yok sayamazsınız. O insanları işin içine katmadan, ellerinden alınmış topraklarını kendilerine vermeden bu toprakları Amerikan, İsrail ya da İngiliz firmasına veremezsiniz. Mızrak çuvala sığmaz. AKP'nin niyeti deşifre olmuştur.
Rahatsızlığınız esas buradan gelmektedir. Olayı karambole getirip, kamuoyunu uyutarak, Meclisten kaçırarak, adrese teslim ihale yapabilir miyiz arayışı muhalefet tarafından ortaya konulmuş, halka anlatılmıştır, kamuoyu, oynanmak istenen oyunu görmüştür, oyun bozulmuştur'' şeklinde konuştu.
''GENELKURMAYIN İSTEDİĞİ PARA VERİLMEDİ''
AK Parti Grup Başkanvekili Bekir Bozdağ, madde üzerindeki konuşmasında, Genelkurmay Başkanlığı'nın 2001 ve 2002 yıllarında mayınların temizlenmesi konusunda istediği ödeneğin Hükümet tarafından verilmediğini savunarak, ''Biz 2003 yılında verdik'' dedi.
Bozdağ'ın sözlerine itiraz eden MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, mayın temizleme konusunda Genelkurmay Başkanlığının 2001'deki talebine Hükümetin yanıt vermediğinin doğru olmadığını belirterek, iktidarın milleti doğru bilgilendirmesi gerektiğini söyledi. Bozdağ'ın iddiasını ispatlamak zorunda olduğunu kaydeden Şandır, konuyla ilgili olarak Genelkurmay Başkanlığı'nın yazısını göstererek, ''Talep edilen paranın 17 milyon dolarının tahsis edildiğini'' ifade etti. Şandır, ''Söylediğiniz iftiradır, size iade ediyorum'' dedi.
Genel Kurul'da maddenin görüşmeleri sürerken, AK Parti ve CHP'li milletvekilleri arasında tartışma çıktı. CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk'ün, AK Parti Düzce Milletvekili Metin Kaşıkoğlu'nun oturduğu yere yürümesi, araya giren milletvekilleri tarafından engellendi. Öztürk'ün, Kaşıkoğlu'nu kastederek, ''Bir milletvekilimize sarhoş diyor. Bize hakaret edilmesine göz yumuyorsunuz'' demesine, birleşimi yöneten Meclis Başkanı Köksal Toptan, ''Söylemişse ayıp etmiş, kimseye hakaret ettirmem'' diyerek, milletvekillerini uyardı. Tartışma, Kaşıkoğlu'nun Genel Kurul'dan çıkması üzerine sona erdi.
''GÜVENİM YÜZDE 100''
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de son düzenlemeyle kuşkuları gidermeye çalıştıklarını ifade etti. İhalenin her aşamasında Milli Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı'nın bulunduğuna işaret eden Şimşek, ''Memleketin bu birimlerine benim güvenim yüzde 100'dür. Bu anlamda, vicdanım rahattır''dedi.
Şimşek, Milli Savunma Bakanlığı tarafından mayınlı arazinin yüzölçümünün yaklaşık 170 bin dönüm olarak bildirildiğini, bakanlığının çalışmasına göre ise arazinin, müstakil kullanımı mümkün olmayan taşınmazlarla birlikte 216 bin dönüm olduğunu kaydetti. Şimşek, ''Arada 46 bin dönümlük fark var. Müstakil kullanımı mümkün olmayan, mayınlı alanlarla bütün oluşturan, çoğu yerde ince uzun şerit halinde uzanan parsel atıklarıdır'' diye konuştu.
Dile getirilen endişelerin gerçekleşmeyeceğini vurgulayan Şimşek, ''Hükümet, 6,5 yılda ülkenin menfaatlerine aykırı bir şey yaptı mı?'' diye sordu.
Şimşek, ulusal çıkarlardan başka, önceliklerinin bulunmadığını belirtti.