Zamanın tanıkları: Osmanlı'nın saat kuleleri

Osmanlı’nın zamansız mirasını simgeleyen, her biri önemli bir mimari eser niteliğindeki saat kuleleri... İşte Brandlifemag.com yazarı Cengiz Selçuk'in kaleminden dünyanın dört bir köşesinden Osmanlı saat kuleleri... 

• 1

  Zamanın hayatın içinde ne kadar önemli bir yer tuttuğunu hiç düşündünüz mü? Günde kaç kere kolumuzdaki saate veya telefona bakıyoruz? Saate göre işe gidiyoruz, yemek yiyoruz, buluşuyoruz, işlerimizi yapıyoruz veya toplantılarımızı ayarlıyoruz.

  Zamanı öğrenmek tarih boyunca da çok önemli bir mesele oldu. Bu ihtiyaç ilk zamanlardan itibaren önemli meydanlara dikilen güneş saatleri, ardından saat kuleleri ile çözülmeye çalışıldı. Şimdilerde ise saat kuleleri şehirleri ve fotoğraflarımızı süsleyen estetik mimari eserler niteliğini kazandı.

  Saat kuleleri Osmanlı döneminde de pek çok yere inşa edildi. İşte Osmanlı mimarisinin en güzel örneklerini sergileyen saat kuleleri...

• 2

  Safranbolu Saat Kulesi

  17. yüzyılın sonlarında inşa edilen saat kulesi, ülkemizde hala çalışır durumda olan en eski saat kulesi. Kule Sadrazam İzzet Mehmed Paşa tarafından yaptırıldı.

• 3

  İzmir Saat Kulesi

  İzmir‘in sembolü olan saat kulesi İzmir Konak’ta Kemeraltı Çarşısı önünde, 1901 yılında İzmir Valisi Kıbrıslı Kâmil Paşa, oğlu Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan bir komisyon tarafından yaptırıldı. 25 metre yükseliğindeki kule 4 katlı ve sekizgen planlı. İzmir Saat Kulesi’nin saatlerini Alman İmparator II.Wilhelm hediye etti. Kule o kadar beğenildi ki Batum’da da bir replikası bulunuyor.

• 4

  Çanakkale Saat Kulesi

  Çanakkale Saat Kulesi, 1897 yılında İtalyan Konsolosluğu görevini de yapan Vitalis isimli bir tüccar tarafından inşa edildi. Kare planlı kule, şehrin limanının yakınında, merkezde yer alıyor. Kulenin dört tarafında da birer saat bulunuyor.

• 5

  Kastamonu Saat Kulesi

  1885 yılında, şehre hakim Sarayüstü Tepesi’nde yapılan Kastamonu Saat Kulesi şehrin önemli abideleri arasında yer alıyor. 13 metre yükseliğindeki yapı Vali Abdurrahman Paşa tarafından inşa ettirildi.

• 6

  Antalya Saat Kulesi

  1901 yılında II.Abdülhamid fermanı ile yaptırılan diğer bir kule Antalya Saat Kulesi. Kaleiçi mevkiinde bulunan saat kulesi Sadrazam Sait Paşa tarafından inşa ettirildi.

• 7

  Dolmabahçe Saat Kulesi

  Dolmabahçe Sarayı’nın bulunduğu İstanbul Beşiktaş ilçesinde en az saray kadar ön plana çıkan güzellikte bir de saat kulesi var. Özellikle geceleri ışıklandırmaları ile apayrı bir güzelliğe dönüşen saat kulesi, saray mimarı Sarkis Balyan’a yaptırıldı. Kule, köşelerinde birer fıskiyeli havuzun olduğu bir platform üzerinde dört katlı olarak inşa edildi. 27 metre yüksekliğindeki saat kulesi 1890-1895 yılları arasında, Neobarok ve Ampir tarzında, yükseldikçe daralan bir forma sahip. Kulenin her yüzünde bir saat bulunuyor. Beşiktaş stadyumu, İstanbul Boğazı ve Dolmabahçe Sarayı ile beraber kentin en güzel görünüme sahip noktalarından birini oluşturuyor.

• 8

  Erzurum Saat Kulesi

  Saat kulesi olarak değil İçkale Camisi’nin minaresi olarak yapılsa da Kırım Savaşı sonrasında saat yerleştirilmesi ile şimdiki adını almış bir kule. 1174 yılında Saltuklu Emirlerinden İnanç Biygu Alp Tuğrul Bey tarafından yaptırıldığı biliniyor.

• 9

  Bursa Saat Kulesi

  19. yüzyıl başlarında Sultan Abdülaziz tarafından yaptırılan ve deprem nedeniyle yıkıldığı bilinen Bursa Tophane Saat Kulesi, Abdülhamid döneminde tekrar yaptırıldı ve 1905 yılında Vali Reşit Mümtaz Paşa tarafından hizmete açıldı.

• 10

  Saraybosna Saat Kulesi

  Saraybosna’ya gidenler Gazi Hüsrev Bey Vakfı’na ait ve kent merkezinde bulunan cami, bedesten, kütüphane ve medreseyi hatırlar. Osmanlı Sancak Beyi Gazi Hüsrev döneminde, aralarında Mimar Sinan’a yaptırdığı cami de bulunan bu eserlerin hemen yanında bir de saat kulesi bulunuyor. 16. yüzyıla ait olan ve ay takvimine göre çalışan bu saat hala ayakta ve kentin en güzel simgelerinden biri.

• 11

  Beyrut Saat Kulesi

  Osmanlıların 1897 yılında inşa ettiği saat kulesi, Beyrut’un en önemli meydanlarından birinde göze çarpıyor. Bu bölge Lübnan Parlemento binasının da yer almasından dolayı sıkı bir güvenlik ile korunuyor.

• 12

  Belgrad Saat Kulesi

  Sahat Kula olarak da bilinen yapı 18. yüzyılda Venedikli mimar Cornaro’ya yaptırıldı. Kalemegdan olarak bilinen Belgrad Kalesi’nin İstanbul Kapısı üzerinde yer alıyor.

• 13

  Meksika Osmanlı Saati Kulesi

  Gelelim en ilgi çekici saat kulesine. Meksika’da da bir Osmanlı saati olduğunu söylesek şaşırır mısınız? Osmanlı Saati olarak bilinen çinilerle bezenmiş saat kulesi, Mexico City’nin merkezinde yer alıyor. Saat kulesinin üzerinde “La Colonia Otomana a Mexico - Septiembre de 1910” (Osmanlı Cemaatinden Meksika’ya - Eylül 1910) ibaresinin yazılı olduğu bir levha bulunuyor. Kule 1910 yılında Osmanlı vatandaşı Antonio Letayf tarafından yaptırıldı.

  Osmanlı’nın saat kuleleri saymakla bitmez… Sadece Bosna Hersek’te sayısı 30’u bulan saat kulesinin olduğu gibi, Üsküp, Podgorica, Tiran, Musul, Trablus, Tel Aviv ve Kudüs gibi şehirlerdeki saat kuleleri de zamansız Osmanlı mirasını simgelemeye devam ediyor.